Το Άγιο Πνεύμα της μετάφρασης

Ο Άγιος Νικόλαος της Στέγης στην Κύπρο (στο Τρόοδος κοντά στην Κακοπετριά).

Η εκκλησία, βυζαντινή του 13ου αιώνα, ίσως άρχισε να οικοδομείται και από τον 11ο έχει χαρακτηριστεί – ευτυχώς – μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO.

Ο καλός φύλακας, τηρώντας το πνεύμα και όχι ανοήτως το γράμμα του νόμου, μου επέτρεψε να φωτογραφήσω χωρίς φλας μια τοιχογραφία στο ιερό.

Πρόκειται για τη σκηνή της Πεντηκοστής.

Το Άγιο Πνεύμα, σε ένα λευκό ημισφαίριο είναι στο πάνω μέρος της εικόνας και η συνάθροιση των Αποστόλων από κάτω. Λευκές δέσμες φωτός, πνεύματος, νερού – δεν ξέρω- εκπορεύονται από την άλω γύρω από το περιστέρι και καταλήγουν στις κεφαλές των Αποστόλων.

Ακριβώς όπως οι κρουνοί με το νερό που είδε ο Ντύρερ στο όνειρό του μια Πεντηκοστή του 1525…

Δεν θα ασχοληθώ εδώ με τη φώτιση και τη Πεντηκοστή, με το συμβολικό δηλαδή χαρακτήρα του θεϊκού αγγίγματος της κατάληψης που έχουν εμπνεύσει πολλούς πιστούς αλλά και επίδοξους ηγέτες που επικαλούνται αυτής ακριβώς την ικανότητα διαμεσολάβησης με μια ανώτερη δύναμη και έχουν παρασύρει τους οπαδούς τους σε σύγχρονες και πολύ δυναμικές αιρέσεις – κοινότητες πιστών που θεραπεύονται, μιλούν γλώσσες και διάφορα άλλα εντυπωσιακά και θαυμαστά που κρύβει μέσα του ο άνθρωπος…

Θα αναφέρω μόνο τη γλαφυρή περιγραφή της σκηνής - που εμπνέει την εικονογράφηση – από τις Πράξεις των Αποστόλων

«Και εγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας, και επλήρωσεν όλον τον οίκον ού ήσαν καθήμενοι. Κι ώφθησαν αυτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι, ωσεί πυρός, εκάθισε τε εφ’ ένα έκαστον αυτών, και επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου και ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς το Πνεύμα εδίδου αυταίς αποφθέγγεσθαι…» Πράξεις 2-4

Που αποδίδει αυτή την εξωκοσμική παρέμβαση και θα σταθώ σε αυτό το

«ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς το Πνεύμα εδίδου αυταίς αποφθέγγεσθαι…»

Στην ενεργοποίηση δηλαδή της ικανότητας των Αποστόλων να μιλούν και άλλες γλώσσες, γεγονός που σήμανε την εξάπλωση του Χριστιανισμού και στις κοινότητες των Εθνικών, πέρα από τα όρια του περιούσιου λαού δηλαδή.
Όχι πως υποτιμώ τη σημασία της εξάπλωσης της νέας θρησκείας…
Θα ήθελα όμως να μείνω σε αυτές τις άλλες γλώσσες…Στη δυνατότητα επικοινωνίας με τη γλώσσα του Άλλου που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν συμβολικά αποκλεισμένη μια και όπως περιγράφεται στο 11ο κεφάλαιο της Γένεσης, ο Θεός

«συνέχεε τα χείλη πάσης της γης»

Μιλάμε φυσικά για τον Πύργο της Βαβέλ (Συγχύσεως τον μεταφράζουν οι 70) που η αποκοτιά των ανθρώπων τους έκανε να τον κτίσουν ώστε να φτάνει η κεφαλή του «έως του ουρανού»… Και ενώ μέχρι τότε οι άνθρωποι μιλούσαν μια γλώσσα -

«Και ήν πάσα η γη χείλος εν και φωνή μια πάσι»

ο Θεός θεωρώντας ότι αν το κάνουν αυτό μετά τίποτε δεν θα τους εμποδίζει να κάνουν ότι και να θέλουν

«Ιδού γένος έν και χείλος εν πάντων, και τούτο ήρξαντο ποιήσαι, και νυν ουκ εκλείψει απ΄ αυτών πάντα όσα αν επιθώνται ποιείν»

Αποφάσισε λοιπόν να τους εμποδίσει – επλήγη από την ύβρη τους – και τους μπέρδεψε τη γλώσσα.

«Δεύτε και καταβάντες συγχέομεν αυτών εκεί την γλώσσαν, ίνα μη ακούσωσι έκαστος την φωνήν του πλησίον»

Έτσι λοιπόν η πολυμορφία των γλωσσών θεωρείται σύγχυσις, η διαφορά καταδίκη και η ανθρωπότητα καταδικασμένη να μην μπορεί να κάνει αυτό που επιθυμεί να κάνει…

Αυτό βέβαια σηκώνει πολύ συζήτηση, αν σκεφτούμε τις γλώσσες και τους κώδικες που οι ίδιοι οι άνθρωποι επιννόησαν στις μυστικές τους κοινότητες, αυτές που ιδρύονται συνήθως - αλλά όχι απαραίτητα - δίπλα σε απελευθερωτικά κινήματα ή σε συνθήκες πολέμου…

Να θυμηθούμε το εφοδιαστικό της Φιλικής Εταιρείας και τα σύμβολά της, τη γλώσσα των αδελφοτήτων των Ινδιάνων Σιου, τα Αλειφιώτικα – τη γλώσσα των καλαντζήδων της Ηπείρου με την οποία προστάτευαν την κοινότητά τους από εξωτερικές επιβουλές – τους κατά καιρούς κώδικες στους οποίους αναφέρονται ο Πόε στο Χρυσό Σκαραβαίο

και ο Ιούλιος Βερν στα Τέκνα του Πλοιάρχου Γκραντ, τη γλώσσα των Ινδιάνων Ναβάχο που χρησιμοποίησε ο Turing για την κωδικοποίηση των ευρημάτων της μηχανής του της Enigma κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ωστόσο, η σκηνή της Πεντηκοστής αποτελεί κυριολεκτικά και συμβολικά μια Νέα Διαθήκη. Από τον Τιμωρό Θεό που συγχέει τις γλώσσες και απαγορεύει την επικοινωνία σε Εκείνον της Κατανόησης και της επικοινωνίας.
Και δεν εννοώ φυσικά το Θεό της μιας γλώσσας, αλλά το Θεό της ανοχής, το Θεό της μετάφρασης…

Πηγές εικόνων από το διαδίκτυο:
http://mom3teach.files.wordpress.com/2008/12/tolerance.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJ3Z1rVn3afIyXYqVVTdQ8-c9pl9Yh4w_hUQpag-ZhS3cXRu3JBH1LOrBcm5OdAw9RiHHGTRodgxA4Q0PrTDPc_4jYZJ5PRR05F3Z1zE5eVxLA64h3-a6urOA8GL0RDetxoP3hbmmJJGJ1/s400/vince+poe+front+web.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUqScix9oETt-8uBNpHi57FCNvb4r0i8gM0LZ3_Ebk0bMivFR9IJSgC0QvbKoyRJSzYekIJRdUQJhU8xHqTK3qx9oGj8DHMNfDJwIhphGU6rfyilZm2cnRYm__8Sw97thPHyHZ8lmFuuzO/s400/140px-Symbols.jpg
http://morris108.files.wordpress.com/2009/12/tower-of-babel.jpg
http://scrapetv.com/News/News%20Pages/Everyone%20Else/images-5/the-tower-of-babel.jpg
http://godspace.files.wordpress.com/2008/04/mildorfer_pentecost340x600.jpg
http://thepopeofpentecost.files.wordpress.com/2009/05/yodi-full-gospel.jpg
http://www.kypriwnerga.com/uploads/museums/big/0203120606.jpeg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4o0OeM0E5-8BN7I8ybPv5AG0AWmQljE_Kx8jQ-tvLCqdvzTIPrE38BXBkIP1bvWhx57TK1kZYtyn_V9U4X7U5pElYFwIvvfKJ_3WbJFPpt4UuP90aqNUi4ggQ1CA-Rxp7-Xcu8z0KsEQW/s1600-h/12dream.jpg