Πέμπτη 25 Ιουλίου 2013

Να ζεις της ζωή της ορχιδέας




Οι ορχιδέες κουράζονται στην οικόσιτη ζωή τους. Αδιαφορούν για τις περιποιήσεις για την εντατική προσπάθεια των ανθρώπων να τις εξαναγκάσουν να ανθοφορήσουν. Προτιμούν τη ζωή την παράσιτη, την αλητεία, την λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην κατάσταση του σαπρόφυτου και την ξηρασία. Μεγαλώνουν στους φλοιούς των δέντρων. Αυτό μιμούνται οι γεωπόνοι με τα υποστρώματα – το «ορχιδεόχωμα» που χρησιμοποιούν για να τις εξημερώσουν, τις μεταφυτεύουν σε θρύμματα από πεύκο ή έλατο.
Πρέπει να μεταφυτεύονται συνεχώς. Δεν ανήκουν.

Στη Χαβάη Keiki σημαίνει «μικρός», «παιδί», «μικρούλης» και αναφέρεται στην αφυλετική (ασεξουαλική) αναπαραγωγή σε ορισμένα είδη ορχιδέας. Το Keiki είναι κλώνος του αρχικού φυτού και κάποιες φορές ανθοφορεί ενώ βρίσκεται πάνω του.
Ένα μικρό σκουληκάκι, ένα βλασταράκι, ένα παρόμοιο φυτό που πρέπει να μπορείς να το αναγνωρίσεις την κατάλληλη στιγμή και να το κόψεις για να πολλαπλασιαστεί η ορχιδέα. Ο έρωτας δεν απουσιάζει ωστόσο. Συντελείται υπαρξιακά στο όνομα, στα σχήματα, στα άνθη. Η ορχιδέα μοιάζει με τον άγγελο με φύλο του Οδυσσέα Ελύτη




Και για του λόγου το αληθές, η ερωτική συνεύρεση στη λογοτεχνία, θα μείνει με το όνομα μιας όρχιδέας, με τον πιο ντροπαλό ευφημισμό, αναζητώντας την Catleya, μια τροπική ορχιδέα. Faire Catleya, ο συνθηματικός τρόπος για να δηλώνει ο Σουάν πως επιθυμεί τον έρωτα της Οντέτ στο «Αναζητώντας το χαμένο χρόνο» του Μαρσέλ Προυστ.

«Εζησα τη ζωή μιας ορχιδέας» ένας στίχος του Γιώργου Χαβουτσά στο Σημείο Πετρούπολης, σταθερό μότο σε ένα ποίημα προς τη μητέρα, με προκαλεί. Βλέπω αισθήματα, βλαστούς και μια σκληρότητα που καρφώνεται στην καρδιά.
Μνήμη. Βιώματα που δεν θα μάθω, δεν γνωρίζω άλλωστε την αφήγηση που κρύβεται πίσω από το ποίημα, αλλά εξακολουθώ να διαβάζω. Η συγκίνηση είναι για όσους τη χρειάζονται. 




Ποια είναι η ζωή της ορχιδέας και ποια του βλαστού της; Η θλίψη ασκεί τα δικαιώματά της. Η γέννηση. Ο θάνατος. Ένα ποίημα για τον Κέικι. Εκείνος θα μιλάει. Ένα ποίημα όπου o Keiki θα διαλέγει τις εικόνες του μόνος πριν γεννηθεί
Μια προς μια καθώς θα μετατρέπεται σε οφθαλμό
Εκδιπλώσεις
Εκπληρώνοντας τη ζωή του κλώνου
Το αφυλετικό θαύμα της υπάρξεως

Μητέρα και πατέρας και όλοι οι πρόγονοι
Στον κεντρικό βλαστό χωρούν σαν το κεφάλι της καρφίτσας
Σαν άγγελοι
έμφυλοι

Εγώ το Keiki - θείο βρέφος - αναπτύσσομαι
Απλώνω τα χεράκια μου
Με φωτοστέφανο και αθύρματα και πάθος προδιαγεγραμμένο
Αποχωρισμός από την μητέρα
Εκπορεύσεις μυστήριες ενδεχόμενα
Συσπειρώνονται καταφεύγοντας στο βάθος μου

Γλυκές, πολύτιμες

Στοργή να προκαλέσουν
Καθώς το άγριο κλάμα μου,
σπαρακτικό θα ακουστεί όταν με αποκόβουν
Από το μητρικό στέλεχος
Με άνθος του θανάτου τόσο όμοιος.

Πόλυ Χατζημανωλάκη
Ιούλιος 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια: