Λαίδη Κωνστάνς Λύττον: Χαράσσοντας το στήθος της με μια φουρκέτα (repost)

Θα σας πω την  ιστορία μιας μικρής πριγκίπισσας, την Κωνστάνς Λύττον. Όταν ήμουν μικρή,  ήταν περίπου αυτονόητο τι σημαίνει "μικρή πριγκίπισσα". Επρόκειτο για τη Σάρα Κρου, τη μυθιστορηματική ηρωίδα της Φράνσις Μπάρνετ που είχε μεγαλώσει στην Ινδία, και την είχε αφήσει ο πατέρας της στο οικοτροφείο για κορίτσια καλών οικογενειών της Μις Μίντσιν, για να επιστρέψει εκείνος στην Ινδία. Πέθανε όμως απροσδόκητα και η μικρή Σάρα  εξέπεσε από το ρόλο της και καταδικάστηκε στο να κάνει την υπηρέτρια στο οικοτροφείο...

Αγαπημένη μυθιστορηματική ηρωίδα, όπως και η Άννυ Λέννοξ ένα άλλο κοριτσάκι που μεγαλώνει κι αυτό στην Ινδία, από μια γκουβερνάντα γιατί οι γονείς του δεν έχουν καιρό και ορφανεύει αίφνης και αναγκάζεται να επιστρέψει στην πατρίδα για να ζήσει με το μοναδικό της μακρινό συγγενή και κηδεμόνα και τον άρρωστο γιό του, σε ένα σπίτι όπου υπάρχει ένας κήπος όπου απαγορεύεται να μπεις...ένας Μυστικός Κήπος...

 Η  Λαίδη Κωνστάνς Λύττον λοιπόν ήταν κόρη του Ρόμπερτ  του Λύττον 1ου λόρδου του Λύττον και της Ήντιθ Βιλλιέ και  γεννήθηκε το 1869. Επειδή ο πατέρας της ήταν αντιβασιλεύς της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στην Ινδία, η μικρή Κωνστάνς έζησε τα πρώτα έντεκα χρόνια της ζωής της...

Η Κωνστάνς Λύττον σε νεαρή ηλικία

Οι λεπτομέρειες της ζωής της, μια κόρης  Άγγλου ευγενούς που επιστρέφει στη χώρα της έχοντας μεγαλώσει στην Ινδία, θυμίζουν – δεν είναι τυχαίο άλλωστε – τις δυο μυθιστορηματικές ηρωίδες της Φράνσις Μπάρνετ: Τη Μαίρη Λέννοξ στο Μυστικό Κήπο και την περίφημη Σάρα Κρού στη Μικρή Πριγκίπισσα.

Οι βιογραφίες της Λαίδης Κωνστάνς επιβεβαιώνουν ότι:
 -  πέρασε μοναχικά παιδικά χρόνια στην Ινδία και ότι τη μεγάλωσαν γκουβερνάντες γιατί οι γονείς της δεν είχαν χρόνο όπως ακριβώς και τη Μαίρη Λέννοξ.
-  ο πατέρας της πέθανε όταν αυτή ήταν σε νεαρή ηλικία όπως ο Κάπταιν Κρού ο πατέρας της Σάρας.

Δεν μεγάλωσε βέβαια στο αυταρχικό οικοτροφείο της Μις Μίντσιν...

Δεν ξέρω αν τα σημερινά κορίτσια διαβάζουν τη Μικρή Πριγκίπισσα και το Μυστικό Κήπο. Την εποχή που ήμουν παιδί ήταν όπως σας είπα  πολύ δημοφιλή. Τόσο δημοφιλή, που κάποιοι μεταγενέστεροι συγγραφείς, για να εξασφαλίσουν την επιτυχία που θα τους έδιναν αυτές οι ηρωίδες αν τις χρησιμοποιούσαν στα δικά τους βιβλία έγραψαν συνέχειες για τα  μυθιστορήματα αυτά και τις έκαναν να μεγαλώσουν.  Αυτές οι συνέχειες γράφτηκαν βέβαια για να παρατείνουν την επαφή των αναγνωστών με τους αγαπημένους τους ήρωες. Τους στέρησαν όμως τη μαγεία της αναδρομής σε ένα κόσμο αναμνήσεων όπου τα πρόσωπα δεν αλλάζουν.

Κάποια πρόσωπα, αυτοί που πέθαναν όταν ήμασταν παιδιά,  λέει η Βιρτζίνια Γουλφ,  δεν αλλάζουν ποτέ. Με τον ίδιο τρόπο, οι ήρωες των βιβλίων της παιδικής μας ηλικίας, στοιχειώνουν εσαεί μια χώρα του Ποτέ χωρίς να μεγαλώνουν μέχρι να τους ανακαλύψουν οι καλοθελητές που θα τους υποχρεώσουν να περάσουν στην εφηβεία, να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά…
Από ότι ξέρω υπάρχει συνέχεια και του Μυστικού Κήπου όπου η Μαίρη Λέννοξ φεύγει στην Αμερική και επιστρέφει…

Ας επιστρέψουμε όμως στην Κωνστάνς Λύττον. Αυτή δεν είναι ηρωίδα μυθιστορήματος παρά τις ομοιότητες με τη Μαίρη και τη Σάρα. Η Κωνστάνς θα μεγαλώσει, θα ερωτευτεί αλλά θα συναντήσει την αμετακίνητη άρνηση της μητέρας της να δώσει τη συγκατάθεσή της για ένα γάμο με κάποιον που δεν ανήκει στην κοινωνική της τάξη. Έτσι αποφασίζει να αρνηθεί οποιαδήποτε άλλη πρόταση για γάμο.
Μένει λοιπόν μόνη και αρχίζει να ασχολείται με τη θέση της γυναίκας, και ιδιαίτερα με το κίνημα για τη γυναικεία ψήφο. Αυτό ήταν βέβαια  κάπως ασυνήθιστο, για μια κοπέλα με  "ευγενική"  καταγωγής και μάλιστα γνωστή  - κόρη αντιβασιλέως - όπως η  Κωνστάνς.
Η ιδιότητά της αυτή δημιουργούσε προβλήματα στη συμμετοχή της σε αυτό κίνημα. Για παράδειγμα, το 1909 που  συμμετέχει σε μια διαδήλωση  με τις σουφραζέτες έξω από το κοινοβούλιο, τη συλλαμβάνουν μαζί με άλλες γυναίκες  και την  οδηγούν στη φυλακή. Μόλις όμως  οι αρχές συνειδητοποίησαν  ότι έχουν συλλάβει την κόρη του αντιβασιλέως και  από το φόβο ότι θα κάνει απεργία πείνας, όπως συνήθιζαν οι γυναίκες μέλη του κινήματος για την Κοινωνική και Πολιτική Ένωση των Γυναικών, την άφησαν αμέσως ελεύθερη. Ήταν γνωστό εξ άλλου ότι ήταν καρδιοπαθής.

Η Κωνστάνς όμως, είναι πολύ αποφασισμένη και δεν επιτρέπει στην ταυτότητα της κόρης του πρώην Αντιβασιλέως να της στερήσει τη συμμετοχή στον αγώνα για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών.
'Εκανε τότε κάτι πρωτοφανές. Έβγαλε τα ακριβά ρούχα της λαίδης και φόρεσε τα κουρέλια μια ράφτρας – μιας στριφωματούς από το Λίβερπουλ.  Με αυτό τον τρόπο επινόησε και υποδύθηκε μια νέα ταυτότητα που δεν θα της στερούσε τη μεταχείριση που είχαν οι άλλες γυναίκες που συλλαμβάνονται.
Όπως δηλαδή η ηρωίδα της Φράνσις Μπάρνετ,  η Μικρή Πριγκίπισσα Σάρα Κρου, η Κωνστάνς ανέβηκε περήφανα τα σκαλιά προς τη σοφίτα μεταβαίνοντας από το ρόλο της πριγκίπισσας στο ρόλο της υπηρέτριας ώσπου να τη βρει και να τη σώσει ο φίλος του πατέρα της ο κύριος Κάριφορντ. Εκείνη  βέβαια αρνήθηκε τη βοήθεια οποιουδήποτε κύριου Κάριφορντ.

Ο Μυστικός Κήπος - εξώφυλλο

Τη βλέπουμε  να βγαίνει από το σπίτι της φορώντας ένα πανωφόρι και κρατώντας ένα βαλιτσάκι με τα ρούχα της μεταμφίεσης και να παίρνει την άμαξα για το σταθμό του Γιούστον. Στο τραίνο, θα μεταμφιεστεί προς μεγάλη έκπληξη του καμαρότου που θα δει να βγαίνει από το διαμέρισμα της πρώτης θέσης μια φτωχοντυμένη κοπέλα λαϊκής καταγωγής. Δεν θα προλάβει να διαμαρτυρηθεί γιατί η κοπέλα αυτή θα χαθεί μέσα στο πλήθος.

Θα τη δούμε αργότερα, με νέο όνομα,  ως Τζέην Γουάρτον, να πετά πέτρες στα παράθυρα δημοσίων κτιρίων συμμετέχοντας στην εκδήλωση του κινήματος για την Πολιτική και Κοινωνική ΄Ενωση των Γυναικών, να συλλαμβάνεται και να οδηγείται στη φυλακή, βέβαιη ότι δεν θα ανακαλύψουν ποια κρύβεται πίσω από τη Τζεην Γουάρτον.



Η Κωνστάνς/Τζέην θα αρχίσει απεργία πείνας και θα υποστεί τη βίαιη σίτιση. Η διαδικασία της βίαιης σίτισης δεν είναι μόνο ταπεινωτική αλλά και επώδυνη καθώς ο γιατρός της φυλακής πιέζοντας με τα γόνατα το στήθος τοποθετεί στα σαγόνια της φυλακισμένης ένα διαστολέα που τον ανοίγει μερικές φορές, περισσότερο από όσο ένα στόμα είναι φυσικό να ανοίξει προκαλώντας εξαρθρώσεις και μετά από ένα σωλήνα στον οισοφάγο σπρώχνει την τροφή στο στομάχι της.

Η Κωνστάνς/Τζέην υπέστη αυτή τη βίαιη σίτιση οχτώ φορές, (3)

Όπως γράφει στο ημερολόγιό της αυτό που δεν μπορούσε να αντέξει ήταν ο εξευτελισμός από τη βρώμα του εμετού στα μαλλιά της και στα ρούχα της γιατί το στομάχι της με ένα σπασμό ανέτρεψε το έργο του διαστολέα και του σωλήνα.

Η Μικρή Πριγκίπισσα: εξώφυλλο

Αυτό που παρηγορούσε βέβαια τη Λαίδη Κωνστάνς δεν ήταν ότι με το σπασμό αυτό ανέτρεψε τα σχέδια των βασανιστών της αλλά ότι την είχαν αντιμετωπίσει ως πραγματική πριγκίπισσα στριφωματού, η Αυτής Εξοχότης Μαίρη Γουάρτον.


«Οι κάτοικοι της Αφρικής που χαράσσουν ανεξίτηλα σχήματα στο δέρμα τους μου προκαλούν περισσότερο εμπιστοσύνη από αυτούς που υπόσχονται με λόγια», έχει πει ο Michel Tournier.
Την εμπιστοσύνη των συντροφισσών της την έχει κερδίσει ήδη η Κωνστάνς/ Μαίρη που ούτως ή άλλως δεν ξέρουν ποια είναι αυτή η πεισματάρα στριφωματού στο διπλανό κελί.

Εν τούτοις, εκείνη, όπως οι κάτοικοι της Αφρικής, θα χαράξει στο στήθος της, της ανεξίτηλα με μια φουρκέτα το γράμμα V- για Vote/Ψήφο.
Θα το κάνει, αυτό, την ώρα που τα πλήθη επευφημούν για το αδαμάντινο Ιωβηλαίο της βασίλισσας Βικτωρίας. Τότε  η Κωνστάνς/ Μαίρη θα επιτελέσει αυτή τη συμβολική χειρονομία αντίστασης στην Βικτωριανή κοινωνία αποδίδοντας με τη νέα της ταυτότητα σιωπηλά τιμές σε μια άλλη Βικτωρία χωρίς υποκρισία και πουριτανισμό αυτήν που η γηραιά Βασίλισσα δεν υπήρξε ποτέ.

Τι δύναμη έκρυβε μέσα της αυτό το κορίτσι που συνειδητοποίησε ότι η ευγενική της  καταγωγή ούτως ή άλλως δεν της επέτρεπε ούτε την προσωπική της ζωή να ορίσει . και θέλησε να αντιμετωπίσει τη βία και τη σκληρότητα μιας κοινωνίας που θεωρούσε ότι οι γυναίκες πρέπει να κλειστούν στο σπίτι και να της  αφαιρέσει τα  οποιαδήποτε προσχήματα...
και με τι πάθος -  συμβολικά αλλά επώδυνα για την ίδια -  αμαύρωσε τη γιορτή του ιωβηλαίου γιατί η χειρονομία της  να χαράξει το στήθος της εκείνη την ημέρα έμεινε τελικά στην ιστορία...


(1) A Little Princess: The Story of Sara Crewe
Των Frances Hodgson Burnett
Εκδόθηκε από Courier Dover Publications, 2000
ISBN 0486414469, 9780486414461
240 σελίδες
(2) http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/Wlytton.htm

(3) Από ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο της στο http://www.kids-right.org/p_lytton.htm