Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2010

Γράμματα στην Οφηλία



Το τραγούδι είναι τα «Ερωτικά γράμματα» του Roberto Vecchioni με σαφή αναφορά, όπως φαίνεται στο βίντεο, στο ομώνυμο ποίημα για "τα ερωτικά γράμματα που είναι γελοία", του ΄Αλβαρο ντε Κάμπος (του ετερώνυμου). Εμπνέεται καταφανώς από την ποίηση του Πεσσόα, το "Καπνοπωλείο", τον έρωτα και φυσικά από τα γράμματα που εκείνος είχε γράψει στην μοναδική του αγαπημένη, την Οφηλία Κεϊρός,  μια δεκαεννιάχρονη υπάλληλο στην εταιρεία εξαγωγών CD & Amp; C


Λένε πως ο Άλβαρο ντε Κάμπος ο ευαίσθητος μηχανικός που έγραψε τη Θαλασσινή Ωδή, το Καπνοπωλείο και το αυτό το ποίημα για τα ερωτικά γράμματα, είχε περισσότερα δικαιώματα στον Φερνάντο Πεσσόα από ότι όλοι οι άλλοι του ετερώνυμοι. Ίσως για αυτό το λόγο ο Πεσσόα να του επέτρεψε, αν δεν το προκάλεσε μάλιστα ο ίδιος, να απευθύνει και να υπογράψει μια επιστολή προς την Οφηλία του. Στην επιστολή αυτή ο Ντε Κάμπος, που υποτίθεται ζηλεύει τον Πεσσόα, προσπαθεί να γελοιοποιήσει τον έρωτά του ποιητή με τη νεαρή υπάλληλο.  (Ο ίδιος ο Πεσσόα για βιοποριστικούς λόγους είχε αναλάβει να συντάσσει την αλληλογραφία στα Αγγλικά της εταιρείας  στην οποία δούλευε η καλή του) .

Έχει γραφτεί ότι ο έρωτας του Φερνάντο για την Οφηλία, πλατωνικός μάλλον, ήταν μια παρωδία του αντίστοιχου έρωτα του Άμλετ προς τη δική του Οφηλία.
Δεν θα σχολιάσουμε τώρα τις συμπτώσεις, με πρώτο και καλύτερο το όνομα της κοπέλας από τον έρωτα της οποίας οι δυο εραστές, για τους δικούς τους λόγους υπαναχωρούν και την εγκαταλείπουν, ούτε το και  το κατά πόσο ο έρωτας του Άμλετ για την Οφηλία του ήταν πλατωνικός ή όχι. Του Πεσσόα προς την δική του λένε πάντως ότι ήταν αδιέξοδος, ψυχαναγκαστικός και σύμφωνα με τον μελετητή – και μεταφραστή του Πεσσόα στα ιταλικά Antonio Tabucchi, ήταν ένας έρωτας γελοίος. Όχι απόλυτα βέβαια γιατί όπως όλοι οι μεγάλοι έρωτες περιέχει «το γελοίο όσο και το εξιδανικευμένο».

Αυτή την αφελή Οφηλία ο Πεσσόα εξαπατούσε γράφοντάς της για τον κύριο Κρος (άλλο ετερώνυμο) που ήταν λύτης σταυρολέξων και που σκόπευε να διαθέσει τα κέρδη του από το διαγωνισμό των Τάιμς για να ενισχύσει το ερωτευμένο ζευγάρι οικονομικά.

Της έλεγε ακόμα πώς τον πίεζε ο «φίλος» του, ο μηχανικός Άλβαρο Ντε Κάμπος που ήταν αντίθετος στη σχέση του με την Οφηλία και του ζητούσε να διακόψει. Αυτός ήταν μάλιστα που με διαφορετικό γραφικό χαρακτήρα (όπως χρησιμοποιούσε ο Πεσσόα για κάθε ετερώνυμο) έγραψε εκείνο το γράμμα στην Οφηλία.
Δεν έχω διαβάσει όλα τα γράμματα του Πεσσόα προς την Οφηλία, παρά μόνο τα επτά που δημοσιεύονται στο βιβλίο του Tabucchi.



Δυστυχώς η Οφηλία Κεϊρός δεν είχε έναν Λαέρτη για αδελφό, ούτε έναν Πολώνιο για πατέρα για να την προειδοποιήσουν ότι πρέπει να προσέχει. Μπορεί ο Άμλετ να ήταν πρίγκιπας και σύμφωνα με τον Πολώνιο
"η θέλησή του δεν του ανήκει/μόνο υπακούει τη βασιλική καταγωγή"(1)
 και ο Φερνάντο να μην ήταν, αλλά από ότι φαίνεται και αυτού η θέληση δεν του ανήκε μια και αυτός σύμφωνα με τον Tabucchi
"είχε διαλέξει τη λογοτεχνία γιατί δεν μπορούσε να διαλέξει τον έρωτα".

Τα γράμματα αυτά λοιπόν εξιδανικεύουν τον έρωτα και τον μετατρέπουν σε αρχέτυπο, σε σκέψη με έναν τρόπο κοινότοπο αλλά και γελοίο.

Από τα επτά που έχω στη διάθεσή μου, αντιγράφω την προσφώνηση και τον χαιρετισμό:

1) 22 Μαρτίου 1920
Μωρό μου – αγγελούδι
Δεν έχω πολύ χρόνο να σου γράψω…
……………………………………
…………………………………
Πολλά φιλάκια κάθε μεγέθους από τον παντοτινά δικό σου

Φερνάντο

2) 5 Απριλίου 1920
Άτακτο Μωρούλι μου
Να με σπίτι, μόνος…
…………………………………
…………………………………
Ένα μόνο φιλί θα διαρκέσει όσο θα διαρκέσει ακόμη ο κόσμος, από τον δικό σου, παντοτινά δικό σου

Φερνάντο (Νινίνιο)

3) 15 Οκτωβρίου 1920

Μωράκι
Έχεις περισσότερους από χιλιάδες – εκατοντάδες λόγους για να είσαι θυμωμένη…
……………………………
…………………………
Παντοτινά δικός σου

Φερνάντο

4) 29 Νοεμβρίου 1920 (όταν της ζητάει να χωρίσουν)
Οφελίνια
Σας ευχαριστώ για το γράμμα σας. Μ’ έκανε να νιώσω πόνο και μαζί παρηγοριά….
……………………………………………
……………………………….…………
Δεν είναι απαραίτητο να τα καταλάβετε όλα αυτά. Αρκεί να με διατηρήσετε με τρυφερότητα στη μνήμη σας, όπως εγώ θα σας διατηρήσω αναλλοίωτη στη δική μου.

Φερνάντο

5) Άμπελ, 25 Σεπτεμβρίου 1929
Αξιότιμη κυρία Οφέλια Κεϊρός.

Ένα τιποτένιο και άθλιο υποκείμενο που λέγεται Φερνάντο Πεσσόα…
……………………………………
…………………………………
Χαιρετισμούς στην Εξοχότητά σας.
Άλβαρο ντε Κάμπος
Ναυπηγός Μηχανικός

6) 26 Σεπτεμβρίου 1929
Μικρή μου Οφελίνια,
Δεν ξέρω αν με αγαπάτε, αλλά σας γράφω γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο…
………………………………
………………………………
Θα τα πούμε αύριο, γλυκό μου στοματάκι,

Φερνάντο

7) Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 1929
Μικρή μου Οφελίνια,
Επειδή δεν θέλω να πείτε ότι δεν σας έγραψα, ακριβώς επειδή δεν σας έγραψα, σας γράφω….
……………………………
……………………………
Αντίο Οφελίνια. Να κοιμάστε, να τρώτε και να μη χάνετε βάρος.
Ο αφοσιωμένος σας
Φερνάντο


Από την έγνοια για το βάρος της, την αναφορά στα μεγέθη των φιλιών, την αφοσίωση και το χωρισμό που γίνεται πάντα για το καλό της, την κοινότοπη έκφραση του πόνου του και τους όρκους αφοσίωσης, όλα αυτά δηλαδή που αναμένεται να συναντήσει κανείς σε μια ερωτική επιστολή…Όλα γραμμένα με τόσο μεγαλειώδη, στερεότυπο, στομφώδη τρόπο που ο αναγνώστης υποψιάζεται ότι ο συγγραφέας έχει επίγνωση του ρόλου του που δεν είναι να ζήσει τον αλλά να γράψει για τον έρωτα. Και η υποψία ακόμα ότι όλα αυτά, εν κατακλείδι του φαίνονται γελοία, τα ερωτικά γράμματα του φαίνονται γελοία, όπως έγραψε λίγο πριν πεθάνει ο ‘Αλβαρο ντα Κάμπος: «Todas as Cartas de Amor são Ridículas» (Όλα τα ερωτικά γράμματα είναι γελοία)

Όλα τα ερωτικά γράμματα είναι γελοία.
Δε θα ήταν ερωτικά γράμματα αν δεν ήταν γελοία.

Στον καιρό μου έγραψα κι εγώ γράμματα ερωτικά,
Όπως κι οι άλλοι,
Γελοία.

Τα γράμματα τα ερωτικά, αν έρωτας υπάρχει,
Πρέπει γελοία να είναι.

Μα στην πραγματικότητα,
Μόνο εκείνοι που ποτέ δεν έγραψαν
Γράμματα ερωτικά
Είναι γελοίοι.

Μακάρι να μπορούσα να γυρίσω πίσω
Τότε που έγραφα γράμματα ερωτικά
Χωρίς να σκέφτομαι
Πόσο γελοία είναι...

Η αλήθεια είναι ότι σήμερα
Μόνο οι αναμνήσεις μου
Από τα ερωτικά γράμματα αυτά είναι γελοίες.

(Όλες οι πολυσύλλαβες οι λέξεις,
Μαζί με απροσμέτρητα αισθήματα,
Είναι γελοίες φυσικά.)


Η μετάφραση από το μπλογκ Fata Morgana στο http://foteinisou.blogspot.com/2009/11/blog-post_05.html 

Καημένη Οφηλία…

Ήταν η φωνή των τρελών θαλασσών, ο μεγάλος βρυχηθμός
που κατέστρεψε την παιδική καρδιά σου, την τόσο ανθρώπινη και γλυκιά;
Ήταν ένας όμορφος χλομός ιππότης, ένας φτωχός τρελός
που κάθισε βουβός –ένα απριλιάτικό πρωινό- στα γόνατά σου!

Από την Οφηλία του Arthur Rimbaud, σε μετάφραση Γιάννη Κατσούλη στο: http://ioanniskatsoulis.blogspot.com/2009/10/arhur-rimbaud_11.html

Την Οφηλία του Arthur Rimbaud, μετέφρασε προσφάτως η καλή φίλη Ιωάννα Αβραμίδου. Με την άδειά της παραθέτω το ποίημα ολόκληρο:
Πάνω σε κύματα ήρεμα όπου κοιμούνται αστέρια
Η Οφηλία η λευκή πλέει σαν τα μεγάλα κρίνα
Πλέει απαλά, πλαγιάζοντας πάνω στα ίδια της τα πέπλα.
-Κι ακούγονται αλαλαγμοί μακριά μέσα σε άλση.
Πάνε χίλια τόσα χρόνια που η λυπημένη Οφηλία
          Περνά, φάντασμα λευκό, πάνω σε μελανό ποτάμι
          Πάνε χίλια τόσα χρόνια που η γλυκιά της τρέλα
          Τραγούδι μουρμουρίζει στην βραδινή την αύρα
          Ο άνεμος τα στήθη της φιλά, στεφάνι ξετυλίγει
          Τα πέπλα τα μεγάλα της που ταλικνίζουνε νερά νωχελικά
          Οι τρέμουσες ιτιές στους ώμους της θρηνούνε
Στο ονειροπόλο της μέτωπο υποκλίνεται η καλαμιά
           Και τσαλακωμένα νούφαρα γύρω αχολογούνε
Και να’τη που ξυπνά καμιά φορά μέσαστο σκλήθρο που κοιμάται
          Μία φωλιά απ’ όπου βγαίνουν ρίγη φτερωτά
-Ένα μυστήριο τραγούδι πέφτει από τ’ άστρα τα χρυσά
Ω, Οφηλία ωχρή! Όμορφη σαν το χιόνι
          Που πέθανες παιδί, παρμένη απ’ το ποτάμι
          Γιατί οι άνεμοι που φύσαγαν απ’ της Νορβηγίας τα όρη
          Σου μίλησαν ψιθυριστά για την στυφή ελευθερία
          Γιατί μια ανάσα που σου έστριψε την μακριά σου κόμη
         Στο ονειροπόλο σου το νου έφερνε ανοίκειους ήχους
          Και η καρδιά σου άκουγε της Φύσεως τους ύμνους
          Μέσα στου δένδρου το παράπονο και σε αναστεναγμούς της νύχτας
          Γιατί η φωνή των θαλασσών της τρέλας, με δύναμη βρυχάται
          και το παιδικό σου στήθος, ανθρώπινο πολύ, γεμάτο γλύκα, έχει ραγίσει
          Γιατί ένα απριλιάτικο πρωί, ένας ιππότης που έφερε της Ομορφιάς χλωμάδα
         Ένας φτωχός τρελός, στα γόνατά σου έχει καθίσει
         Ω, Ουρανέ, Αγάπη, Ελευθερία! Τι όνειρο φτωχή τρελή!
Για το χατίρι του έλιωσες όπως στη φωτιά το χιόνι
Τα μεγάλα σου οράματα τον λόγο σου έχουν πνίξει
-Και το τρομακτικό το άπειρο στα γαλάζια μάτια σου
Τον φόβο έχει σπείρει!
-Κι ο Ποιητής λέει ότι στο αστρικό το φέγγος
Έρχεσαι τα άνθη που έχεις κόψει να γυρέψεις
Και πως την Οφηλία τη λευκή την έχει δει
Επάνω να ξαπλώνει στο νερό και να επιπλέει
Ίδια μεγάλος κρίνος
(Iωάννα Αβραμίδου, Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011) 


Τα παραθέματα είναι από το βιβλία:
Antonio Tabucchi, Η Νοσταλγία του Πιθανού, Γραπτά για τον Φερνάντο Πεσσόα, Μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη από τις εκδόσεις ΄Αγρα
(1) Άμλετ, Σαίξπηρ, μετάφραση Απόστολου Δοξιάδη (από την παράσταση του Αμφι - Θέατρου του Σπύρου Ευαγγελάτου)

Το ποίημα του Αλβαρο ντε Κάμπος στο πρωτότυπο
http://www.revista.agulha.nom.br/facam83.html

Πηγές εικόνων από το Ιντερνετ
http://thumb0.webshots.net/t/60/660/6/84/99/2319684990025992880bELjYP_th.jpg
http://image69.webshots.com/69/2/91/40/2693291400025992880pMpoXb_ph.jpg
http://image68.webshots.com/68/1/18/78/2928118780025992880wrlkhc_ph.jpg
http://www.tate.org.uk/ophelia/images/ophelia.jpg  
http://4.bp.blogspot.com/_932RA1vMRWs/SZRkUp_DmjI/AAAAAAAAAN0/hMXMEh5GyzY/s400/almada_pessoa.jpg
http://blueart.no.sapo.pt/dizpara/fernando_pessoa.jpg
http://emsworth.files.wordpress.com/2008/08/rossetti_-_the_first_madness_of_ophelia_1864.jpg
http://elsinore.ucsc.edu/melancholy/melancholy%20images/Fuseli.jpg

17 σχόλια:

Studiolum είπε...

A beautiful poem and a touching musical paraphrase, as well as a good clip. I like it very much. I also like how Vecchioni wraps the poem of “Álvaro de Campos” into his own text recalling old Pessoa, as if he himself were one of his heteronymes. The single violin accompaniment at the beginning reminds me of that Spain of the 80's – like the poems arranged by Amancio Prada – where Pessoa was a great fashion. Perhaps it was a conscious quotation of style by Vecchioni.

In fact – I only dare to say it on a low voice – Pessoa’s letters to Ophelia are somewhat ridiculous (or rather intimate/infantile), lacking any literary effort. That’s why I would not think they were a conscious paraphrase of Hamlet’s love towards his Ophelia, and that’s why I also guess that his/their love was much more than just platonic.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Dear Tamas,

It is a beautiful poem indeed, inspired by Pessoa’s poetry and life.
I am grateful for your knowledgeable remarks on the music and the video clip.

Antonio Tabucchi in his “Baule pieno di gente” (Published in Greek in a Volume entitled «Η Νοσταλγία του Πιθανού» with some more essays on Pessoa), also uses a low voice to characterise Pessoa’s love as ridiculous (Reminds me of “Les amours risibles’ of Milan Kundera, where exaggeration is taken so seriously and to the point, that love affairs also become ridiculous)
According to Tabucchi, Pessoa’s love “so optimistically infantile and at the same time hopeless, could appear ridiculous, if it did not contain, as all great loves do, the ridiculous and the sublime”

He also states that Pessoa’s love for Ophelia “is something between a parody of a love confession of Hamlet to Ophelia, notes hidden in candies boxes and a finale of a silly child poem”.

I have based my post on the above and on my own reading of seven letters to Ophelia and of course of Hamlet. I do not claim that Pessoa was conscious of the parody. Nevertheless it was not “love” what he felt (platonic or not) but the urge to write “on love” ( according to my opinion), the same way he experienced literature through his heteronyms. I believe that these letters do not lack of/ but disclose a great literary effort in order to become a stereotype for love. This is why they are ridiculous.
Alvaro de Campos’s poem is a beautiful poem as well!

Thank you so much for the visit

PS

I have really enjoyed visiting “Gardens”, Kata’s web site via Studiolum!

How beautiful!

Μαρία Δριμή είπε...

Καλησπέρα, Πόλυ. Εξαιρετική ανάρτηση. Θα τη "διαφημίσω" στη σελίδα μου στο facebook. Αξίζει να διαβαστεί και από ανθρώπους που δεν πολυμπαίνουν σε μπλογκς.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Καλησπέρα Μαρία,

Χαίρομαι που τα λέμε από κοντά. Τελευταία ανακάλυψα το εξαιρετικό σου μπλογκ Liquid days στο http://liquiddaysgr.blogspot.com/ και άρχισα να το παρακολουθώ. Σκόπευα να σου γράψω κάτι αλλά με πρόλαβες.
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και για τη φιλοξενία στο fb.

Καλή εβδομάδα και τα ξαναλέμε εδώ ή εκεί :) :) :)!

just me είπε...

Αυτό που για όλους τους άλλους (συμπεριλαμβανομένου συνήθως και του θεωρούμενου αντικειμένου του _αν και το αντικείμενό του είναι μάλλον αυτό καθεαυτό) είναι γελοίο, ο φορέας του (κάθε συνειρμός με την αρρώστια δεκτός) πάντα σε κάτι το μετουσιώνει: οι τυχεροί και προικισμένοι το κάνουν ποίηση (παραδείγματα ων ουκ έστιν αριθμός), το κάνουν δοκιμιακή σκέψη (βλ. Περί Έρωτος, Σταντάλ), οι τολμηροί ή οι πολύ δειλοί το κάνουν επιστολογραφία (ανεπίδοτη ή όχι, συγκινητική ή/και γελοία), κάποιοι το κάνουν απλώς... γαργάρα!

Από καταβολής κόσμου... Αναπόδραστα...

Η ιδέα και η διεκπεραίωσή της, όπως πάντα, υπέροχα. Επί της ουσίας, θα μου επιτρέψεις να απολαύσω την ανάρτηση με... αιδήμονα σιωπή; :)

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Just me,

Συμφωνώ. ΄Ετσι που τα λες είναι: και η ποίηση ως εξιδανίκευση είναι γελοία, και η δοκιμιογραφία γελοία, και η επιστολογραφία (ακόμα και ανεπίδοτη) γελοιωδέστατη…

Mόνο η γαργάρα κρατάει τη θέση της :) :) :)

Επομένως, η σιωπή είναι χρυσός.

Καλή βδομάδα!

Ανώνυμος είπε...

Εάν ζούσε σήμερα ο Πεσόα
δε θάγραφε τα γράμματα
αλλά θα τάλεγε από κινητά
λόγια τού αγέρα με συνδρομή
wind παρά από vodafone ή cosmo te.
kαλά μεσημέρια Πόλυ.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Αirgood

Νομίζω πως ο Πεσσόα δεν θα άφηνε την εποχή του.
Αυτός που μιλάει στο κινητό είναι κάποιος άλλος.

Καλό σου απόγευμα

Idom είπε...

Γεια σου Πόλυ!

Δεν πολυσυμφωνώ με τον χαρακτηρισμό τού γελοίου.

Σε πρώτη προσέγγιση νομίζω ότι το γελοίο ή όχι των ερωτικών επιστολών κρίνεται εκ τού αποτελέσματος.
Αν τα δύο γλυκομπουρμπουλίνια σμίξουν και διάγουν έναν καλό, κοινό βίο θα κοιτάνε τις παλιές επιστολές με γλύκα, λίγη νοσταλγία άντε ίσως και με λίγη ειρωνεία.
Αν ο/η αποδέκτης δεν δεχθεί το κάλεσμα τους, τότε οι οι επιστολές μένουν χαίνουσες πληγές.

Σε δεύτερη προσέγγιση νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός "γελοίο" είναι ένας ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας (με ολίγον "μάζο"). Ο απορριπτόμενος(ή αυτός που φοβάται ότι θα εισπράξει απόρριψη), προβάλει τον πόνο τής απόρριψης στις επιστολές και τις χαρακτηρίζει αποτυχημένες όπως στάθηκε ο έρωτάς του.

Είναι ένα είδος αυτοτιμωρίας που κλειδώνει στον ψυχισμό. Το αντιπαραβάλω με το γεγονός ότι κακοποιημένα παιδιά, όταν ενηλικιωθούν γίνονται πιο δεκτικά σε νέα κακοποίηση.

Δεν θα εκπλησσόμουν αν μαθαίναμε ότι στην νηπιακή του ηλικία, ο Ά. ντε Κάμπος "έτρωγε Χ" από την νταντά του.
Πάλι καλά που τού γλύτωσε το ποίημα τής Μυρτιώτισσας,

"Σ' αγαπώ. Δεν μπορώ
τίποτ' άλλο να πω...", κ.λπ..

(Εδώ βέβαια, να παρατηρήσω το γελοίο (;) ότι μετά την δήλωση ότι δεν μπορεί να πει τίποτ' άλλο, αραδιάζει ακόμα 7.5 στροφές...
:-)) )

Idom

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Καλό σου μεσημέρι Idom,

Πολύ ωραίες οι παρατηρήσεις σου και φυσικά και εγώ – και φαντάζομαι οι πάντες - συμφωνούν μαζί σου.
Αυτός βέβαια που τα είπε πριν από όλους είναι ο ‘Αρθουρ Καίστλερ στο Μηδέν και το Άπειρο μιλώντας όχι για το ερωτικό/γελοίο αλλά και για το τραγικό/γελοίο και το ηρωικό/γελοίο, πόσο δηλαδή είναι θέμα προοπτικής. Τα πάντα αλλάζουν και φαίνονται τραγικά ή γελοία ανάλογα με το από ποιο σημείο τα παρατηρείς. Αν είσαι μέσα και συμμετέχεις είναι αλλιώς.

Τώρα, τόσο τα γράμματα στην Οφηλία εκείνα που έγραψε ο ΄Αμλετ και επιμένει να γίνουν πιστευτά όσο και τα γράμματα που έγραφε ο «Νινίνιο» προς την Οφηλία Κεϊρός είναι από την ίδια στόφα, τη στόφα της λογοτεχνίας.

Γεφυριστές είπε...

Πόλυ,
εξαιρετικό το άρθρο σου. Εγώ αντίθετα συμφωνώ με τον όρο "γελοίο" ως τρίτη όμως. Ξέρεις, θεωρώ ότι κάθε τι που είναι φτιαγμένο για δύο, ή και η δυάδα η ίδια, γελοιοποιείται όταν πέσει στην αντίληψη τρίτων ή πολλαπλασιαστεί. Αντίστοιχα όλα τα παραπάνω όταν εκπέσουν στη μονάδα γίνονται τραγικά. Έτσι και ο έρωτας και τα ερωτικά γράμματα, έτσι και τα χέρια μας, τα πόδια μας, τα μάτια μας, τ΄ αυτιά μας, οι νεφροί μας, κ.ά.
Σε ευχαριστώ ιδιαίτερα για όσα διάβασα και σε φιλώ.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Καλησπέρα Αλέκα,

Έχω την εντύπωση ότι και ο Idom δεν διαφώνησε – αν τον ερμηνεύω σωστά - με την παρουσία του γελοίου.
Αυτό που αλλάζει, όπως λες και εσύ καταθέτοντας μια άλλη οπτική, είναι η ματιά μας στα πράγματα.

Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.

Φιλιά πολλά.

Idom είπε...

@ Γεφυριστές!

Σωστό και αυτό!


@ Πόλυ!

Ναι, νομίζω ότι ο Καίστλερ βάζει τα πράγματα στη θέση τους: είναι θέμα προοπτικής, σχετικής θέσης και απόστασης.
Ανθρώπινη Κωμωδία...

Idom

Υ/γ.: πάντα υποπτευόμουν ότι η ερωτικές επιστολές μου στην Πουλουδιά, δεν ήταν ότι συγκλονιστικότερο από την εποχή των Πυραμίδων και τούδε...
Γκρρρρ...
:-))

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Idom,

καλή βδομάδα!

ΥΓ

Γράμματα στην Πουλουδιά;;;;

Βαγγέλης Ιντζίδης είπε...

Χάθηκα - όμορφα - στη διαδρομή αυτή ανέμεσα σε τόσους εγκιβωτισμένους εκφωνητές και εγκλήσεις...Σε ποιον απευθύνεται άραγε ένα ετερώνυμο; Θα μπορούσε κάποιος που διεκδικεί την ανυπαρξία της ύπαρξης να απευθύνεται σε κάτι που υπάρχει; Το ανύπαρχτο του προσωπείου προς το πρόσωπο;
΄Εχω με άλλη ευκαιρία μιλήσει για τη μη σχέση Πεσσόα - Οφηλίας και επ αφορμή της ποιητικής σύνθεσής του Αντίνοος (αν θυμάμαι ακριβώς τον τίτλο)
Σε κάθε περίπτωση η ερωτική γελοιότητα ενδημεί εκεί που το σώμα απουσιάζει ολοκληρωτικά...(και με το ολοκληρωτικά ενθυμούμαι την ασώματη σχέση Χίτλερ - Εύας Μπράουν)
Σε κάθε περίπτωση ο Πεσσόα ήταν θισασώτης μιας αναγεννημένης Πορτογαλλικής Αυτοκρατορίας δικαιωμένης μάλιστα από εξαίσιες προφητείες...
Προφητείες - οράματα - ετερώνυμα και απουσία σωμάτων και αυτοκρατορίες και τα παρόμοια
Χάθηκα σε τέτοιες διαδρομές
ευχαριστούμε
Πόλυ

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Καλέ μου φίλε Βαγγέλη,

Εγώ σε ευχαριστώ και ελπίζω αυτή τη φορά μια και χάθηκες ευχάριστα, να μας έρχεσαι και να ξαναχάνεσαι.
Δεν ξέρω για το ποίημα Αντίνοος αλλά σίγουρα εσύ ήσουν που μου είχες μιλήσει πρώτος για τα τεχνάσματα και τις πονηριές του Πεσσόα που «πήγαινε (την Οφηλία) δε ξέρω από πόσους δρόμους - κυκλικούς και φωτισμένους - για να αποφύγει να βρεθούν πιο ιδιωτικά στην ιδιωτική οδό ενός φιλιού...» (συζήτηση στις Πινακίδες για το Δάντη, την κυρά των λογισμών του και την παράξενη αγάπη των σονέτων).

Αυτή ακριβώς την απουσία των σωμάτων – την απουσία ζωής και την διαίρεση σε ετερώνυμα δεν είχαν «κουβεντιάσει» τότε που συναντήθηκαν ο Πεσσόα με τον Πωλ ΄Ωστερ στις στο Δωμάτιο της γραφής; Τότε που ο Πεσσόα συνέκρινε τις διαδοχικές και διαφορετικές ζωές που ε ι χ ε ζήσει ο Πωλ Ωστερ σε αντίθεση με τους ετερώνυμους;

Καλό σου βράδυ, και σου ζητώ συγγνώμη για την αργοπορία.

Ανώνυμος είπε...

Μου αρέσει