Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2008

Ο Τατάνκα Ιγιοτάκε - υποδυόμενος τον εαυτό του

Ο Όσκαρ Ουάιλντ με ελληνική ενδυμασία

Το 1877 πέθανε ο Κωνσταντίνος Κανάρης, εν ενεργεία πρωθυπουργός, ξεκινούσε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος στην δική μας γειτονιά και ο Όσκαρ Γουάιλντ δημοσιεύει τις ταξιδιωτικές του αναμνήσεις από το ταξίδι του στην Ελλάδα, το Άργος, την Ολυμπία και τις Μυκήνες συνοδευόμενος από τον φίλο του καθηγητή Τζων Πέντλαντ Μάχαφυ, φιλόλογο και ελληνιστή του Τρίνιτυ Κόλλετζ του Δουβλίνο, ο οποίος απέβλεπε στο να γοητευτεί ο μαθητής του από το ελληνικό πνεύμα και να μη προσχωρήσει, Ιρλανδός ων αλλά προτεστάντης, στον καθολικισμό…

Ο Καθιστός Βούβαλος

Την ίδια χρονιά, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, το νεοσύστατο Αμερικανικό έθνος των αποίκων, κατάφερνε όχι να νικήσει στη μάχη τους Ινδιάνους, ιθαγενείς κατοίκους της Αμερικανικής Ηπείρου αλλά λόγω της εξάντλησης των αποθεμάτων και των τροφίμων τους, να τους αναγκάσει να υποχωρήσουν στον Καναδά. Σε όλες τις μάχες οι Ινδιάνοι είχαν νικήσει τους λευκούς καταπατητές. Δεν είχαν όμως άλλη επιλογή, αφού θα πέθαιναν από την πείνα, [αρά να υποχωρήσουν. Ο αρχηγός τους μάλιστα, ο Τατάνκα Ιγιοτάκε, ο «Καθιστός βούβαλος», αναγκάστηκε τελικά να παραδοθεί στους λευκούς και να ζήσει στο σταθμό Στάντιν Ροκ. Και από εκεί βέβαια, προσπαθούσε με κάθε τρόπο να αντιταχθεί στην πώληση των εδαφών της φυλής του και να αντιταχθεί στην τεράστια εκστρατεία ενσωμάτωσης των Ινδιάνων σε ένα νέο έθνος, αφού τους εξανάγκαζαν να πηγαίνουν σε σχολεία που δεν θα μάθαιναν ποτέ πια τη μητρική τους γλώσσα, ούτε θα μπορούσαν να έχουν επαφή με τις παραδόσεις τους. Στο τέλος ο Καθιστός Βούβαλος δολοφονήθηκε από την αστυνομία στο Γκραντ Ρίβερ όταν επιχειρούσε - σε μεγάλη πια ηλικία - να εκτελέσει τον χορό των πνευμάτων, τον κυκλικό χορό των πατέρων του. Έτσι τέλειωσε η ζωή του φιλόστοργου πατέρα του λαού των Σιου που όχι μόνο έδειξε δυσπιστία απέναντι στους λευκούς, αλλά και μια απαράμιλλη αποφασιστικότητα να αντισταθεί στην ξένη κυριαρχία.


Δεν ξέρω πολλά για την ιστορία των Χουνκάπα Σιου, της νομαδικής φυλής του Καθιστού Βούβαλου. Ο εξωτισμός της Άγριας Δύσης, οι ληστείες της ταχυδρομικής άμαξας, το πιστολίδι πάνω από τα βαγόνια του τραίνου και η αιφνιδιαστική εμφάνιση των Σιου ή των Τσεγιέν που αποτελούσαν την απειλή για τα γυναικόπαιδα και που ακολουθούσαν τους αποίκους με τα καραβάνια για τη δύση, δημιούργησαν τροφή και για τη δική μας φαντασία μέσα από της ταινίες των παιδικών μας χρόνων, το στρατηγό Κάστερ, όχι χωρίς ρωγμές στην προπαγάνδα, όπως για παράδειγμα το Μεγάλο Ανθρωπάκι που το υιοθέτησαν οι Τσεγιέν, την περίφημη ταινία με τον Ντάστιν Χόφμαν.
Κανείς δεν είναι πια ανυποψίαστος για το τι έγινε τότε και αν κάποιοι πρέπει να είναι υπερήφανοι που είναι απόγονοι του Γουίλλιαμ Κόντυ, πιο γνωστού σαν Μπούφφαλο (Μπάφφαλο) Μπιλ, που καμάρωνε επειδή πήρε κάποτε το σκαλπ ενός Τσεγιέν, ή πρέπει να νιώθουν τύψεις για την εξαφάνιση των ιθαγενών Αμερικανών, οι οποίοι αντιστάθηκαν και νίκησαν στη μάχη αλλά δεν μπόρεσαν να αντέξουν την πείνα μετά τις σταδιακές καταπατήσεις. Τα αποθέματα και οι εφεδρείες του κατακτητή είναι ανεξάντλητα, και έτσι όπως και στη Νότιο Αφρική όπου οι Ζουλού είχαν νικήσει στη μάχη, οι άποικοι επικράτησαν. Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα και από την πιο πρόσφατη ιστορία και μάλιστα και στη χώρα μας.

Ο χορός των πνευμάτων από τους Ογκαλάλα Λακότα
Τι να ήταν άραγε η μυστική Εταιρεία των Σιού, «οι Πολεμιστές με τη δυνατή καρδιά»; Ήταν αδελφότητα με της έννοια της φρατρίας στις αρχαϊκές κοινωνίες, ή συνωμοτική οργάνωση όπως οι καρμπονάροι εναντίον του αυτοκράτορα της Αυστρίας, οι Φιλικοί εναντίον του ζυγού της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που δρούσαν την ίδια περίπου εποχή; Δεν αποκλείεται να ήταν και τα δύο. Ο αρχηγός της πάντως, ο Καθιστός Βούβαλος, κατάφερε να ενώσει όχι μόνο τους Σιου αλλά και τους Τσεγιέν και κάποιους Αράπαχο και να τους οδηγήσει σε νικηφόρες μάχες εναντίον του εισβολέα.



Θα ήθελα να αναφέρω όμως, παρά μια περίεργη, αντιφατική εκ πρώτης όψεως, λεπτομέρεια στη βιογραφία του Τατάνκα Ιγιοτάκε. Ο Καθιστός Βούβαλος συμμετείχε ο ίδιος προσωπικά σε μια προπαγανδιστική αναπαράσταση, που αποτύπωνε την ιστορία  από την πλευρά του νικητή, υποδυόμενος τον εαυτό του στο μεγάλο σόου της «Άγριας Δύσης». Έτσι έγινε άλλωστε γνωστός στον πολύ κόσμο,  με τη συμμετοχή του στη θεατρική παράσταση που καθιέρωσε τον Μπούφαλο Μπίλ σαν λαικό ήρωα του δυτικού πολιτισμού. Στο σόου συμμετείχε φυσικά και ο ίδιος ο Κόντυ υποδυόμενος και αυτός τον εαυτό του.
Απίστευτο αλλά αληθινό: Μια θεατρική παράσταση όπου οι πρωταγωνιστές ταυτίζονται με τα πρόσωπα που υποδύονται. Δεν ξέρω αν έχει ξαναυπάρξει κάτι τέτοιο στην ιστορία.
Τι να πίστευε άραγε ο ηττημένος ηγέτης, όταν ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του Νεντ Μπάντλαιν, του σκηνοθέτη, βοηθούσε να διαδοθεί η ιστορία από την πλευρά του νικητή;
Ή μήπως θεωρούσε ότι ακόμα και έτσι, υποδυόμενος τον επικίνδυνο και απειλητικό ερυθρόδερμο στο φαντασιακό του νικητή, καθιέρωνε οριστικά και ανεξίτηλα, την παρουσία του λαού του ως πρώτου κατοίκου αυτής της χώρας, ένα δικαίωμα πατρογονικό που οι μελλοντικές γενιές της οικουμένης θα αποκαταστήσουν και θα αποδώσουν δικαιοσύνη στη μνήμη του;


Εικόνες από το Ίντερνετ
http://argolikivivliothiki.gr/2009/05/10/%CF%8C%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%81-%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%B9%CE%BB%CE%BD%CF%84-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-1877/oscar_wilde_in_greece/
http://4.bp.blogspot.com/_8RCl-4AHixs/R8JzuwWQKQI/AAAAAAAAABk/Y2a3gaxDlxE/s320/Chief_sitting_bull.jpg
http://media.photobucket.com/image/indians%20and%20cowboys/tommytheman1/chika.jpg

2 σχόλια:

Christoforos είπε...

Καλησπέρα,
θα προσπεράσω τα αναμενόμενα και τετριμμένα -αν και δικαιολογημένα- θετικά σχόλια για το ιστολόγιο και θα περάσω κατευθείαν στο προκείμενο.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα πηγή τόσο για τον Tatanka Yotanka όσο και για την κατάληξη των Ινδιάνων της Β. Αμερικής γενικότερα, είναι το "Bury my heart at Wounded Knee" του -απογόνου αυτοχθόνων- Dee Brown. Πολύ περιεκτικό μεν αλλά με πολλά ανέκδοτα περιστατικά, αποθησαυρισμένα απο αυθεντικές αφηγήσεις Ινδιάνων γερόντων, προγόνων του συγγραφέως.
Καποια αποσπάσματα μπορούν να βρεθούν εδω
http://books.google.com/books?ei=ksrCR8e8JI7-igGK0O3DCA&id=udkwszOUkqMC&dq=Bury+my+heart+at+wounded+knee&q=Tatanka&pgis=1#search

Καλές -και πολλές- επόμενες αναρτήσεις.

Με εκτίμηση

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητή κυρία!

Συγχαρητήρια και από μένα για το Blog - εύχομαι μακροημέρευση!

Μια που περί Αμερινδών ο λόγος, προτείνω σε σας και στους αναγνώστες σας την ιστοσελίδα
http://www.republicoflakotah.com/map.html
Πρόκειται για ένα αποσχιστικό κίνημα της φυλής Lakotah από τα εδάφη 5 Πολιτειών των USA.
Υποστηρίζουν ότι έχουν νομικό δικαίωμα καθ' ότι η ως τώρα συμμετοχή τους στηριζόταν σε συμφωνία με ημερομηνία λήξης!
Αλίευσα την σελίδα από το "Ποντίκι" - ελπίζω να μην είναι hoax το όλο θέμα.

Λέτε νά...;

Idom