Η κυρά της Auxerre και ή άλλη: με το χέρι στην καρδιά

Με το χέρι στην καρδιά

Τα χέρια έχουν την δική τους ιδιαίτερη γλώσσα όταν λατρεύουν, προσεύχονται ή πενθούν. Η Κυρά της Auxerre, άγαλμα  από πωρόλιθο του 7^ου π. Χ. αιώνα, βρέθηκε στα 1907  – άγνωστο πώς – θεωρείται ότι προέρχεται από την Κρήτη – στην επαρχιακή Γαλλική πόλη που της έδωσε το όνομά της και  εκτίθεται πια στο Μουσείο του Λούβρου.
Δεν μπόρεσα να βρω περισσότερα  για την ιστορία του ξενιτεμού. Ποιος να ήταν ο  Γάλλος περιηγητής που έκανε το ταξίδι στην Ανατολή και  πέρασε από την Κρήτη και τη βρήκε…ποιος του  την πούλησε, πώς ταξίδεψαν για την επιστροφή  – το πλοίο θα πέρασε από τα Κύθηρα επιστρέφοντας υποθέτω ή στον πηγαιμό ήταν που είδε το φάντασμα της Αφροδίτης και το φριχτό θέαμα  με τον κρεμασμένο όπως στο ποίημα του Μπωντλαίρ…

Η Κυρά άκαμπτη πάντα, όσο πιο άκαμπτη γίνεται, το αντίθετο του έμψυχου αντικειμένου φέρνει στο νου τα αγάλματα που ίσως έκανε ο Δαίδαλος. Τα ξόανα, τις ενσαρκώσεις της θείας παρουσίας που την ακινητοποιούν, την συμβολίζουν, την εικονίζουν, την περιορίζουν. Σαν τον τυφλό κορίτσι του Μοντιλιάνι μια και της λείπει το μισό της πρόσωπο, γυναίκα τρίγωνο, αρχαϊκή Κόρη με  στενό  χιτώνα – και τα λαβυρινθικά σχήματα – και το δεξί χέρι να τείνει προς το μέρος της καρδιάς, εγγράφοντας το σχήμα μιας λατρείας…

Ακριβώς αυτό το σχήμα, την ίδια ακριβώς  χειρονομία είδα  στο ασημένιο αφιέρωμα μιας  γυναίκας – δεκαετία του 60  - από την Κεφαλλονιά που ανήκει στην Ελπίδα Βαρθολομάτου. Μου το έστειλε χτες με αφορμή τα ποιητικά μου  γυμνάσματα  -  αφιερώματα σε εικόνες του Λόρκα και την ευχαριστώ από καρδιάς... Η ενδυμασία της εποχής, η κομψότητα του σώματος  που διακρίνεται κάτω από το φόρεμα, τα παπούτσια της χαραγμένα στο ασημένιο φύλλο.
Το χέρι πάλι στο μέρος της καρδιάς, η ίδια χειρονομία λατρείας, αγγίζοντας την τάξη του θεϊκού, εξορκίζοντας, επαναλαμβάνοντας  το ίδιο στους αιώνες.


Ψάχνοντας παλαιότερες αναρτήσεις: Η ίδια χειρονομία και στο χάλκινο προϊστορικό ειδώλιο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών…  

Πόλυ Χατζημανωλάκη
Αύγουστος 2013