Στο δυτικό Βερολίνο, τέλη της δεκαετίας του 80, μαζί με τους δυο αγγέλους τον Ντάμιελ και τον Κάσιελ που περιφέρονται στην πόλη, αόρατοι και με το χάρισμα να μπορούν να ακούν τις σκέψεις των ανθρώπων, ακολουθούσε και ο Γκάμπριελ. Παρά το ότι δεν ήταν νεότερος από αυτούς*, δεν ήταν ωστόσο αρκετά ασκημένος στο να κρατά τη θέση του και να μην παρεμβαίνει. Να μην υπερβαίνει δηλαδή το ρόλο και την αγγελική του αποστολή, που ήταν η κάτι ανεπαίσθητα περισσότερο από τη διακριτική παρατήρηση της ανθρώπινης κατάστασης σε αυτή την πόλη.
Οι σύντροφοί του επανέφερναν διακριτικά στη θέση του κάθε φορά που η στάση του ξεπερνούσε τα όρια της παρατήρησης. Μια νύχτα στην Potsdamer Platz άρχισε να γεμίζει με κρασί τα μπουκάλια των αστέγων που κάθονταν γύρω από τη φωτιά και αυτοί θα έχουν για όλη τους τη ζωή να θυμούνται την απερίγραπτη ευφορία και την αγάπη που ένιωσαν ο ένας για τον άλλο. Μια άλλη φορά άφησε τους συντρόφους του για μια βδομάδα, για να ακολουθήσει μια ομάδα καλλιτεχνών που ήθελαν να καλύψουν όλο το Τείχος με ζωγραφιές από σκηνές ειρήνης. Αυτός βέβαια ζωγράφιζε στην τύχη γιατί δεν μπορούσε να διακρίνει τα χρώματα. Το πάθος όμως από το κοινό εγχείρημα το ένιωθε ατόφιο. Ένα πρωί τον βρήκαν σε ένα μπαρ όπου είχε ξενυχτήσει – τρόπος του λέγειν γιατί οι άγγελοι δεν κοιμούνται - για να παρηγορήσει έναν απελπισμένο υπάλληλο που τον είχε εγκαταλείψει η αγαπημένη του. Όλα αυτά βέβαια γίνονταν κάπως σαν σε όνειρο γιατί κανείς από τους τρεις τους δεν μπορούσε ούτε να μιλήσει, ούτε φυσικά και να ακουστεί. Ήταν αόρατοι και δεν ένοιωθαν πόνο, κούραση ή γεύση. Δεν έβλεπαν όπως είπαμε τα χρώματα.
Παρά την πνευμάτινή τους φύση, και παρά τις αυστηρές αρχές τους οι άγγελοι δεν έχουν πέτρινη καρδιά. Και ακόμα και ο αυστηρός Ντάμιελ ένιωσε μέσα του κάποιου είδους προάγγελο αυτού του αισθήματος της επιθυμίας που ενώ είναι γήινο έχει σίγουρα συνάφεια και με την άυλη φύση των αγγέλων. Δεν ξέρουμε πώς ακριβώς το ένιωσε. Ίσως με ένα τρόπο πιο ολοκληρωμένο και αυτάρκη από ότι το νιώθουν οι άνθρωποι. Ακόμα και αυτό όμως διατάραξε την ψυχική του ισορροπία – αν μπορούμε να μιλάμε για την ψυχή μιας οντότητας που είναι όλο πνεύμα. Και κατάλαβε ο Ντάμιελ ότι του έλειπε αυτή η διαφοροποίηση σε σώμα και πνεύμα που χαρακτηρίζει όλους τους θνητούς και τη ζήτησε έντονα από τον Θεό για να μπορεί να νιώθει τον πόνο από την ένδεια του άλλου και να μπορεί να ενώνεται μαζί του σμίγοντας ερωτικά, ώστε να καλύπτει αυτή την ένδεια. Αυτό που συνέβη και το ξέρουμε από την ταινία του Βέντερς είναι ότι ο Ντάμιελ ερωτεύτηκε ως άγγελος μια όμορφη ακροβάτιδα, τη Μάριον. Σου έκοβε την ανάσα όταν έκανε τα ακροβατικά της. Ήταν σαν να πετά.
Εδώ τη βλέπουμε να κάθεται σε μια αιώρα. Έτσι λοιπόν συνέβη αυτό που θυμόμαστε από την ταινία. Ο Ντάμιελ απαρνήθηκε την αγγελική του φύση για να αποκτήσει θνητό σώμα ώστε να επιθυμήσει τη Μάριον και να ζήσει τον έρωτά του για αυτήν.
Η ταινία τελειώνει χωρίς να μας αποκαλύπτει την έκβαση αυτής της σκανδαλώδους απόπειρας. Τελειώνει με ένα «συνεχίζεται» που επισφραγίζει την πρώτη συνάντηση του ανθρώπου - Ντάμιελ με τη Μάριον.
Τι έγινε όμως μετά; Ο σκηνοθέτης δεν μπήκε στον κόπο να ασχοληθεί με μια ερωτική ιστορία, μια από τέτοιες είναι γεμάτος ο κινηματογράφος. Αυτό που δεν είδαμε λοιπόν είναι ότι ο Ντάμιελ ένιωσε πολύ γρήγορα να βαρύνεται και να πνίγεται από την επίγεια ζωή του. Ο ίδιος βέβαια δεν έκανε κάτι για να εμποδίσει τη φθορά. Χωρίς να της το επιβάλει, επηρέασε τη Μάριον να εγκαταλείψει το τσίρκο και τα ακροβατικά νούμερα που τόσο τον είχαν γοητεύσει όταν τη γνώρισε, από το φόβο ότι δεν θα μπορούσε πια να την προστατεύει. Έπιασε δουλειά σαν σταθμάρχης στα τραίνα και γυρνούσε αργά στο σπίτι κουρασμένος. Νύσταζε, πείναγε, ένιωθε κούραση, πονούσαν τα πόδια του, τον έτσουζαν τα μάτια δυσκολευόταν να διαχειριστεί όλες αυτές τις σωματικές δυσφορίες. Δεν είχε πια διάθεση να δει τη γυναίκα του ή να ασχοληθεί με το παιδί τους Η ιδέα του παιδιού ήταν φυσικά δική του γιατί ζήλευε και ανησυχούσε ότι η Μάριον θα αντιδράσει αν έμενε κλεισμένη στο σπίτι. Τα ατέλειωτα χρόνια που είχε περάσει ως ωτακουστής σκέψεων τον είχαν προϊδεάσει ότι κάτι τέτοιο ήταν ενδεχόμενο. Με το παιδί πίστευε ότι η Μάριον δεν θα είχε αρκετό ελεύθερο χρόνο για να αναπολεί τη ζωή της με τους ακροβάτες. Είχε γίνει ευερέθιστος γιατί αφού δεν μπορούσε να ακούσει τις σκέψεις της δεν μπορούσε να ξέρει αν του έλεγε αλήθεια. Έτσι απέφευγε να της μιλά γιατί ένιωθε ότι κάτι του κρύβει, κάτι έχει μέσα της και αυτός πια έχει αποκλειστεί από αυτήν για πάντα.
Ούτε την εφημερίδα του είχε καιρό να διαβάσει. Τον έπαιρνε ο ύπνος με μαύρες σκέψεις μπροστά στην τηλεόραση. Οι δυο του φίλοι, που είχαν συνηθίσει μετά την νυχτερινή περιδιάβαση στην πόλη να περνούν και από το διαμέρισμα του, άκουγαν με λύπη τις θλιβερές του σκέψεις, την απελπισία του και τη διάθεσή του να φύγει από όλα αυτά. Η μετάβαση όμως από την αγγελική στην ανθρώπινη ιδιότητα ήταν κάτι ανεπίστρεπτο. Ήδη είχε επηρεαστεί η ισορροπία του κόσμου.
Ο Γκάμπριελ, όταν έλειπε ο Ντάμιελ στη δουλειά, περνούσε από μόνος του και έβλεπε τη Μάριον και το μωρό.
Εκείνη φυσικά δεν μπορούσε να τον δει, ένιωθε όμως μια ηρεμία κοντά του που της θύμιζε την εποχή που ήταν μικρή και της είχε φτιάξει ο πατέρας της μια κούνια με σχοινί δεμένο σε ένα δέντρο για να παίζει. Είχε τον τρόπο του να κάνει το πιτσιρίκι να γελά και το απασχολούσε όσο η μητέρα του άπλωνε τα ρούχα ή μαγείρευε. Ο μικρός, που ήταν ένα πολύ χαριτωμένο και καλόβολο νήπιο, τον είχε αγαπήσει και του χάριζε απλόχερα τα πρώτα του αγκού και όλα τα τιτιβίσματα των μωρών με τα οποία χαζεύουν και ξεμωραίνονται οι γονείς τους.
Έτσι, όταν η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, και ο Ντάμιελ εξόρκισε τον Κύριο να τον πάρει μαζί του, ήταν δηλαδή έτοιμος να δραπετεύσει από την άθλια ανθρώπινη κατάσταση, ο Γκάμπριελ , που ήταν εκεί την ώρα της τραγικής απόφασης, προσφέρθηκε να πάρει τη θέση του, να γίνει σύζυγος της Μάριον και να αναλάβει εκείνος την ανατροφή του μωρού της, σαν να είναι πατέρας του. Έτσι και έγινε.
Ανέλαβε μάλιστα να της το ανακοινώσει ο ίδιος, ότι από δω και πέρα αυτός θα ήταν ο άντρας της αν και αυτή τον ήθελε. Η Μάριον, έδειξε ότι συμμορφώνεται με το θέλημα του Θεού, αφού έτσι που είχαν γίνει τα πράγματα δεν είχε άλλη επιλογή. Στην πραγματικότητα, ένιωσε μέσα της μια απερίγραπτη ανακούφιση με αυτή την αλλαγή.
(*) Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς δημιουργήθηκαν οι άγγελοι, ίσως ταυτόχρονα ή ίσως αμέσως μετά τη δημιουργία του ουρανού. Πάντως σίγουρα πριν να δημιουργηθεί η γη. Αυτό το ξέρουμε γιατί στο βιβλίο του Ιώβ (38, 4-7) οι υιοί του Θεού αναφώνησαν με χαρά όταν δημιούργησε τη γη. Δεν ξέρουμε ακόμα και τον ακριβή τους αριθμό παρά μόνο ότι είναι πάρα πολλοί. (μυριάδες)
Εικόνες από το διαδίκτυο:
http://thephoenix.com/BLOGS/blogs/outsidetheframe/wings-of-desire.jpg
http://blogs.guardian.co.uk/film/solveig460.jpg
http://www.german-films.de/app/filmarchive/images/D_Himmel_ueber_Berlin.jpg
http://users.skynet.be/litterature/halloween/delvaux-paul-trains-du-soir.jpg
http://rlv.zcache.com/adoration_of_the_child_with_angel_sticker-p217610983973258432qjcl_400.jpg
http://cookies41.tripod.com/Angels/angel-child.jpg
Οι σύντροφοί του επανέφερναν διακριτικά στη θέση του κάθε φορά που η στάση του ξεπερνούσε τα όρια της παρατήρησης. Μια νύχτα στην Potsdamer Platz άρχισε να γεμίζει με κρασί τα μπουκάλια των αστέγων που κάθονταν γύρω από τη φωτιά και αυτοί θα έχουν για όλη τους τη ζωή να θυμούνται την απερίγραπτη ευφορία και την αγάπη που ένιωσαν ο ένας για τον άλλο. Μια άλλη φορά άφησε τους συντρόφους του για μια βδομάδα, για να ακολουθήσει μια ομάδα καλλιτεχνών που ήθελαν να καλύψουν όλο το Τείχος με ζωγραφιές από σκηνές ειρήνης. Αυτός βέβαια ζωγράφιζε στην τύχη γιατί δεν μπορούσε να διακρίνει τα χρώματα. Το πάθος όμως από το κοινό εγχείρημα το ένιωθε ατόφιο. Ένα πρωί τον βρήκαν σε ένα μπαρ όπου είχε ξενυχτήσει – τρόπος του λέγειν γιατί οι άγγελοι δεν κοιμούνται - για να παρηγορήσει έναν απελπισμένο υπάλληλο που τον είχε εγκαταλείψει η αγαπημένη του. Όλα αυτά βέβαια γίνονταν κάπως σαν σε όνειρο γιατί κανείς από τους τρεις τους δεν μπορούσε ούτε να μιλήσει, ούτε φυσικά και να ακουστεί. Ήταν αόρατοι και δεν ένοιωθαν πόνο, κούραση ή γεύση. Δεν έβλεπαν όπως είπαμε τα χρώματα.
Παρά την πνευμάτινή τους φύση, και παρά τις αυστηρές αρχές τους οι άγγελοι δεν έχουν πέτρινη καρδιά. Και ακόμα και ο αυστηρός Ντάμιελ ένιωσε μέσα του κάποιου είδους προάγγελο αυτού του αισθήματος της επιθυμίας που ενώ είναι γήινο έχει σίγουρα συνάφεια και με την άυλη φύση των αγγέλων. Δεν ξέρουμε πώς ακριβώς το ένιωσε. Ίσως με ένα τρόπο πιο ολοκληρωμένο και αυτάρκη από ότι το νιώθουν οι άνθρωποι. Ακόμα και αυτό όμως διατάραξε την ψυχική του ισορροπία – αν μπορούμε να μιλάμε για την ψυχή μιας οντότητας που είναι όλο πνεύμα. Και κατάλαβε ο Ντάμιελ ότι του έλειπε αυτή η διαφοροποίηση σε σώμα και πνεύμα που χαρακτηρίζει όλους τους θνητούς και τη ζήτησε έντονα από τον Θεό για να μπορεί να νιώθει τον πόνο από την ένδεια του άλλου και να μπορεί να ενώνεται μαζί του σμίγοντας ερωτικά, ώστε να καλύπτει αυτή την ένδεια. Αυτό που συνέβη και το ξέρουμε από την ταινία του Βέντερς είναι ότι ο Ντάμιελ ερωτεύτηκε ως άγγελος μια όμορφη ακροβάτιδα, τη Μάριον. Σου έκοβε την ανάσα όταν έκανε τα ακροβατικά της. Ήταν σαν να πετά.
Η ταινία τελειώνει χωρίς να μας αποκαλύπτει την έκβαση αυτής της σκανδαλώδους απόπειρας. Τελειώνει με ένα «συνεχίζεται» που επισφραγίζει την πρώτη συνάντηση του ανθρώπου - Ντάμιελ με τη Μάριον.
Τι έγινε όμως μετά; Ο σκηνοθέτης δεν μπήκε στον κόπο να ασχοληθεί με μια ερωτική ιστορία, μια από τέτοιες είναι γεμάτος ο κινηματογράφος. Αυτό που δεν είδαμε λοιπόν είναι ότι ο Ντάμιελ ένιωσε πολύ γρήγορα να βαρύνεται και να πνίγεται από την επίγεια ζωή του. Ο ίδιος βέβαια δεν έκανε κάτι για να εμποδίσει τη φθορά. Χωρίς να της το επιβάλει, επηρέασε τη Μάριον να εγκαταλείψει το τσίρκο και τα ακροβατικά νούμερα που τόσο τον είχαν γοητεύσει όταν τη γνώρισε, από το φόβο ότι δεν θα μπορούσε πια να την προστατεύει. Έπιασε δουλειά σαν σταθμάρχης στα τραίνα και γυρνούσε αργά στο σπίτι κουρασμένος. Νύσταζε, πείναγε, ένιωθε κούραση, πονούσαν τα πόδια του, τον έτσουζαν τα μάτια δυσκολευόταν να διαχειριστεί όλες αυτές τις σωματικές δυσφορίες. Δεν είχε πια διάθεση να δει τη γυναίκα του ή να ασχοληθεί με το παιδί τους Η ιδέα του παιδιού ήταν φυσικά δική του γιατί ζήλευε και ανησυχούσε ότι η Μάριον θα αντιδράσει αν έμενε κλεισμένη στο σπίτι. Τα ατέλειωτα χρόνια που είχε περάσει ως ωτακουστής σκέψεων τον είχαν προϊδεάσει ότι κάτι τέτοιο ήταν ενδεχόμενο. Με το παιδί πίστευε ότι η Μάριον δεν θα είχε αρκετό ελεύθερο χρόνο για να αναπολεί τη ζωή της με τους ακροβάτες. Είχε γίνει ευερέθιστος γιατί αφού δεν μπορούσε να ακούσει τις σκέψεις της δεν μπορούσε να ξέρει αν του έλεγε αλήθεια. Έτσι απέφευγε να της μιλά γιατί ένιωθε ότι κάτι του κρύβει, κάτι έχει μέσα της και αυτός πια έχει αποκλειστεί από αυτήν για πάντα.
Ούτε την εφημερίδα του είχε καιρό να διαβάσει. Τον έπαιρνε ο ύπνος με μαύρες σκέψεις μπροστά στην τηλεόραση. Οι δυο του φίλοι, που είχαν συνηθίσει μετά την νυχτερινή περιδιάβαση στην πόλη να περνούν και από το διαμέρισμα του, άκουγαν με λύπη τις θλιβερές του σκέψεις, την απελπισία του και τη διάθεσή του να φύγει από όλα αυτά. Η μετάβαση όμως από την αγγελική στην ανθρώπινη ιδιότητα ήταν κάτι ανεπίστρεπτο. Ήδη είχε επηρεαστεί η ισορροπία του κόσμου.
Εκείνη φυσικά δεν μπορούσε να τον δει, ένιωθε όμως μια ηρεμία κοντά του που της θύμιζε την εποχή που ήταν μικρή και της είχε φτιάξει ο πατέρας της μια κούνια με σχοινί δεμένο σε ένα δέντρο για να παίζει. Είχε τον τρόπο του να κάνει το πιτσιρίκι να γελά και το απασχολούσε όσο η μητέρα του άπλωνε τα ρούχα ή μαγείρευε. Ο μικρός, που ήταν ένα πολύ χαριτωμένο και καλόβολο νήπιο, τον είχε αγαπήσει και του χάριζε απλόχερα τα πρώτα του αγκού και όλα τα τιτιβίσματα των μωρών με τα οποία χαζεύουν και ξεμωραίνονται οι γονείς τους.
Έτσι, όταν η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, και ο Ντάμιελ εξόρκισε τον Κύριο να τον πάρει μαζί του, ήταν δηλαδή έτοιμος να δραπετεύσει από την άθλια ανθρώπινη κατάσταση, ο Γκάμπριελ , που ήταν εκεί την ώρα της τραγικής απόφασης, προσφέρθηκε να πάρει τη θέση του, να γίνει σύζυγος της Μάριον και να αναλάβει εκείνος την ανατροφή του μωρού της, σαν να είναι πατέρας του. Έτσι και έγινε.
Ανέλαβε μάλιστα να της το ανακοινώσει ο ίδιος, ότι από δω και πέρα αυτός θα ήταν ο άντρας της αν και αυτή τον ήθελε. Η Μάριον, έδειξε ότι συμμορφώνεται με το θέλημα του Θεού, αφού έτσι που είχαν γίνει τα πράγματα δεν είχε άλλη επιλογή. Στην πραγματικότητα, ένιωσε μέσα της μια απερίγραπτη ανακούφιση με αυτή την αλλαγή.
Αυτό που ρώτησε το μελλοντικό της σύζυγο ήταν αν θα μπορούσε να κρατά το μικρό γιατί εκείνη σκόπευε να επιστρέψει στη δουλειά της και φυσικά ο Γκάμπριελ που την είχε κι αυτός ερωτευτεί, της είπε πως ήταν ελεύθερη να κάνει ότι θέλει και πως φυσικά θα μοιράζονταν οι δυο τους όλες τις ευθύνες της ανατροφής. Εκείνος, με την αλλαγή της φύσης του, πλημμύρισε ολόκληρος από τα μέχρι τώρα άγνωστα σε αυτόν χρώματα του κόσμου. Αποφάσισε να τα μελετήσει για να μπορεί να εκφράζει όλα τα καινούργια αισθήματα που ένιωθε με αυτά. Θα σου δώσω χαρτιά και κραγιόνια για να μάθεις να ζωγραφίζεις του είπε η αγαπημένη του Μάριον.
(*) Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς δημιουργήθηκαν οι άγγελοι, ίσως ταυτόχρονα ή ίσως αμέσως μετά τη δημιουργία του ουρανού. Πάντως σίγουρα πριν να δημιουργηθεί η γη. Αυτό το ξέρουμε γιατί στο βιβλίο του Ιώβ (38, 4-7) οι υιοί του Θεού αναφώνησαν με χαρά όταν δημιούργησε τη γη. Δεν ξέρουμε ακόμα και τον ακριβή τους αριθμό παρά μόνο ότι είναι πάρα πολλοί. (μυριάδες)
Εικόνες από το διαδίκτυο:
http://thephoenix.com/BLOGS/blogs/outsidetheframe/wings-of-desire.jpg
http://blogs.guardian.co.uk/film/solveig460.jpg
http://www.german-films.de/app/filmarchive/images/D_Himmel_ueber_Berlin.jpg
http://users.skynet.be/litterature/halloween/delvaux-paul-trains-du-soir.jpg
http://rlv.zcache.com/adoration_of_the_child_with_angel_sticker-p217610983973258432qjcl_400.jpg
http://cookies41.tripod.com/Angels/angel-child.jpg
14 σχόλια:
(*)... θεωρητικά δεν ξέρουμε ούτε το φύλο τους, για το οποίο δόθηκαν (όπως για μια σειρά παρόμοια ζητήματα) σκληρές θεολογικές μάχες, ίσως σκληρότερες απ' ό,τι για τη φύση τους.
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να διερευνούσαμε γιατί στο συλλογικό φαντασιακό οι άγγελοι είναι πάντοτε εν δυνάμει αρσενικοί και γιατί όλες εμείς οι Μάριον το μόνο που μπορούμε να έχουμε είναι ψεύτικα φτέρα (τα οποία, ωστόσο, στην αριστουργηματική και πολύσημη ταινία των Βιμ Βέντερες-Πέτερ Χάντκε επιβιώνουν των πραγματικών αγγελικών φτερών). :)
Ανεξάρτητα από τις αμπελοφιλοσοφίες μου, το ποστ είναι υπέροχο, ή μάλλον, πιο ταιριαστά, αγγελικό _και το δικό σου σίκουελ πολύ ευρηματικό, αν και επίσης "to be continued"! :) :) :)
A beautiful story, sprouting from a beautiful movie.
Is the feast of Annunciation today in the Orthodox church as well?
Καλή σου μέρα Justme και σε ευχαριστώ για τις εμβριθείς παρατηρήσεις σου και τις προσθήκες στην υποσημείωση.
Όντως δόθηκαν σκληρές θεολογικές μάχες για το φύλο των αγγέλων. Σε κάποια οικουμενική σύνοδο – μου διαφεύγει σε ποια - οι Άγιοι Πατέρες απεφάνθησαν ότι είναι οι άγγελοι είναι άνδρες, επειδή αν ήταν γυναίκες ίσως και να μην είχαν ψυχή. Δεν είχαν βλέπεις αποφανθεί ακόμα για την ψυχή των γυναικών :)
Έτσι έκλεισε το θέμα του φύλου των αγγέλων, αποκλείοντας τις γυναίκες οριστικά και αφήνοντάς τες να επινοούν και να αφηγούνται τις δικές τους ιστορίες πτήσεων, όπου όπως σωστά παρατηρείς τα φτερά τους επιβιώνουν των πραγματικών αγγελικών φτερών, αν και καψαλίζονται κάπου κάπου!:).
Σε ευχαριστώ από καρδιάς για τα καλά σου λόγια - φτερά χαρισμένα - για τη σημερινή μέρα της εορταστικής μυρωδιάς της « morue jusque dans le coeur des frites»!
Good morning Tamas,
We call it a double celebration today, because we also have the 179th anniversary of the Revolution of 1821, ie the Greek War for Independence from the Othoman Empire, declared according to the tradition by the Archbishop Germanos of Old Patras on 25 March 1821 (perhaps on purpose, in order to enhance the patriotic feeling with the religious metaphor: the day of the Annunciation of the Country’s National Freedom)
So today it’s a National Holiday in Greece.
Thank you for your visit.
"als das Kind, kind war...όταν το παιδί ήταν παιδί...ήθελε το ποτάμι να είναι χείμαρρος και ο χείμαρρος να καταλήγει σε μια λίμνη που θα γινόταν θάλασσα...το κάθετι ήταν γεμάτο από ζωή και η ζωή ήταν ένα...΄Οταν το παιδί ήταν παιδί δεν είχε γνώμη για τίποτα...
΄Οταν το παιδί ήταν παιδί ρωτούσε γιατί εγώ είμαι εγώ...γιατί είμαι εδώ και δεν είμαι εκεί..."
Κάπως έτσι αρχίζει διάχυτη από μαυρόασπρη υγρασία η ταινία...αλλά και κάπως έτσι αρχίζουν όλες οι αντικαταστάσεις
του νερού με το ποτάμι
του ποταμού με τον χείμαρρο
του χείμαρρου με τη λίμνη
της λίμνης με τη θάλασσα
του εδώ με το εκεί
του εγώ με το εσύ
του λόγου με τη σιωπή
της γνώσης με την απόγνωση
της παρατήρησης με την παρέμβαση
του Γκάμπριελ με τον Ντάμιελ
της Βρυσηϊδας με την Χρυσηίδα (΄Ομηρος ένα ολόκληρο έπος θεμελιώνεται πάνω σε αυτή την αντικατάσταση - Ιλιάδα/θυμός του Αχιλλέα)
΄Ηδη πριν, στο Zuεrau, στα 1917, ο Κάφκα έγραφε πως "Βeweiss dessen, dass auch unzulaengliche, ja Kindische Mittel zur Rettung dienen Koennen...(;όπου ουμλάουτ βάζω e) έγραφε δηλαδή πως "σωτήρια μπορεί να φανούν και τα ανεπαρκή, ακόμη και τα παιδαριώδη μέσα" για να δημιουργήσει/θεμελιώσει σε αυτό τον δικό του συμβολισμό για τη Σιωπή των Σειρήνων, συμβολισμό για την ανατροπή/αντικατάσταση του τραγουδιού τους με τη σιωπή στα βουλωμένα με κερί αυτιά του Οδυσσέα, αν και (το Καφκικο αδιέξοδο της σύγκρουσης του Κάφκα με τον πατέρα ήδη από τα 1917)οι Σειρήνες δρουν ήδη εκμαυλιστικά ΚΑΙ ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ δια της σιωπής τους...δρουν εκμαυλιστικά στους ήδη εκμαυλισμένους/σαγηνεμένους (Verfuerhten).{Είδατε τι μπορεί να κάνει με τη γερμανική γλώσσα ένας Εβραίος γερμανόφωνος συγγραφέας στην Πράγα του τσέχικου εθνικισμού του 1917 - μειονοτικός ως Εβραίος αλλά και μειονοτικός ως γερμανόφωνος- που αργότερα η οικογένειά του εξοντώθηκε από τους γερμανόφωνους που ενέταξαν τη Σουδητία στη ναζιστική γερμανία].
Επομένως όταν το παιδί ήταν παιδί μπορεί να κάνει αυτές τις αντικαταστάσεις...
κι ίσως Πόλυ η ανάρτησή σου να είναι έτσι από την οπτική του παιδιού που γεννιέται από την Μάριον...Μέρα σήμερα του Ευαγγελισμού όπου ο πατέρας αντικαθίσταται με ένα Κρίνο και η νύμφη με το ανύμφευτο...Αυτό το μυστήριο της αντικατάστασης είναι η οπτική του προαναγγελθέντος βρέφους...του παιδιού που θα γεννηθεί...
΄Οταν το παιδί είναι παιδί
μπορει να προβαίνει σε αυτή την αντικατάσταση
ανάμεσα στην αλληγορία και την πραγματικότητα
παρόλο που η πραγματικότητα είναι εκεί αλλά κανείς δεν ξέρει αν πράγματι μοιάζει/ταυτίζεται με την αλληγορία ή όχι...
Τραγουδούσαν πράγματι κάτι οι Σειρήνες ή ο Οδυσσέας επειδή είχε βουλώσει με κερί τα αυτιά του αντιστεκόταν στη Σιωπή τους...΄Η μήπως οι Σειρήνες δεν τραγουδούν παρά μόνον αυτό που η εσώτερή μας σιωπή αποδίδει στην εκμαυλιστική Σιωπή τους...
Μήπως η Μάριον είναι ο άγγελος που αντικαθιστά του αγγέλους, τα φτερά της ακριβάτιδας είναι η πραγματικότητα που αντικαθίσταται με την αλληγορία του αγγέλου
μήπως οι ουρανοί πάνω από το Βερολίνο είναι η αλληγορία που αντικαθιστά την πραγματικότητα των αγγέλων πάνω από το Βερολίνο...
Τελικά
είναι το παιδί που γεννιέται και βλέπει τον Γκάμπριελ και τον Ντάμιελ
είναι το γεννημένο που ανακαλύπτει τις διαφορές
είναι το νέο που ανακαλύπτει το φθαρτό
και ποιο είναι το πραγματικό αυτό που ανακαλύπτουμε για να ζήσουμε
ή αυτό που νιώθουμε τη στιγμή που βιώνουμε την πρώτη στιγμή της ζωής...
ολα είναι γεμάτα από η ζωή και το κάθετι είναι ζωή σε ένα...όταν το παιδί ήταν παιδί
και Ο θεός όταν δεν είχε ακόμα γεννηθεί...δημιούργησε εκείνο που ανακάλυψε με την γέννησή του...τους αγγέλους...
Μόνον σύμβολα μπορούμε ...ακόμη να δημιουργήσουμε...διαρκείς-αέναες αντικαταστάσεις/αντιμεταχωρήσεις συμβόλων...
Οι μύθοι είναι εκεί για να μας καλωσορίζουν στην προσωπική μας τελετουργία...
Σε ευχαριστώ Πόλυ που μας κάνεις κοινωνούς στη δική σου τελετουργία αντιμεταχωρήσεων....
Τη Μέρα αυτή του Ευαγγελισμού, πάλι με την ΄ανοιξη
Βαγγέλης (25/3/2010)
Καλέ μου φίλε Βαγγέλη,
«Όταν το παιδί ήταν παιδί…»
Σε ευχαριστώ για την ατμοσφαιρική σου εισαγωγή…στη «μαυρόασπρη υγρασία της ταινίας» με τα λόγια της έναρξης…
Δεν έχω ξαναδεί ποιητικότερη εισαγωγή σε αναλυτικό επιχείρημα. Έξοχο αυτό το υβρίδιο ποίημα – δοκίμιο, καταπληκτικό και το εύρημα πως η μεγάλη ποιητική αφήγηση το έπος θεμελιώνεται σε μια υποκατάσταση!
Για δες πως εκτός από τον Γκάμπριελ, που μπαίνει παρείσακτος στην αφήγηση παραβιάζοντας την παρατήρηση και παρεμβαίνοντας και τέλος ευαγγελιζόμενος την υποκατάσταση του νεκρού πια Ντάμιελ, έρχεται και ο Κάφκα με την εμμονική του κυκλική περιπλάνηση στους λαβυρινθικούς δρόμους προς τον Πύργο. που οδηγούν στον Πατέρα – που και αυτός (ο Πατέρας) υποκαθίσταται…
Και στο τέλος, η Μάριον με τα αποχτηθέντα φτερά της, που «επιβιώνουν των πραγματικών αγγελικών φτερών», όπως εντοπίζει η Justme, αδιαφορεί για το φύλο των αγγέλων και διεκδικεί τη δημιουργία, τη δική της χειραφέτηση αλλά και αυτήν του συντρόφου της.
Με τις ευχές μου για την ονομαστική σου γιορτή!
To σενάριο φαίνεται να παραπέμπει στην Μαρία-Μάριον μητέρα τον Χριστό και τον Ιωσήφ.Η Εβραϊκή οικογένεια βρίσκεται σχεδόν πάντα σε διαλεκτική σχέση με άλλους πολιτισμούς, τον αιγυπτιακό με την υιοθεσία τού Μωϋσέως, τον Βαβυλωνιακό με τον Εσδρα και τις γυναίκες τους, τον Περσικό με την Εσθήρ και τον ΕλληνοΡωμαϊκό με τον Χριστό.
Αλλα μεγάλη σημασία έχει η τρόϊκα κάθε φορά κι' η εξέλιξη της. Οι άγγελοι υποθέτω ότι απεικονίζουν την πνευματικότητα κάθε φορά, ωστόσο κατ' αρχήν η ανάγκη ορίζεται απτά βασικά αγαθά πού ορίζει ο Ντάμιελ και εν συνεχεία απτήν εξιδανίκευση των επόμενων αναγκών. Υπάρχει ένα σχετικό γνωμικό αγγλοσαξωνικό "no pain no brain no gain" "χωρίς ψωμί δεν έχει παιδεία-μυαλό, χωρίς αυτά δεν έχει ελευθερία-δικαίωση". Ο γονιός χρειάζεται να διατρέξει και τούς τρείς αυτούς δύσκολους ρόλους στη πνευματική ανατροφή τού παιδιού του ενώ η μητέρα φροντίζει τις βασικότερες ανάγκες. Ο Χριστιανισμός ενισχύει αυτή την εξέλιξη με τον ρόλο τού Ιωάννη τού Προδρόμου(Ιωσήφ).
Καλή πολύ καλή η ανάρτηση σου και τα σχόλια των αναγνωστών!
καλησπέρα.
Υ.Γ.
Εάν το σχόλιο είναι ολίγον δυσνόητο αυτό οφείλεται στο μεγάλο ζήτημα της μαζικής ψυχολογίας το οποίο θίγει η ταινία. Εάν οι μάζες επηρεάζονται από άτομα ταυτοχρόνως αυτές επηρεάζουν τα μέλη της. Στη προκειμένη περίπτωση στη ταινία αποτυπώνεται η δεύτερη κατεύθυνση, πως η μάζα επηρεάζει τα μέλη της.
Καλή σου μέρα Airgood,
σε ευχαριστώ για τη διευκρίνηση αν και το σχόλιό σου ήταν σαφές.
Εγώ τουλάχιστον κατάλαβα ότι υπογράμμιζες την καθολικότητα των ρόλων αυτών - έως την Αγία Οικογένεια - στη λεκάνη της Μεσογείου από την εποχή της υιοθεσίας του Μωυσή του έκθετου παιδιού που συγκετρώνει τις αναγκαίες μέριμνες της ανατροφής που αναφέρεις.
Τα εξωτικά ονόματα των Αγγέλων, συνδέουν τις ανδρικές φιγούρες με τα μακριά παλτά που συναντάμε στην ταινία να περιδιαβαίνουν στο Δυτικό Βερολίνο και να ακούν τις σκέψεις των κατοίκων της - σε μια πόλη χωρισμένη σε ζώνες, μια πόλη σε αιχμαλωσία - με τις αρχετυπικές μορφές της Ιστορίας και της Βίβλου.
Καλό Σ/Κ
Καλό Σ/Κ
Καλό Σαββατοκύριακο και σε σένα!
Δεν ήξερα την ταινία.
Τι "ωραία" ιστορία, όχι εξαιτίας της τραγικότητάς της αλλά εξαιτίας της δύναμής της να συν-κινεί.
Πολύ ωραίο θέμα διάλεξες για να μιλήσεις για αυτά τα πλάσματα που η φαντασία μας τα ανακαλεί σε περίεργες όσο και σε μαγικές στιγμές...
Καλό ξημέρωμα!
Καλή σου μέρα Μαριάνα,
σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Όντως δεν μπορεί να αντισταθεί κανείς στη γοητεία των δυνατοτήτων αλλά και των περιορισμών που ισχύουν για αυτά τα Όντα των Γραφών αλλά και της φαντασίας μας.
Να είσαι πολύ καλά και να περάσεις όμορφα τις γιορτές του Πάσχα
Π.
ΥΓ
Ο τίτλος της ταινίας είναι "Der Himmel über Berlin" και νομίζω ότι όταν την είδαμε εμείς - στην ηλικία περίπου που είσαι τώρα - εσύ πρέπει να ήσουν δύο ή τριών χρονών :) :)!
Δημοσίευση σχολίου