Τρίτη 28 Δεκεμβρίου 2010

Ο Δάντης, ο Όσκαρ Γουάιλντ και οι φευγαλέες εικόνες του ουρανού...

Διαβάζω εδώ στην Τήνο, τα βράδια, τα μεσημέρια, το πρωί, όταν μένω μόνη στο αυτοκίνητο, όταν δεν είμαι στο ίντερνετ, το βιβλίο του νεαρού Αιθίοπα, Dinaw Mengestu, από τις εκδόσεις Πόλις, «Όλες οι χάρες του ουρανού» που κυκλοφόρησε το 2008 . Τρυφερό, μελαγχολικό, με αίσθηση του χιούμορ…εξαιρετικά γοητευτικό βιβλίο – δεν πιστεύεις ότι είναι πρώτο μυθιστόρημα…δικαίως βραβευμένο κατά τη γνώμη μου και από τη Guardian , από το περιοδικό LIRE στη Γαλλία και τη Los Angeles Times…
Περιγράφει τη ζωή των Αφρικανών μεταναστών στην Αμερική, που ζουν αποκομμένοι από την ιστορία τους, μιλάει για τη μοναξιά, την ελπίδα, τη διάψευση…με τόση ευαισθησία και σηκώνοντας ταυτόχρονα πολύ επιδέξια και με χάρη το βάρος της λογιοσύνης του συγγραφέα του που έχει λαμπρές σπουδές στο Τζωρτζτάουν και το Κολούμπια και που αφήνει να πέσει απαλά στις σελίδες του η σκιά των αναγνώσεών του του Ντοστογιέφσκι και του Δάντη…

Δεν γράφω για να το παρουσιάσω – εννοείται ότι το συνιστώ ανεπιφύλακτα – αλλά για να κάνω ένα μικρό σχόλιο για τον τίτλο…
«Όλες οι χάρες του ουρανού» είναι ένας στίχος του Δάντη από την Κόλαση:

Από ένα σκοτεινό φεγγίτη βλέπω,
Τις χάρες όλες του ουρανού, κι απ’ όπου
Εβγήκαμε να ξαναδούμε τ’ άστρα…

Η θέα του ουρανού από τη σκοτεινιά της κόλασης – παραπέμπει αναπόφευκτα στο μικρό κομμάτι γαλάζιο – Upon that little tent of blue/  Which prisoners call the sky – που ο Όσκαρ Γουάιλντ αντίκρυζε από το κελί του και έγραψε τη μπαλάντα της φυλακής του Ρέντινκ…

Αυτό σχολιάστηκε προσφάτως μια ο αυτουργός των Wikileaks κύριος Assange φυλακίστηκε λένε, στο ίδιο κελί με τον Όσκαρ Γουάιλντ..

Ο στίχος με το μικρό κομμάτι γαλάζιο, ο τρόπος που ο φυλακισμένος βλέπει τον ουρανό, αυτό το μικρό πεπερασμένο και πολύτιμο κομμάτι του απέραντου, μου ενέπνευσε μια μικρή παράγραφο στα «Αινίγματα του N’γκόρο» που είναι αφιερωμένη στους κήπους των γυναικών στην Κένυα και που υποτίθεται την έχει γράψει η μια από τις δυο ηρωίδες του βιβλίου, η Βάλερι στο μπλογκ της. Την παραθέτω εδώ:



ΟΙ ΚΗΠΟΙ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Από το μπλογκ της Βάλερι


Στην Μπαλάντα της φυλακής του Ρέντινγκ ο Όσκαρ Ουάιλντ μιλά γι’ αυτό το μικρό κομμάτι από γαλάζιο που οι φυλακισμένοι βλέπουν από το παράθυρο του κελιού τους και το λένε ουρανό.
Ένα μικρό κομμάτι πράσινο, πίσω από την καλύβα τους, έχουν οι γυναίκες στα χωριά της Κένυας και το λένε «ο κήπος μου» κι εκεί καλλιεργούν τα λαχανικά τους.
Αυτός ο κήπος γίνεται κάποτε ουρανός, όταν οι λευκές γλυκοπατάτες, τα γιαμ, ξεπροβάλλουν αστραφτερές και λάμπουν σαν φεγγάρια πάνω στο μαύρο χώμα του κήπου.
Mweri uri thi, «το φεγγάρι κατέβηκε στη γη», είναι ένας γρίφος του Ν’τάι, του πανάρχαιου παιχνιδιού με τα αινίγματα των Κικούγιου. Η σωστή απάντηση είναι «το γιαμ».

1 σχόλιο
Κάσι:
Είναι υπέροχα! Σαν αγαλματάκια από αλάβαστρο!



Η ομοιότητα των στίχων του Δάντη και του Ουάιλντ είναι καταφανής. Αυτό που όμως είναι εντυπωσιακό είναι η από διαφορετικούς δρόμους συσχέτισή τους με την Αφρική. Για τα αινίγματα του Ν’ γκόρο, τον συλλογισμό μόλις τον παρέθεσα. Στο βιβλίο του Μεγκέστου ένας ήρωάς του ο Τζόζεφ από το Ζαίρ, λέει για αυτούς τους στίχους:

«Είναι τέλειοι, είναι τέλειοι από κάθε άποψη. Είπα στον καθηγητή μου ότι κανείς δεν μπορεί να καταλάβει αυτούς τους στίχους καλύτερα από έναν Αφρικανό, επειδή έτσι είναι η ζωή μας. Μια καθημερινή κόλαση με φευγαλέες εικόνες του ουρανού στο ενδιάμεσο…»


Εικόνες από:

http://4.bp.blogspot.com/_WMu_KBcWlyE/SPEBXM-4pAI/AAAAAAAADa0/eW4F95aQRqI/s400/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1+2.jpg
http://farm2.static.flickr.com/1053/1442387786_0bb51e4eb3.jpg
http://1.bp.blogspot.com/_Nv02lEq42IY/S4OrpT8qZlI/AAAAAAAAAbQ/Qml5aIDcTgQ/s320/dorian+grey.jpg

Η μπαλάντα της φυλακής του Ρέντινγκ εδώ:
http://www.emotionalliteracyeducation.com/classic_books_online/rgaol10.htm
και η μετάφραση εδώ:
http://www.peri-grafis.com/ergo.php?id=867
η κράτηση του Assange στο κελί του Όσκαρ Γουάιλντ:
http://mondoweiss.net/2010/12/assange-is-held-in-cell-where-they-once-held-oscar-wilde.html

5 σχόλια:

ritsa masoura είπε...

Τί ομορφες και λυπηρές μαζί εικόνες, Πόλυ. Τί τελικά μπορεί κάποιος να δει από τη δική του φυλακή ; Τη φυλακή που βρέθηκε από συγκυρίες πάντα.
Καλημέρα.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Καλημέρα Ρίτσα μου,
μπορούν τελικά κάποιοι - σαν το Δάντη στη φαντασία του και σαν τον Όσκαρ Γουάιλντ εξιδανικεύοντας - να δουν την ομορφιά...Ευτυχώς για όλους εμάς τους υπόλοιπους!
Ευχαριστώ για την επίσκεψη, και εύχομαι όμορφη Πρωτοχρονιά!

Ανώνυμος είπε...

Δόσ' μοι κ'αν στώ, οι φευγαλέες εικόνες τ' ουρανού και οι κήποι των σπιτιών. Σαν τον Αίαντα ή τον Ατλαντα αντλούν το δικαίωμα απτήν υποχρέωση στη Γη και τον Ουρανό.ΧΡΌΝΙΑ ΠΟΛΛΆ

Outis είπε...

Εξαιρετικά εύστοχη η σχέση της φυλακής ή της κόλασης με το άνοιγμα στον ουρανό. Κι η οπτική του φυλακισμένου ή του κολασμένου, είναι κάθετη, και τι να κοιτάξει από τη σκοτεινιά της φυλακής του, παρά ψηλά, στον ουρανό! Γιά σκέψου όμως και την οριζόντια προοπτική που μας δίνει ο Πλάτωνας με τη σπηλιά του, κι όπου ο άνθρωπος έχει γυρισμένη την πλάτη στο άνοιγμα, και βλέπει μόνο τις σκιές αυτών που παρελαύνουν στο φως, στον ορίζοντα... Μήπως αυτός είναι ο σταυρός του μαρτυρίου;

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Ευχαριστώντας το Δάσκαλο και από δω, άλλη μια φορά, να εκφράσω την συμφωνία μου με την οριζόντια προοπτική και με τις σκιές της οθόνης του κινηματογράφου που υπονοείς…
Και να συμπαρασύρω εδώ τον συνειρμό με τον Σταυρό της Μάλτας ως Σταυρό του Μαρτυρίου που ανέφερε η Θέσια στην συζήτησή μας στο βιβλίο των προσώπων, το έμβολο που όπως είπες εκεί, «δημιουργεί την ψευδαίσθηση της κίνησης στις ακίνητες εικόνες»
καλό μεσημέρι!!!