Διαβάζοντας την εισαγωγή στο Όνειρο στο κύμα, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εκεί που ο αφηγητής, βοηθός σε γραφείο επιφανούς δικηγόρου, περιγράφει την δυσφορία του, το ότι δεν πρόκοψε στη ζωή του – παρά το ότι έχει σπουδάσει – σε σημείο να την παρομοιάσει με αυτήν του σκύλου του δεμένου με κοντό σχοινί που δεν μπορεί ούτε να γαυγίσει ούτε να δαγκάσει πέρα από αυτήν την ακτίνα των δεσμών του, μου έχει έλθει αρκετές φορές στο νου ο ήρωας του Μέλβιλ, ο Μπάρτλεμπυ. Υπάλληλος και αυτός σε δικηγορικό γραφείο, υποχρεωμένος να αντιγράφει δικογραφίες, εκφράζει την δυσαρέσκειά του με έναν περίεργο τρόπο παθητικής αντίστασης, αρνούμενος να εκτελέσει πλήρως τα υπαλληλικά του καθήκοντα του γραφέως, προτιμώντας να μην αντιπαραβάλει τα αντίγραφα με το πρωτότυπο και οδηγεί τον εργοδότη του σε αδιέξοδο. «Θα προτιμούσα όχι» απαντά μονίμως, σε κάθε εντολή του εργοδότη του. Ο Παπαδιαμαντικός ήρωας, ο οποίος προσθέτει στην αίσθηση αιχμαλωσίας και ένα ανεξήγητο μίσος που αισθάνεται για τον επιφανή δικηγόρο, «αγνοώ εκ ποίας σκοτεινής αφορμής» διαφεύγει από την συνθήκη του δεσμώτη με την ονειροπόληση, την αναπόληση της εποχής της αθωότητος, όταν ήταν «φυσικός άνθρωπος», δηλαδή βοσκόπουλο και όλα όσα διαβάζουμε στο διήγημα.
Ο ήρωας του Μέλβιλ, γίνεται κυριολεκτικά δεσμώτης, φυλακίζεται, αφού εκεί τον οδηγεί σιγά σιγά η αδράνεια και η μη συμμόρφωσή του στις κοινωνικές συμβάσεις. Αφού ο εργοδότης του, προκείμένου να μην τον διώξει φεύγει ο ίδιος οριστικά από το γραφείο του και ο επόμενος ένοικος αναγκάζεται να φέρει την αστυνομία για να τον απομακρύνει. Από τη φυλακή, ο Μπάρτελμπυ ο γραφέας του δικηγορικού γραφείου, διαφεύγει μόνο με το θάνατο.
Ο θάνατος, η ονειροπόληση, το δικηγορικό γραφείο, ο γραφέας.
Αυτοί οι συνειρμοί ήλθαν στο νου, διαβάζοντας προσφάτως για τον Μενέλαο Λουντέμη, και την εργασία του ως γραφέως σε δικηγορικό γραφείο στην Κοζάνη. Αντέγραφε αποφάσεις του ειρηνοδικείου στην γραφομηχανή για να ζήσει.
Και η δική του διαφυγή;
Πληκτρολογούσε εκεί, τελειώνοντας την δουλειά του, σε εκείνη την γραφομηχανή του δικηγορικού γραφείου, με ένα δάκτυλο, τα πρώτα του διηγήματα.
Εικόνα από http://
1 σχόλιο:
Εάν πρόκειται περί "ιστορίας διαφυγής" μάλλον παραπέμπει στη διασφυγή τού Κανένα-Οδυσσέα και στην 'Ιθάκη' τού Καβάφη ενώ στον Μέλβιλ ο πρωταγωνιστής του φαίνεται να υιοθετεί το νοήμα τού Καβάφη στη 'Πόλη'.
Εάν βέβαια 'άρχεσθαι...άρχειν' δεν είναι ορατή καθόλου η ηθική ιεραρχία.
Δημοσίευση σχολίου