Ο Χορός των Γερανών και ένα νεύμα από το παρελθόν…

Η Κάρεν Μπλίξεν στο "Πέρα από την Αφρική", το υπέροχο αυτό βιβλίο/ χρονικό/ ημερολόγιο, ανάμεσα σε όλα όσα έζησε και ιστορεί για την εποχή που είχε εκείνη τη φάρμα στην Κένυα, περιγράφει και τον χορό των Γερανών. Πώς έρχονται τα πουλιά από ψηλά και χορεύουν στον αέρα και μετά ζευγαρωτά εκτελούν φιγούρες «σαν να τους τραβά με μαγνήτη η γη», ένας υπέροχος χορός που σίγουρα σήμαινε πολλά για τη Δανή συγγραφέα μια και το ίδιο συμβαίνει στην Σκανδιναβική χερσόνησο, μαζεύονται τα πουλιά σε ένα οροπέδιο και εκεί και εκτελούν αυτόν τον τελετουργικό ερωτικό τους χορό, ανά ζεύγη. Και οι άνθρωποι στην Αφρική τον έχουν μιμηθεί αυτό το χορό. 

Είχα βρει μια φωτογραφία δυο γυναικών από την φυλή των Βατούσι, που εμιμούντο τους γερανούς μια και κούρευαν τα μαλλιά τους - τα ξύριζαν ακριβώς στο σχήμα που έχει το σκουφάκι στο κεφάλι του γερανού και με τα χέρια ανοικτά κινούνταν στον ερωτικό χορό του πουλιού για ποιο λόγο ακριβώς, στο πλαίσιο ποιας τελετουργίας δεν γνωρίζω, η αλήθεια είναι ότι τότε που τα έψαχνα αυτά, δεν αναρωτήθηκα γιατί ο νους μου ήταν στον άλλο χορό των γερανών, αυτόν που λέγεται ότι δίδαξε ο Δαίδαλος στους συντρόφους του Θησέα, κατά το μύθο, μπροστά στον Κερατώνα, το βωμό του Απόλλωνα στη Δήλο. Ήταν αυτός ένας χορός, που ακολουθούσε τις «περιελίξεις και τις ανελίξεις» του λαβυρίνθου, έτσι γράφει ο Πλούταρχος και που κάποια εποχή, όχι πολύ μακρινή με είχε απασχολήσει και είχα γράψει ένα άρθρο στο περιοδικό Καμίνι, της σχολικής κοινότητας περιοδικό που διηύθυνε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης τότε και που θυμάμαι είχε επαινεθεί – το περιοδικό κυκλοφορούσε και στα βιβλιοπωλεία – από την Μάρω Θεοδοσοπούλου που με άρθρο της στην Εποχή, 4 Ιανουαρίου 199Χ και που υπερηφάνως είχα κρατήσει γιατί θεωρούσα σπουδαίο εκείνο τον έπαινο.

Εκεί λοιπόν και το «Γέρανοι λίθους φέρουσι» από τον Ευστάθιο για τον πώς βρίσκουν το δρόμο σαν Κοντορεβυθούληδες τα πουλιά, και άλλες αναφορές στο χορό του λαβυρίνθου –που ονομαζόταν αλλιώς " χορός των ναυτικών", μια και οι ναυτικκοί κατέβαιναν όταν περνούσαν με τα πλοία τους στη Δήλο, και χόρευαν μπροστά στο βωμό του Απόλλωνα με τον τρόπο που είχαν χορέψει οι σύντροφοι του Θησέα. «Κνώσια ορχήματα αυτοδαή..» επικαλείται ότι γνωρίζει, τον αυτοδίδακτο χορό της Κνωσού δηλαδή, ο ανδρικός χορός των ναυτών στην τραγωδία του Ευριπίδη Ρήσος, που σημαίνει ότι κάτι υπήρχε, μια παράδοση που επαναλαμβανόταν ακολουθώντας το ίχνος του μύθου, του Θησέα και των συντρόφων του.

Υπήρχε και μια φωτογραφία που είχα βρει, πολύτιμη, από ένα αγγείο στην Ιταλία, που αναπαριστούσε αυτον τον χορό των ναυτικών ή του Δαιδάλου, η φωτογραφία από το αγγείο Francois, που είχε την εξωτική ονομασία αυτού που το είχε μελετήσει πρώτος φαντάζομαι, και που την εποχή που δεν είχε διαδοθεί ακόμα το ίντερνετ,σ το βιβλιο της Φρανσουάζ Φροντιζί Ducroux για τον Δαίδαλο και το μύθο του είχα βρει και είχα φωτογραφήσει για το άρθρο μου.

Δεν διανοήθηκα ποτέ – τις μελέτες για το λαβύρινθο και τους χορούς του τις έχω αφήσει κατά μέρος, τώρα κοιτώ τις μεταφορές στις πόλεις, τις αναλογίες με τα σπλάχνα στο έργο του Σελίν και του Πωλ Ώστερ ακόμα και στο βιβλίο της δικής μας Ρέας Γαλανάκη το είχα συναντήσει, στην Άκρα ταπείνωση, οτι θα υπήρχε περίπτωση στη ζωή μου, να δω ποτέ το αγγείο Francois με τα μάτια μου, όχι δεν το περίμενα. Χτες τη νύχτα λοιπον, ξαγρυπνωντας στο φέησμπουκ και διαβάζοντας για την συναυλία του Σαββόπουλου και τι συνέβη στο Καλλιμάρμαρο, είδα ένα φιλμάκι με το άνοιγμα του κουτιού μπροστά στον κ. Σταμπολίδη, για την έκθεση αυτού του συγκεκριμένου αγγείου, του βασιλιά των αγγείων όπως έγραφε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Δεν βρίσκω το κείμενο του άρθρου μου, αλλά τα βασικά σημεία τα θυμήθηκα χτες το βράδυ, ενεργοποιήθηκε η μνήμη σιγά σιγά σαν να έγνεφε η εικόνα των ζευγαριών πιασμένα από το χέρι που χόρευαν από το παρελθόν. Στις λήψεις για το βιντεάκι με τον κύριο Σταμπολίδη που παρακολουθεί το άνοιγμα και την τοποθέτηση του αγγείου σε προθήκη δεν φαινόταν η συγκεκριμένη σκηνή, το έβλεπα όμως με τη φαντασία μου και έχασα πάλι τον ύπνο μου. Φεύγουμε σπόψε για διακοπές και δεν προλαβαίνω να πάω σήμερα στο Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης. Ελπίζω να το προλάβω επιστρέφοντας, και να επιτρέπεται να το φωτογραφίσω γιατί έχω πικράν πείρα από το Μουσείο της Ελεύθερνας που διευθύνει επίσης ο κύριος Σταμπολίδης και όπου δεν επιτρεπόταν η φωτογράφηση για όποιους λόγους που ούτε θυμάμαι ούτε αποδέχομαι…

Στο διαδίκτυο βρήκα μια φωτογραφία όπου κουρεύουν τα κορίτσια στη Ρουάντα, στο σχήμα του σκουφιού του γερανού, Αν βρω το Καμίνι, θα φωτογραφίσω την εικόνα του ίδιου του χορού, με τα χέρια τους ανοιχτα, σαν φτερά, αντικριστά…