Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

Πρώτη μέρα στο Σχολείο: τσίου τσίου μανούλα μου, γιατί δε φεύγουμε;



Το Σεπτέμβρη ήρθε η μητέρα• είχε λείψε κοντά δυο μήνες. Σπάνια μιλούσε τώρα. Την έβλεπα που δεν ήξερε από πού να κρατηθεί• δεν είχε μεράκι για τίποτε. Η μόνη της έννοια πότε να με στείλει στο σχολείο. Σώνει και καλά να πάω από φέτος.
«Από πού κι ως πού να χάσει τη χρονιά στα καλά καθούμενα», έλεε του πατέρα. Αυτός βλέποντας και κάνοντας, όλο της εξηγούσε πως παρά τρίχα να μην έχανα τη χρονιά. Του ’βαζε τις φωνές.


«Τον κακό σου τον καιρό. Ας κουρεύεται ο δάσκαλος. Θα τον πάω φέτο στο σκολείο».
Ώσπου κάθισε ένα δείλι και μου μάνταρε τα ρούχα, έκαμε και τσάκιση στο παντελόνι. ΄Αμα νύχτωσε, έψησε καφέ και κάθισε να πάρει ανάσα.
Την άλλη μέρα μ’ έντυσε και φύγαμε πρωί για το σχολείο. Ο Μιχάλης πήγαινε μπροστά κι όλο χασμουριόταν. Φορούσα καφετιά σάνταλα, δίχως κάλτσες. Στο δρόμο ανταμώσαμε κι άλλα μαθητούδια• τα πιο πολλά έρχονταν από τον Μαντομαχαλά και την Χρυσοπολίτισσα, κι ήταν αφρόντιστα.. Περπατήσαμε ένα κάρτο της ώρας και φτάσαμε στο Δημοτικό Λαρνάκου. Μ’ έπιασε φόβος θυμάμαι, δεν ήθελα ν’ ανέβω τα σκαλοπάτια.
«Μωρό μου, θα ’ναι κι ο Μιχάλης μαζί σου».
Εγώ το χαβά μου.
«Να πάμε σπίτι».
«Να δεις που θα σ’ αρέσει».
Στον κήπο ήτανε ένας μεγάλος με γυαλιά, δάσκαλος θα ’τανε, κρατούσε κατιτί στα χέρια. Λίγο αγριωπός, πατούσε κάτι αγριοφωνάρες, πρηστήκανε κι οι φλέβες στο λαιμό του, ολόφτυστος ο μπαμπούλας. Τα παιδιά το ’βαζαν στα πόδια, πήγαιναν πίσω στην αυλή.
΄Αρχισα να κλαίω, με τραβούσε από το χέρι κι εγώ όλο φώναζα.
«Δε θέλω! Να φύγουμε!»

Στην είσοδο μια ψίδα με γιασεμί. Κοιτούσα τα πουλιά που σουλάτσερναν πάνω από τα κεραμίδια.
«Τσίου τσίου μανούλα μου. Γιατί δε φεύγουμε;»
Τραβήξαμε στο διευθυντήριο. Έπιασα κουβέντα μ’ έναν κοντούτσικο κύριο. Έξω βούιζε η αυλή. Μου εντυπώθηκε αυτός ο θόρυβος κι έσπαζα το μυαλουδάκι μου πώς μάθαιναν γράμματα με αυτόν τον σαματά.
Ήρθε ένας άλλος κύριος, πήρε το καμπανέλι από το γραφείο, κρέμασε τη χερούκλα του έξω από το παραθύρι και το βαρούσε σα να ’κανε πλάκα. Μου κούφανε τ’ αυτιά. Στο άψε σβήσε έπαψε να βουίζει η αυλή κι έβλεπα τα παιδιά μαζωμένα σε σειρές, οι δάσκαλοι φώναζαν «ο καθένας στην τάξη του» και μ’ έπιασε φόβος. Πέρασε μια δασκάλα, είχε όμορφο κολιέ στο λαιμό, παχιά μάγουλα και φρύδια γαϊτάνι
«Πήγαινε», ακούω τον κύριο διευθυντή.
Θα ’μενα δοκιμαστικά λίγες μέρες στη δεύτερη τάξη με το Μιχάλη και άμα συνήθιζα θα πήγαινα κανονικά στην πρώτη. Ενοχλούσα στο μάθημα, ήρθε κάνα δυο φορές ο διευθυντής. Την τρίτη μέρα με πήγαν στην πρώτη τάξη να τελειώσει το κακό. Τα ίδια. Ο δάσκαλος φώναζε να το βουλώσω, ώσπου στο τέλος δεν άντεξε και με πέταξε έξω. Την άλλη μέρα τα ίδια, κλοτσούσα το διπλανό μου και βαρούσα τσιμπιές στους μπροστινούς, τρώγαν ξύλο αυτοί κι έβγαινα κούπα άπανη.


Στο διάλειμμα ήρθε ο Μιχάλης κι όταν χτύπησε το καμπανέλι για μέσα, με πήγε στην τάξη του και κάτσαμε στο ίδιο θρανίο. ΄Ηρθε ο δάσκαλος, όλο γκρίνια.
«Θα τις φάτε», μας είπε.
Όπου να σου η μάνα μας:
«Θα τον πάρω κύριε δάσκαλε. Με ειδοποίησαν. Θα τον φέρω του χρόνου».
Με πήρε και φύγαμε. Λίγο πριν τη στροφή γύρισα και κοίταξα το Δημοτικό του Λαρνάκου. Μ’ άρεζε που το έβλεπα έτσι από μακριά. Δε με τρόμαζε. Είχε κάτι ευκάλυπτους στο πλάι θεόρατους, που τους ανέβαινε τα διαλείμματα ο Μύλλουρας με τη συμμορία του, κάτι άγρια παιδιά, όλα τους σαΐνια σε τέτοια.


Την άλλη μέρα ήρθαν κάτι άγνωστοι και μας πήγαν σ’ ένα ίδρυμα των Εγγλέζων. Είχε πολλά αγόρια και κορίτσια. Εδώ θα μέναμε. Ήταν η Παιδική Στέγη της Σκάλας.



Απόσπασμα από το αφήγημα «Οι Συμμορίτες» του Λεύκιου Ζαφειρίου, Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2009
Το αφηγηματικό χρονικό του Λεύκιου Ζαφειρίου, οι Συμμορίτες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Οι «Συμμορίτες» σύμφωνα με τα επεξηγηματικά σχόλια του Αλέξη Ζήρα δεν είναι τα μέλη μιας εγκληματικής σπείρας ή μέλη μιας ανατρεπτικής οργάνωσης, αλλά μια άτακτη συνάθροιση μικρών παιδιών που συμμετείχαν με το δικό τους τρόπο στην υπόθεση της ανεξαρτησίας της Κύπρου.
Οι συμμετοχή επτάχρονων και οκτάχρονων μαθητών στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Κύπρου, ο συγγραφέας μάλιστα αναφέρει το θάνατο ενός συμμαθητή του σε μια συμπλοκή, ξαφνιάζει και σοκάρει μια και καταργεί τις συνήθεις γραμμές ασφαλείας ανάμεσα στον κόσμο της βίας των ενηλίκων και την παιδική ηλικία.



Πηγές εικόνων:


http://11dim-kaval.kav.sch.gr/main/artists/art_im/old.jpg
http://4.bp.blogspot.com/_QW_USKRkIzk/SCCGi98uGFI/AAAAAAAAEhg/9IQARLA2oe0/s400/%CE%A3%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF++1913.jpg
http://arampatzis.sakisp.gr/FOTO/images2/%20302a.jpg

http://www.agrino.org/greeklibrary/projects/cyprus1974/images/refugees/refugee_school_in_tent_650_bg.jpg
http://www.panellines.gr/ethnika/cyprus/eoka_1.jpg
http://3.bp.blogspot.com/_cISRc_AlxzU/SmXzsP-Hn7I/AAAAAAAACgU/Vv9R62p7ln4/s72-c/resize.php.jpg
http://3.bp.blogspot.com/_kwNBO3QjMa4/SQXu1x_8gFI/AAAAAAAAEhs/vCIs1flpx34/s400/%CE%BF%CF%81%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%AC.jpg
http://kapodistriako.uoa.gr/stories/062_mu_01/mouspaid2.jpg
http://2.bp.blogspot.com/_6y_e1Lec-xo/SMqpDsNDuOI/AAAAAAAAAGg/jGlT_3IBI8c/s400/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%BF+%CE%B1%CF%80%CF%8C+00921.JPG

8 σχόλια:

Studiolum είπε...

A beautiful story and beautiful images, too. Would love to read the book.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Dear Tamasz,

I agree with you it is a beautiful story.
I will be delighted to send you a copy of the book.
“Οι Συμμορίτες” is autobiography and poetic fiction, a moving story indeed of children innocence entangled in the history and martyrdom of modern Cyprus.
I cannot think of a more touching and inspired way of depicting the anxiety of the little child in the excerpt, than the one with the identification with a caged bird speaking with its voice.
Reminds be of Peter Pan in Kensington Gardens, a seven year old infant that “like all infants” used to be part bird.

You can e-mail me a postal address in order to send you the book.

Studiolum είπε...

Dear Poly,

thank you really very much for your kindness. From the few I read and trusting in your taste, I am sure it will be a fascinating reading. I will also recommend it for publication to one of our most prestigious editors, and if accepted, do the translation.

I also would like to send you, absolutely not as a return or compensation, but as a sign of my gratitude, some CDs/DVDs published by our Studiolum that perhaps might be interesting to you. But let us trust the rest for the e-mail.

Unknown είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
just me είπε...

Όμορφη ιστορία και συγκινητική. Δεν ξέρω πάντως αν είναι πιο συγκινητική η ιστορία ή αυτά τα μεγάλα μάτια και αυτά τα ξυπόλητα πόδια που τα λένε όλα! (Η "φιλοπερίεργη" πένα και η ευαίσθητη ματιά σου θαυματούργησε πάλι!)

Καλό φθινόπωρο, δεν τα 'παμε,ε;
:) :) :)

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Just me,

Πριν μερικά χρόνια, είχα την ευκαιρία να ρίχνω μια ματιά - από τα μέσα - στις πρώτες τάξεις του νηπιαγωγείου αυτές τις πρώτες μέρες. Δασκάλες ευαίσθητες και τρυφερές, που δεν έχουν καμιά σχέση φυσικά με το μπαμπούλα του αποσπάσματος, προσπαθούσαν αντί για μάθημα να κρατάνε αγκαλιά - όσα φυσικά μπορούσε να χωρέσει μια αγκαλιά - παιδάκια που έκλαιγαν σπαραχτικά ή σιωπηλά, το καθένα με το δικό του τρόπο. Και όλοι οι υπόλοιποι εμείς που είχαμε βρεθεί εκεί, να απομακρυνόμαστε διακριτικά από αυτή την τραγική εικόνα αυτού του – αναγκαίου λένε – αποχωρισμού.

Γι αυτό με τις ευχές του φθινοπώρου και μια κακά τα ψέματα, η καινούργια σχολική χρονιά είναι η αρχή του κύκλου για όλους, και τις ευχές μας για δημιουργική διάθεση και αντοχές, να μην ξεχνάμε το τι περνάνε κάποιοι μικροσκοπικοί συνάνθρωποί μας αυτές τις μέρες, ώσπου να συνηθίσουν να το αντέχουν και στο τέλος να είναι όλα αυτά μια καινούργια χρονιά.

Να σαι πολύ καλά

Idom είπε...

Τώρα όμως ησυχία,
αρχηνίσαν τα σχολεία
Να τα, πάνε κτενισμένα,
όμορφα συγυρισμένα
Για να μάθουν να διαβάζουν,
να μετρούν να λογαριάζουν
Ο Μανώλης, η Αννούλα
και η μικρούλα η Χρυσούλα!


Πόλυ μου, γεια χαρά!
Εύχομαι καλή φρέσκια ακαδημαϊκή χρονιά!
Το παραπάνω ποίημα το θυμάμαι ακόμα από κάποιο αναγνωστικό μικρής τάξης τού Δημοτικού. Μικρή προσφορά στην ωραία σου ανάρτηση. :-)

Idom

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Idom σε ευχαριστώ για την όμορφη αφιέρωση. Μόλις τώρα ανέβασα μια ανάρτηση για έναν άλλο μαθητή -τον γνωρίζεις φαντάζομαι - που διένυσε 6ο μίλια με το ποδήλατο για να μη χάσει την πρώτη μέρα στο σχολείο.