Τρίτη 30 Αυγούστου 2011

Ένα τραγούδι των τοίχων, η άγνωστη Καμπυλία και η μυστική γραφή των γυναικών

http://youtu.be/SY3ImOUVmHI




Άκουσα σήμερα ένα υπέροχο τραγούδι  στο face book, στον τοίχο του καλού φίλου Γιώργου Ρετσίνα -  και τόσο πολύ με γοήτευσε   η μουσική του  – από τις πιο ωραίες μουσικές του κόσμου -   μας είχε προειδοποιήσει ο Γιώργος. Kαθόμουν και το άκουγα, χωρίς να καταλαβαίνω τη γλώσσα, χωρίς καν να ξέρω στην αρχή σε πια γλώσσα είναι γραμμένο…


Ο δημιουργός, ο Idir, δεν μου ήταν γνωστός, και στα σχόλια του Youtube κάποιος είχε γράψει στα γαλλικά, «ζήτω η Καμπυλία», που έκανε κάπως σαφέστερο το Kabyle, αυτή την άγνωστη λέξη της γεωγραφίας δίπλα στο όνομά του. 
Σήμερα βέβαια, η Καμπυλία, συστήνεται – δεν αποκαλύπτεται – με τις μηχανές του google σε κλάσματα δευτερολέπτου. Έτσι, μαθαίνεις πως είχες ακούσει μουσική από τη Βόρειο Αλγερία, όπου κατοικούν Βέρβεροι... Αυτός το αλλιώτικο και άγνωστο έθνος σε μια χώρα Αράβων.



Και μετά ο εξωτισμός και το παραμύθι καραδοκούν και έτσι, όπως είναι φυσικό, στα γρήγορα και αχόρταγα άρχιζα να κοιτώ φωτογραφίες από το διαδίκτυο, παιδιά, άντρες, γυναίκες με όμορφες φορεσιές, παλιές καρτ ποστάλ του περασμένου αιώνα, γαλλικά σχολεία - η Αλγερία, παλιά γαλλική αποικία – κεραμικά βάζα με χαρακτηριστικά γεωμετρικά σχήματα, ώσπου έπεσα στη «γραφή της Καμπυλίας»,  μια χαρακτηριστική γυναικεία γραφή για την οποία δεν είχα ακούσει ποτέ τίποτε…Ήξερα για την απλοποίηση της ιδεογραμματικής γραφής στην Ιαπωνία από τις γυναίκες, με αποτέλεσμα τη σύγχρονη εκδοχή της Ιαπωνικής γραφής, αλλά για τις γυναίκες της Καμπυλίας και πώς έγραφαν, ποτέ…είχε πολύ ενδιαφέρον…


Γραφή λοιπόν, στα τατουάζ, στα υφαντά στα κεραμικά…
ένα πολύ ενδιαφέρον λήμμα στη
wikipedia, http://fr.wikipedia.org/wiki/Signes_et_symboles_de_Kabylie επιβεβαιώνει τις ομοιότητες με τις γεωμετρικές μορφές της αρχαιοελληνικής τέχνης και παραπέμπει πράγματι σε επιρροές πριν από την εποχή της Καρχηδόνας, σε σχέσεις με την Κυπριακή γραφή, που σίγουρα προκαλούν περισσότερο το ψάξιμο...


Η γραφή των γυναικών και οι μαγικές της ιδιότητες, η σύνδεσή της με την κεραμική και τις αποτροπαϊκές τελετουργίες της κτηνοτροφίας και της γεωργίας, μας κάνουν να κοιτούμε  με άλλο μάτι πια τα υπέροχα γεωμετρικά αγγεία της δικής μας Αρχαϊκής εποχής, μια και η προφορική παράδοση ως σήμερα στη χώρα αυτή έχει διασώσει χρήσεις που αλλιώς θα είχε σκεπάσει η σκόνη του Μουσείου…Και ένα μικρό λεξικό συμβόλων, στα υφαντά, που θυμίζει – τηρουμένων των αναλογιών – την ιστορία της Πρόκνης και της Αηδόνας, και το υφαντό που ύφανε για να αφηγηθεί τα πάθη της η μια στην άλλη, αφού ο Τηρέας της είχε κόψει τη γλώσσα…


Επιστρέφω στο τραγούδι, που βρήκα τους στίχους του μεταφρασμένους στα γαλλικά από τα Καμπύλ και έτσι μπορώ και μοιράζομαι μαζί σας την ιστορία…


Ιστορία ανθρώπων που δουλεύουν, υφαίνουν, μαγειρεύουν, φοβούνται το δράκο στο δάσος και λένε παραμύθια γύρα από τη φωτιά…


Παρακάτω είναι οι στίχοι και η μετάφραση του τραγουδιού:
A Vava Inova (Mon Petit Papa)

Txilek elli yi n taburt a Vava Inouva
Ccencen tizebgatin-im a yelli Ghriba
Ugadegh lwahc elghaba a Vava Inouva
Ugadegh ula d nekkini a yelli Ghriba
.
Amghar yedel deg wbernus
Di tesga la yezzizin
Mmis yethebbir i lqut
Ussan deg wqarru-s tezzin
Tislit zdeffir uzetta
Tessallay tijebbadin
Arrac ezzin d i tamghart
A sen teghar tiqdimin

Txilek elli yi n taburt a Vava Inouva
Ccencen tizebgatin-im a yelli Ghriba
Ugadegh lwahc elghaba a Vava Inouva
Ugadegh ula d nekkini a yelli Ghriba

Tuggi kecment yehlulen
Tajmaât tettsargu tafsut
Aggur d yetran hejben
Το σοκάκι ονειρεύεται ήδη το φθινόπωρο
Ma d aqejmur n tassaft
Idegger akken idenyen
Mlalen d aït waxxam
I tmacahut ad slen
Και στήνει το αυτί για το παραμύθι

Txilek elli yi n taburt a Vava Inouva
Ccencen tizebgatin-im a yelli Ghriba
Ugadegh lwahc elghaba a Vava Inouva
Ugadegh ula d nekkini a yelli Ghriba
………………………………………………


Σε παρακαλώ πατέρα Ινούβα άνοιξε μου την πόρτα
Ω κόρη Γκρίμπα, κάνε να κουδουνίσουν τα βραχιόλια σου
Φοβάμαι το δράκο του δάσους Πατέρα Ινούμπα
Ω κόρη Γκρίμπα, τον φοβάμαι κι εγώ

Ο γέρος τυλιγμένος στο μπουρνούζι του
Μακριά ζεσταίνεται
Ο γιος του ενδιαφέρεται να βγάλει το ψωμί του
Σκέφτεται τις μέρες που θάρθουν
Τη νύφη πίσω από τον αργαλειό
Χωρίς διακοπή ανεβοκατεβάζει τα στημόνια
Τα παιδιά γύρω από τη γριά
Διδάσκονται τα λόγια του παρελθόντος

Σε παρακαλώ πατέρα Ινούβα άνοιξε μου την πόρτα
Ω κόρη Γκρίμπα, κάνε να κουδουνίσουν τα βραχιόλια σου
Φοβάμαι το δράκο του δάσους Πατέρα Ινούμπα
Ω κόρη Γκρίμπα, τον φοβάμαι κι εγώ

Το χιόνι μαζεύεται στην πόρτα
Το
ihlulen (φαγητό από ξερά σύκα) βράζει στην κατσαρόλα
Το σοκάκι ονειρεύεται ήδη το φθινόπωρο
Το φεγγάρι και τα άστρα μένουν φυλακισμένα
Ο κορμοί  και οι  σχίνοι γίνονται φράχτες 
Η οικογένεια μαζεύεται
Και ανοίγει το αυτί για το παραμύθι

Σε παρακαλώ πατέρα Ινούβα άνοιξε μου την πόρτα
Ω κόρη Γκρίμπα, κάνε να κουδουνίσουν τα βραχιόλια σου
Φοβάμαι το δράκο του δάσους Πατέρα Ινούμπα
Ω κόρη Γκρίμπα, τον φοβάμαι κι εγώ

Οι φωτογραφίες από το διαδίκτυο από εδώ:







3 σχόλια:

Βαγγέλης Ιντζίδης είπε...

Αγαπητή Πόλυ
και τι δεν έχεις αναρτήσει από την τελευταία φορά που πέρασα από εδώ.
Κάπως έτσι είναι η ανάγνωση. ΄Ενα ταξίδι στον κόσμο της διακειμενικότητας όπου το νήμα της γραφής δημιουργεί διαρκώς ένα δίχτυ από κείμενα...Κείμενα που γεννιούνται μέσα από κοινωνικές πρακτικές όπου μορφές, κόσμοι ζωής μπορούν να εκφράσουν τις αντικειμενικότητές τους, τις βεβαιότητες που τις συγκρότησαν ως τέτοιες, τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν τις υποκειμενικότητες που αναγνωρίζονται ως τέτοιες εντός αυτών των νοηματικών συνθέσεων.
Θα έλεγα πως με ΟΛΕΣ τις αναρτήσεις σου επαναφέρεις το ερώτημα της ανάγνωσης αλλά προσωποκεντρικά: με τις αναρτήσεις σου μαθαίνει κάποιος να ρωτά όχι τι σημαίνει η ανάγνωση εν γένει; Αλλά τι σημαίνει η ανάγνωση για μένα/για σένα/για αυτόν τώρα; ή/και Τι θα ήθελα-ες-ε να σημαίνει η ανάγνωση για μένα/σένα/αυτόν τώρα;
Ιδιοφυής η υφαντουργία σου και τα υφάσματα που δημιουργείς ως δημιουργική υφάντρα ένα υπέροχο ταξίδι.
Μα αυτό - ακριβώς αυτό - δεν έκαναν οι γυναίκες στην Ιαπωνία, οι γυναίκες της Καμπυλίας; Αυτό ακριβώς δεν κάνουν οι αναρτήσεις σου στο μπλογκ αυτό;
Η ανάγνωση γίνεται μια πρακτική γραφής: διαβάζοντας ξαναγράφεις την ιστορία εντός του κειμένου και την ιστορία των κειμένων. Ξηλώνεις και υφαίνεις από την αρχή διαμορφώνοντας άλλες πλέξεις και άλλες σειρές από το ίδιο νήμα.
΄Ενας ολόκληρος κόσμος αποκαλύπτεται καθώς ο αναγνώστης κάθε κειμένου είναι σε τελευταία ανάλυση ένας συγγραφέας του κειμένου, μια νέα εγγραφή του κειμένου στα αυλάκια της μνήμης.
Είναι ο αναγνώστης που δημιουργεί τα επιστρώματα του κειμένου και είναι κάθε νεά γραφή του κειμένου μια νέα ανάγνωση και γραφή αναπλαισιωμένες διαρκώς...Η δημιουργική ανάγνωση γίνεται έτσι μια αρχαιολογία αλλά με κατεύθυνση όχι προς τα πίσω αλλά πηγαίνει προς το παρελθόν για να βαδίσει προς τα εμπρός (να πάλι ο άγγελος της ιστορίας του Βάλτερ Μπενγιαμιν).
Και εσύ, αγαπητή Πόλυ, μαζεύεις όλα τα προηγούμενα επιστρώματα ή για την ακρίβεια δημιουργείς επιστρώματα εντάσσοντας κάθε κείμενο που διαβάζεις και σχολιάζεις σε μια αρχαιολογία, το επανεγγράφεις σε μια ιστορία που γεννά διαρκώς και κάτι άλλο...Η δημιουργική ανάγνωση γίνεται μια προσωπική γεναλογία...
΄Οχι δεν επιδιώκεις να βρεις - προκρούστεια - τη μυθολογία και τη συνοχή μιας ενιαίας και διαχρονικής διδαχής...Αντίθετα σπαράγματα επί σπαραγμάτων κατασκευάζουν έναν άλλο χώρο που τον καθιστάς πραγματικό καθώς κάθε φορά επινοείς την αρχαιολογία του και ανακαλύπτεις πόσο κοντά η φαντασία της αρχαιολογικής σκαπάνης μπορεί τελικά να γίνει μια πραγματικότητα βιωματικής γενεαλογίας που δεν αποκλείεται να επιβεβαιώνεται και από τον ακαδημαϊκό λόγο...αυτό το άφατο όριο της επιβεβαίωσης που λέμε πως είναι η "επιστημονική αλήθεια"
Μα αυτό δεν είναι η γραφή
πάντα μια πρόθεση της προφορικότητας να ενταχθεί στην ιστορία της συνέχειας μέσα από ασυνέχειες...
Μα αυτό ακριβώς αυτό δεν κάνεις και εσύ; Αυτό που κάνουν οι γυναίκες της Καμπυλίας;
Αυτό που κάνουν και οι γυναίκες του τραγουδιού;

Βαγγέλης Ιντζίδης είπε...

Ξέρεις να κουδουνίζεις τα κείμενα
για να μπορέσουμε να ανοίξουμε την πόρτα της ανάγνωσης και να μπούμε στα κείμενα από κάπου...ακούγοντας αυτά τα κουδουνίσματα και αισθανόμενοι ασφαλείς μέσα από τη θέρμη της αφήγησης των ανθρώπων που τους δένει με τους ανθρώπους στη κοινή τους μοίρα...
Αυτή είναι η γραφή και η ανάγνωσή σου - γραφή σου...Κουδουνίσματα για να καταλάβουμε πως από εδώ μπορούμε να περάσουμε ζεστοί και ασφαλείς στη θνητότητα...
Η γραφή γίνεται η θνητότητα που όμως μέσα από τη σύνθεση όλων των γραφών κάθε φορά αποζητά την υιοθεσία της από μια αρχαιολογία, παρασταίνει τη γενεαλογία της και τελικά ως θνητότητα βρίσκει την ιστορία...
Η γραφή δημιουργεί την ιστορία...και η ιστορία είναι το εύρημα της μυθολογίας να περάσει στο χρόνο...ή και να τον επινοήσει...παίζοντας μαζί του αντιστρέφοντας τις σειρές, διαστέλλοντας και συστέλλοντας τις ροές της συνείδησης...
Η γραφή η γυναίκα η εστία
Ο φόβος εκείνου που ταξιδεύει όχι για το τι θα συναντήσει αλλά για το τι θα βρει πίσω του...Η γραφή μας χτυπά την πόρτα και είναι νύχτα...
αλλά έξω δεν είναι ένας άντρας...είναι μια γυναίκα
Γιατί η γυναίκα δόθηκε στη νύχτα...και το ταξίδι της ανήκει αλλά αντίστροφα...γύρω από την εστία της Πηνελόπης...στην ουσία πλέκεται κάθε αφήγηση της Οδύσσειας...
Γιατί και η βιολογία του έρωτα το έχει δείξει...η γυναίκα ερωτεύεται στη νύχτα ενώ ο άντρας στο πρωί
Κι αυτή η νύχτα έχει για όλους μας το φως της αφήγησης...τη μάνα, μήτρα, της αφήγησης καθώς είμαστε ήδη αφηγημένοι πριν μας αφηγηθούν άλλοι, οι ιστορικοί, λόγου χάρη...πριν γίνουμε και εμείς ένα επίστρωμα ελπίζοντας πως κάποτε κάποιος θα συνθέσει τις ειπωμένες ή/και ανείπωτες - μη ειπωμένες - ιστορίες μας...πως περάσαμε και εμείς από εδώ...ένα σημάδι πάνω στα ευρήματα του λόγου και τις ανασκαφές της γενεαλογίας...
΄Εως ότου απομείνει η γραφή δίχως συγγραφέας και ένα δίχτυ δίχως τον ψαρά του ένα υφαντό δίχως την υφάντρα του...
Η τέχνη
το ουσιαστικό
Καλό βράδυ
Και σε ευχαριστώ
Θα έλεγα και σε ευχαριστούμε
Βαγγέλης Ιντζίδης

Ανώνυμος είπε...

Πυραμίδες ή Καράβια;
Είναι εκπληκτικό πως ένα σχήμα πού αποπνέει σταθερότητα όπως το ισοσκελές τρίγωνο καταφέρνει ένας πολιτισμός να συγκρατήσει το ζενίθ τού ελληνορωμαϊκού πολιτισμού πώς όλα τα πάντα ρεί, σε μιά περιοχή άνυδρη χωρίς ποτάμια, μνημόνια των υπερΜεσογειακών ταξιδίων. Σχεδια θαυμάσια