Οι ιδιότητες του φρουρού της πόλεως στην ΠΟΛΙΤΕΙΑ του ΠΛΑΤΩΝΑ

Ο Αλέξανδρος ως μαθητής

Αντιγράφω ένα απόσπασμα από την πολιτεία του ΠΛΑΤΩΝΑ. Τι να το αφιερώνω τώρα στον Ανδρέα – Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο;
Διάλεξα τη φωτογραφία του όπου είναι μπροστά στον πίνακα σκυφτός.
Αλέξανδρέ μου μην ανησυχείς. Δεν έχει άλλο μάθημα. Εσύ τώρα τα ξέρεις όλα.

Αυτά τα αντέγραψα για μας τους αμαθείς.



- Τοιουτοτρόπως, όσον σπουδαιότερον είναι το έργον των φρουρών της πόλεως, τόσον είναι ανάγκη να μη περισπάται από καμμιαν άλλην ενασχόλησιν αλλά να γίνεται με όλην την σπουδήν και επιμέλειαν.
- Και εγώ αυτό νομίζω
- Δεν χρειάζεται ακόμη και κατάλληλη φυσική προδιάθεσις δι’ αυτό το επάγγελμα;
- Πώς όχι;
- Εις ημάς ανήκει τώρα, εάν ημπορούμεν, να εκλέξουμεν ποίαι και τι είδους φύσεις είναι κατάλληλοι προς φύλαξιν της πόλεως.
- Πράγματι
- Μα την αλήθειαν, επιφορτιζόμεθα με όχι αξιοκαταφρόνητον επιχείρημα. Ας μην αποδειλιάσομεν όμως, και εμπρός, όσον μας το επιτρέπουν οι δυνάμεις μας.
- Εμπρός λοιπόν
- ΄Οσον αφορά την φρούρησιν, ευρίσκεις ότι υπάρχει διαφορά φυσικής προδιαθέσεως μεταξύ ενός σκύλου και ενός νέου, καλής καταγωγής και των δύο
- Τι εννοείς δηλαδή;
- Θέλω να είπω ότι και ο ένας και ο άλλος πρέπει να έχει οξείαν την αίσθησιν προς ανακάλυψιν του εχθρού, ελαφρότητα προς καταδίωξιν του, και δύναμιν δια να τον καταβάλει όταν ήθελε να τον προφθάση.
- Πράγματι, είναι απαραίτητα όλα αυτά.
- Ακόμη πρέπει να έχει και ανδρεία, δια να πολεμά με γενναιότητα.
- Πώς όχι
- Αλλά ημπορεί να είναι γενναίος ένας ίππος, ή ένας σκύλος ή και οποιονδήποτε άλλον ζώον, εάν δεν είναι θυμοειδούς χαρακτήρος; Ή δεν έχεις παρατηρήσει ότι ο θυμός είναι ένα πράγμα ακαταδάμαστον, και το οποίον καθιστά την ψυχήν άφοβον και ανίκανον να υποχωρήσει εμπρός εις οποιονδήποτε κίνδυνον;
…..
- Αλλά Γλαύκων, με αυτόν τον χαρακτήρα που τους αποδώσαμε, δεν θα είναι άγριοι μεταξύ των και προς τους άλλους συμπολίτες τους,
- Δύσκολο μα την αλήθεια να το αρνηθεί κανείς.
- Και μολαταύτα, πρέπει να είναι ήμεροι προς τους συμπολίτας των, και άγριοι μόνο εναντίον των εχθρών. Ειδεμή, δεν θα περιμένουν από τους άλλους να έρθουν να τους χαλάσουν, αλλά θα προλάβουν να το κάνουν οι ίδιοι μεταξύ τους,
- Αλήθεια.
- Τι να κάνομε λοιπόν; Πού να εύρωμεν ένα χαρακτήρα που να είναι συγχρόνως και ήμερος και θυμοειδής, αφού αυτά τα δύο είναι δύο πράγματα εναντία και ασυμβίβαστα; Και όμως είναι αδύνατον να θεωρηθεί καλός φρουρός εάν στερείται ή το ένα ή το άλλο από αυτά. Και επειδή είναι των αδυνάτων αδύνατον, κατ’ανάγκην πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι αδύνατον να βρεθεί καλός φρουρός.
- Εκεί καταντά.
…
Υπάρχουν τέτοιαι φύσεις και ημπορεί να τις συναντήσει κανείς εις άλλα ζώα, αλλά προ πάντων εις αυτό ακριβώς προς εκείνο που εμείς παραβάλαμε τον φρουρόν της πόλεως. Διότι γνωρίζεις βέβαια, ότι ενός σκύλου από ράτσα αυτό είναι το φυσικό του, να είναι ημερώτατος με εκείνους που γνωρίζει και έχει συνηθίσει και το αντίθετο με όσους δεν γνωρίζει. - Το ξέρω.
- Είναι λοιπόν καθώς βλέπεις, δυνατόν και δεν ζητούμε τίποτε αφύσικο πράγμα να είναι τοιούτος και ο φρουρός.
- Όχι πράγματι….



Εν κατακλείδι, οι ιδιότητες του φρουρού σύμφωνα με τον Σωκράτη στην Πολιτεία του Πλάτωνα, εκτός από θυμοειδής και ταχύς και δυνατός που είναι ο σκύλος, πρέπει να είναι και φιλόσοφος και φιλομαθής γιατί θα είναι άνθρωπος.

Ποιες είναι άραγε οι ιδιότητες του ειδικού φρουρού;

(1) Φωτό από την Τσουκνίδα: http://lesvos.wordpress.com/2008/12/07/dologonoi_mpatsoi/
(2) Πλάτωνος Πολιτεία, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων, Μετάφραση Ιωάννη Γρυπάρη