The not so fine art of hanging

Άκουσα για πρώτη φορά την έκφραση «The fine art of hanging» από τον Πάτροκλο Σταύρου (είναι θετός γιος της χήρας του  Νίκου Καζαντζάκη και υπήρξε επί τριάντα χρόνια υφυπουργός παρά τω Προέδρω της Κυπριακής Δημοκρατίας) σε μια ομιλία του προς τιμήν του Λουκή Ακρίτα, στο Σχολείο που εργαζόμουν. Ήταν ο τίτλος ενός βιβλίου που είχε βρει στο Λονδίνο, για τα «αρμονικά μαθηματικά της αγχόνης» και τους υπολογισμούς του ύψους του ικριώματος σε σχέση με το βάρος του σώματος του απαγχονιζόμενου. Ο απαγχονισμός, μια τέχνη που αναπτύχθηκε στους κόλπους της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και εφαρμόστηκε με ακρίβεια και ζήλο στην επικράτειά της, όπως γνωρίζουν πολύ καλά οι κάτοικοι των αποικιών της… Γνώριζα για τις αγχόνες στην Κύπρο, είχα μάλιστα επισκεφτεί τον τόπο της εκτέλεσης στις φυλακές, γνώριζα και για άλλα μέρη όπως στην Κένυα, στην Ινδία, στο Σουδάν. Η ύπαρξη τέτοιας αγχόνης στην Κρήτη μου ήταν όμως άγνωστη. Και όμως, οι Βρετανοί πέρασαν από την Κρήτη και πριν τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο όπου η δράση τους με την απαγωγή του Γερμανού διοικητή Κράιπε είναι ευρύτερα γνωστή. Πέρασαν δηλαδή και το 1898, ακριβώς λίγο πριν την ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας και συνέβαλαν στην εκδίωξη των Τούρκων μετά την Κρητική Επανάσταση. Το γεγονός αυτό, μια λεπτομέρεια της ιστορίας της Αυτοκρατορίας, ίσως δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό. Μια φωτογραφία της Παυλίνας Παμπούδη όμως, από το αρχείο του προ -παππού της του Αντώνη Βορεάδη, που υπήρξε Σύμβουλος Εκπαίδευσης της Κρητικής Πολιτείας (πρβλ. "Σχεδόν σκηνοθετώντας μια Χάρτινη ζωή: Εισήγηση στην εκδήλωση της Πολιτιστικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς Θεσσαλονίκης για το πεζογραφικό έργο της Παυλίνας Παμπούδη" στο http://waxtablets.blogspot.com/2011/12/blog-post.html ) στην ομάδα του φέησμπουκ "ΟΙ Πρόγονοί μας, φωτογραφίες και στιγμές από τους προγόνους μας", μιλά κυριολεκτικά όσο χίλιες λέξεις: «Απαγχονισμός υπό των Αγγλικών στρατευμάτων εν Ηρακλείω…» Η φωτογραφία πρέπει να είναι τραβηγμένη από τον ίδιο τον Αντώνη Βορεάδη και η λεζάντα, όπως μου είπε η Παυλίνα ιδιόχειρη. 

Η άλλη φωτογραφία βρέθηκε στο διαδίκτυο και είναι από την Βρετανική εφημερίδα Graphic, το φύλλο της 5ης Νοεμβρίου 1898, α π ε ι κ ο ν ί ζ ε ι την ίδια σκηνή. Η εκτέλεση επτά κακούργων, παρανόμων, κακοποιών, όπως μεταφράζουμε το Ringleaders… Περισσότερα δεν μπορούμε να ξέρουμε για τους μελλοθάνατους Κρητικούς και δύσκολο να υποθέσουμε τι μπορεί να ήταν πράγματι μια και η απόδοση κατηγοριών του ποινικού δικαίου στους πολιτικούς αντίπαλους ήταν συνηθισμένο τότε, αλλά και στην Κρήτη εξακολουθούσαν να υπάρχουν μέχρι πρόσφατα συνήθειες που δυσκολεύεσαι μερικές φορές να τις χαρακτηρίσεις διαφορετικά, όσο και να επενδύθηκαν με ένα τοπικό χαρακτήρα ηρωισμού και θάρρους…

Η φωτογραφία του Αντώνη Βορεάδη, όπως είπαμε, , είναι από το αρχείο της Παυλίνας Παμπούδη και έχει δημοσιευτεί στο Φέησμπουκhttp://www.prints-4-u.com/store/image2/M1581898/M1581898595.jpg
Η φωτογραφία από το Graphic είναι από εδώ: