Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009

Ο ραββίνος του Κάστρου και η μαγική δύναμη της αφήγησης

Όταν ο ραββίνος Μπααλ Σεμ, που ήταν γνωστός ως ο Κύριος του Ονόματος, μια και λέγεται ότι αυτός είχε ανακαλύψει μετά από βαθύ διαλογισμό την ορθή προφορά του τετραγράμματου, επρόκειτο να επιτελέσει ένα δύσκολο έργο, ένα απόκρυφο έργο για να βοηθήσει τα δημιουργήματα, πήγαινε σε ένα μέρος στο δάσος, άναβε μια φωτιά και μέσα σε βαθύ διαλογισμό απάγγελλε τις προσευχές και όλα συνέβαιναν όπως τα είχε σχεδιάσει.

Μια γενιά αργότερα, ο Ματζίντ του Μέζεριτς, ο μαθητής του που ήταν γνωστός ως ο Κήρυκας ή η Φωνή, έπρεπε να κάνει το ίδιο, πήγαινε στο ίδιο μέρος στο δάσος και έλεγε:

« Η φωτιά δεν μπορεί να ανάψει πια, αλλά οι προσευχές μπορούν να πουν», και όλα γίνονταν σύμφωνα με τη θέλησή του.
Μια γενιά αργότερα πάλι, ο μαθητής του ο Ραββίνος Μοσέ Λείμπ του Σάσσοβ, αυτός που πέρασε τη ζωή του εξαγοράζοντας τους Εβραίους από την αιχμαλωσία και που σε μας ήταν γνωστός σαν ο Λυτρωτής, έπρεπε να κάνει την ίδια δουλειά. Πήγαινε λοιπόν στο δάσος και έλεγε:
«Δεν μπορούμε να ανάψουμε τη φωτιά και δεν ξέρουμε τα μυστικά λόγια του διαλογισμού που θα εμψυχώσουν τις προσευχές μας Αλλά ξέρουμε ένα μέρος στο δάσος, όπου όλα αυτά ανήκουν και αυτό φτάνει.»

Και αυτό έφτανε.

Αλλά μια γενιά αργότερα, όταν o ραββίνος Ισραέλ του Ρισίν, για τον οποίο αναφέρονται σαν τον ραββίνο του κάστρου ή του χρυσού θρόνου έπρεπε να επιτελέσει ένα παρόμοιο έργο, καθόταν στο χρυσό θρόνο στο κάστρο του και έλεγε:

«δεν μπορούμε να ανάψουμε τη φωτιά, δεν μπορούμε να πούμε τις προσευχές και δεν ξέρουμε αυτή την τοποθεσία στο δάσος πια, αλλά μπορούμε να πούμε μια ιστορία για αυτό.»

Και μετά, έλεγε αυτός που μου είπε αυτή την ιστορία,

«η αφήγησή του είχε το ίδιο αποτέλεσμα με τις πράξεις των άλλων τριών»


Μια ιστορία της εβραϊκής χασιδικής παράδοσης.



Πηγές:

Scholem, G. (1980). Die jüdische Mystik in ihren Haupströmungen. Frankfurt: Suhrkamp (αναφέρεται στο Walach, H, Magic and Signs: A Nonlocal Interpretation of Homeopathy, Journal of Scientific Exploration, Vol. 13, No 2, pp 291-315, 1999)
Stefan Sperl, Scripture and modernity, Editorial preface, Bulletin of SOAS, 71, 2 (2008), 179–187
http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Maggid-of-Mezritch
http://en.wikipedia.org/wiki/Baal_Shem_Tov
http://www.ou.org/about/judaism/rabbis/leib.htm

Εικόνα: Το δέντρο της ζωής
http://www.nina-leiter.de/blogger/TreeOfLife0407/TreeOfLifePendant.jpg

Ο περιπλανώμενος Ιουδαίος
http://www.tlaxcala.es/pp.asp?lg=en&reference=5794


Εβραϊκή ταφική πλάκα

http://www.typeoff.de/wp-images/dan_design/risd-dp-01/risd-dp-cover.jpg

29 σχόλια:

βαγγελης ιντζιδης είπε...

Χαιρετίζω αυτή σου την ανάρτηση (θα επανέλθω βέβαια αναλυτικότερα) αλλά χαιρετίζω την αναγνώστρια-δημιουργό, αυτή που αγαπά την αφήγηση και για αυτό δεν την καταναλώνει. Χαιρετίζω την οπτική σου που κλέβει άλλες οπτικές (γιατί οι ατάλαντοι μιμούνται-γνωστό αυτό) για να στοχαστεί πάνω σε αυτές. Χαιρετίζω μια γνήσια αντίπαλο της μίμησης. Ε ναι για σένα Πόλυ Χατζημανωλάκη θα ήθελα να είμαι συγγραφέας και για σένα θα ήθελα να είσαι μια συγγραφέας - αναγνώστριά μου. Αυτοί οι αναγνώστες/τριες με ενδιαφέρουν για αυτούς υπάρχω - αν υπάρχω - κι εγώ ως συγγραφέας - αν είμαι συγγραφέας. Υπάρχω για τους συγγραφείς - αναγνώστες (εννοώ για αυτούς που επ αφορμή ένα κείμενο χτίζουν τους δικούς τους κόσμους και ανακαλύπτουν όχι τα κείμενα μα τους κόσμους τους. Αυτοί οι αναγνώστες μετατρέπουν την αφήγηση σε ένα σημαίνον με τη δική τους πίστη για σημαινόμενο. Αυτοί είναι οι φορείς του νοήματος. Και αυτό είναι ένα από τα όσα βρίσκω στην αναρτησή σου. Αυτοί οι αναγνώστες με αφορούν. Οι φιλολογικώς αναλφάβητοι. Διαφορετικά πρόκειται για αναγνώστες τυφλούς δίχως ειδικότητα στην ανάγκη τους.
Λοιπόν Τέρας της δημιουργικής ανάγνωσης Π.Χ. είσαι το ιδεατό μου. Μια έξοχη αναγνώστρια και για αυτό αναλφάβητη. Ελπίζω να σε πλησιάζω στον αναλφαβητισμό.
Βαγγέλης Ιντζίδης

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Βαγγέλη ευχαριστώ πολύ.

Τιμή μου να μην ξέρω να διαβάζω και να γράφω (βλ. Substratum).

Τώρα κατάλαβα, προσπαθώντας να αφηγηθώ ξανά την ιστορία αυτών των ραββίνων, γιατί με τόση λύσσα καταδιώκεται η αφήγηση μέχρι "την άκρη της νύχτας".

βαγγελης ιντζιδης είπε...

ο λαβύρινθος της οδού Μινωταυρου
δίχως χάρτες δίχως μίτο
η αφήγηση της δημοκρατίας διασπάται στο παραλήρημα του ολοκληρωτισμού

Γιώργος Χατζηαποστόλου είπε...

Αγαπητοί φίλοι, δεν είμαι καλός στα μαθηματικά ,αλλά αν κατάλαβα καλά η εξίσωση είναι:
προσευχή=αφήγηση*=πράξη.
Η μεν προσευχή έχει πομπό τον προσευχόμενο και αποδέκτη τον Θεό, με συγκεκριμένη δομή κειμένου και χωρίς μεσολαβητές ανάμεσα στους δύο επικοινωνούντες.
*Στην περίπτωση της αφήγησης τώρα' αυτή εμπλέκει έναν αριθμό (πλήθος) ανθρώπων που μπορεί να παρασυρθούν από την πλοκή και τα νοήματά της και να ακολουθήσουν τον αφηγητή μέχρι και τον Θεό ή μέχρι τον θάνατο.
Όσον αφορά λοιπόν την απήχησή της στο κοινό η αφήγηση είναι πιο επικίνδυνη ως περισσότερο διεισδυτική στον νου των ανθρώπων και αποτελεί άμεση απειλή για τις "ελέω Θεού" εξουσίες σε όλες τις ιστορικές περιόδους.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Καλησπέρα Γιώργο,

Από τα θραύσματα της εμπειρίας, από τα τίποτε, η αφήγηση συνθέτει το νόημα. Είναι η δημιουργική δύναμη αυτού που αφηγείται - ειπώθηκε κάποτε ότι όλοι είμαστε ιστορίες σε μια αφήγηση – ανεξάρτητα από αυτόν που θα την ακούσει και την οποιαδήποτε διαμεσολάβηση. Με μια έννοια, θα έρθει η σειρά του (αυτού που ακούει) να αφηγηθεί κι αυτός.

Αυτή την ιστορία της χασιδικής παράδοσης, που τη συνάντησα τυχαία να αναφέρεται στο άρθρο του J.S.E. και μαγεύτηκα από τη σοφία της, μόλις άρχισα να τη δουλεύω για την ανάρτηση διαπίστωσα ότι στην εβραϊκή κουλτούρα είναι πάρα πολύ γνωστή. Τα ονόματα των ραββίνων που συνθέτουν την ακολουθία των μαθητών του Μπαάλ Σεμ είναι όλα γνωστά και τα βρίσκεις στη wikipedia. Η ιστορία επαναλαμβάνεται με διάφορες παραλλαγές σε πολλούς δικτυακούς τόπους και μπλογκ ραββίνων με πληθώρα ερμηνειών και σχολίων. Από το προφανές του πώς σαν κρεμμύδι μπορεί να βγάλει κανείς τα στρώματα του τυπικού και των τελετουργιών για να προσεγγίσει το θεό, μέχρι το ο θεός κρύβεται στις λέξεις και τις φράσεις των γραφών και τις μετασχηματίζει σε αφήγηση, έως αυτό που εγώ (και όχι μόνο) κατάλαβα για τη δύναμη του νοήματος.

Ευχαριστώ για την επίσκεψη και για τη συμβολή σου με μια ακόμα προσωπική ερμηνεία – σχολιασμό.

ναυτίλος είπε...

Καλημέρα ! Η αφήγηση είναι μια θεότητα που όλοι εμείς οι λάτρεις των ιστοριών (έστω και στη γραπτή τους μορφή) προσκυνάμε. Την ιστορία δεν τη γνώριζα και με εντυπωσίασε . Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν το : εν αρχή ο Λόγος... Στη συνέχεια σκέφτηκα ότι η Παλαιά Διαθήκη ξεκινά , στη Γένεση , λέγοντας πως ο Θεός εποιούσε, καλούσε και έλεγε ... Αρκούσε να πει να γίνει φως και γινόταν... (Προσοχή : έλεγε, δεν αρκούσε να σκεφτεί)
Το δεύτερο ήταν η ταινία που ο αγαπητός συνμπλοκάριος Βαγγέλης λάτρεψε (απ' ότι φαίνεται και στο substratum) ,"Τα σφραγισμένα χείλη" ή "ο αναγνώστης" . Εκεί φαίνεται η ζωογόνος δύναμη της αφήγησης ... η αφήγηση ως ερωτική πράξη... η αφήγηση ως επιβίωση (έστω και στη διαμεσολαβημένη δια μαγνητοφώνου μορφή). Με το που η Χάννα μαθαίνει να διαβάζει η δύναμη της αφήγησης εξασθενεί κι η Χάννα μαραίνεται...
Βέβαια όπως θα κατάλαβες μιλάω για αφήγηση ζωντανή , που βγαίνει μέσα από σώμα κι όχι για νεκρή που εκφωνείται νοητά.
Ακόμη και τώρα όταν διαβάζω κι ακούω τη φωνή μου να αφηγείται , ένα κείμενο , έστω και δοκιμιακό, παίρνει άλλες διαστάσεις.
Αλήθεια άκουγες ποτέ σου θέατρο στο ραδιόφωνο;
Από τη γέννησή μας η αφήγηση είναι μια πράξη μαγική... το πρώτο παραμύθι , μια ιστορία του παππού απο την κατοχή ...και πώς όλα αυτά χάνονται σιγά σιγά όταν μάθουμε να διαβάζουμε!
Ακόμη και τώρα που ο γιος μου είναι στα δεκατρία του και διαβάζει κάποιο βιβλίο , μόλις φτάσει σε ένα σημείο που η αγωνία ή η ένταση κορυφώνεται, με φωνάζει παρακαλώντας με να του το διαβάσω εγώ...
(Συγγνώμη που παρασύρθηκα και έγραψα τόσα πολλά και χωρίς τάξη αλλά μου έρχονταν έτσι καθώς διάβαζα την ιστορία σου ... εκφωνώντας την , φυσικά ...)

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Ναυτίλε καλό μεσημέρι,

σε ευχαριστώ για την εξαιρετική σου παρέμβαση. Φυσικά και άκουγα θέατρο στο ραδιόφωνο και ακόμα είχα την τύχη να ακούω από τη γιαγιά μου παραμύθια.

Η αφήγηση έχει μεγάλη σχέση τελικά με την ιστορία του λαού της Εξόδου - όλο αφηγήσεις είναι- και γιαυτό σκέπτομαι - σε σχέση με αυτή τη μεγάλη συζήτηση που άνοιξε στο ιστολόγιό σου, να άλλο ένα εύρημα στο κείμενο "του ταξιδιού στην άκρη της νύχτας" που το καθιστά "πολιτικό". Η άρνηση της αφήγησης, ή η αναίρεσή της, όπως και να το πει κανείς.

ΥΓ.

Δεν έχω δει ακόμα την ταινία. Συμπαθάτε με Ναυτίλε, Βαγγέλη

Idom είπε...

Δεν είμαι σίγουρος ότι τό 'πιασα σωστά, αλλά η περίπτωση μού θυμίζει πολύ το "ζουμί τού ζουμιού τού λαγού" (που ήταν... νερό!) από τις ιστοριούλες τού Νασρεντίν Χότζα.

Idom

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Idom,

μπράβο, μπράβο, μπράβο!!!

Είσαι φοβερός, είσαι θηρίο!

Η ιστορία έχει χρησιμοποιηθεί, δεν ξέρω αν πρόσεξες, γιατί μπλογκ ξεμπλογκ εγώ δίνω αναφορές στο journal og scientific exploration.
Στις πηγές λοιπόν - γιατί να το κρύψωμε άλλωστε - αναφέρεται το paper του Η. Walach, Magic and Signs: A Nonlocal Interpretation of Homeopathy, Journal of Scientific Exploration, Vol. 13, No 2, pp 291-315, 1999

Το ζουμί του ζουμιού του λαγού που ήταν νερό είναι η απολογία της ομοιοπαθητικής.

Εγώ στάθηκα σε άλλες πλευρές της ερμηνείας όπως θα δεις διαβάζοντας τα σχόλια.

Νάσαι πάντα καλά!

βαγγελης ιντζιδης είπε...

Είναι φορές που σκέπτομαι (μου περνάει από το μυαλό) τα εξής: μαλλον κάθε μπλογκ αντιστρατεύεται την αφήγηση, τη διασπά σταματώντας τους εγκιβωτισμούς της γιατί η αφήγηση επανεντάσσει την ατομικότητα στο προαπαιτούμενο προσδιοριστικό της, τη συλλογικότητα και την τελετή σήμα της συνεύρεσης του κοινωνικού.
Σήμερα ο καθείς με την πραγμάτεια του στα μπλογκ υμνεί την ατομικότητα εν τω μηδενισμώ της τελικά (μήτε εμού ασφαλώς εξαιρουμένου).
Αρχίζω να σκέφτομαι μήπως το μπλογκ είναι μια παγίδευση του ούτως ή αλλιώς ανταγωνιστικού. Ο αθέσμιτος ολοκληρωτισμός πολύ φοβούμαι
και ίσως είναι η ώρα να επιστρέψουμε στους χάρτες της αφήγησης και όχι στο άτοπον της μη δημοκρατίας
Μήπως να καταργήσω τα μπλογκς μου;
βαγγέλης ιντζίδης
επηρεασμένος από μια βαθύτατη ανάλυση σε χτεσινοβραδινή εκδήλωση.
Και μου τη δίνει αγρίως να διαβάζω την ανταγωνιστικότητα αντί της αφήγησης στο μπλογκοσχεδιασμό του νοήματος.΄ενας θάνατος της αθανασίας είναι το μη θεσμικό διαδίκτυο. Τι λέτε;
Βαγγέλης Ιντζίδης

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Βαγγέλη,

Μου είναι δύσκολο να σε συμβουλεύσω να καταργήσεις ή να διατηρήσεις το μπλογκ σου. Πώς πέρασες τόσο γρήγορα από τον αρχικό ενθουσιασμό και τους καινούργιους φίλους στην αμφισβήτηση…Το ιστολογείν είναι χρονοβόρο και ενεργοβόρο, σίγουρα μοιάζουμε σαν κολασμένοι απαντώντας – λες και παίζουμε τένις - στα σχόλια ενώ θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι πιο δημιουργικό, το να συνεχίσουμε δηλαδή την συγγραφή «του» βιβλίου…

Όλα αυτά, όλοι όσοι έχουν ιστολόγια τα έχουν σκεφτεί και έχουν φτάσει, φαντάζομαι, αρκετές φορές στα όρια της διακοπής.

Με αυτή την έννοια λοιπόν το μπλογκ μου ενοχλεί πρώτα από όλα εμένα και τον ελεύθερο χρόνο μου, που θα τον αφιέρωνα ίσως σε μια γραφή πιο δημιουργική γιατί όπως κι εσύ – και άλλοι ενδεχομένως έχουν πει – το να γράφεις είναι ένας τρόπος ύπαρξης.

Αναρωτιέμαι όμως, μετά το σχόλιό σου, ποιος ενοχλείται – θεσμικά – π.χ. από το κείμενό μου για τη Μαρία των Μογγόλων ή από αυτό για την ακένωτη μνήμη του Αγίου Νικοδήμου, για τη σπουδή στο κόκκινο και το χρώμα της μνήμης και για τον Σερ Γουώλτερ Ράλεϊ και την περσόνα του Πωλ Ώστερ. Οι λιγοστοί και εκλεκτοί ιστολογικοί μου φίλοι φαίνεται να τα διαβάζουν με ευχαρίστηση και εγώ ματαιόδοξα προσπαθώ πια όταν σκαρώνω κάτι να τους έχω στο νου μου. Γράφω με την ασφάλεια ότι δεν στέλνω πια ένα μήνυμα στο μπουκάλι που ίσως δεν θα το βρει κανείς. Ακόμα και όταν τα σχόλια με βγάζουν από τη βολή μου, η ζωή μου αποκτά «χάρη», όχι μόνο αρθρώνεται γύρω από το στυλ μιας απάντησης που σκέφτομαι να γράψω, αλλά μετασχηματίζεται ευλογημένα, όπως σοφά παραθέτει ο Ναυτίλος το Σοπενχάουερ, σε κείμενο και σχόλιο.
Το ιστολογείν είναι ένας γραπτός λόγος που μεταφέρει μια ετεροχρονισμένη προφορικότητα. Ήταν ακόμα η αφορμή να διαβάσω πιο πολύ, να σκεφτώ πιο σοβαρά, και, ναι, να εκθέσω την πραμάτεια μου όπως λες.

Οι Πινακίδες είναι κείμενα, είναι δημιουργίες και δεν επιτρέπω σε θεσμικούς ή εξωθεσμικούς μανδαρίνους του συστήματος να παρέμβουν και να τις ματαιώσουν. Αποφασίζω λοιπόν να τις υπερασπιστώ από τους αυτόκλητους υπερασπιστές της δημοκρατίας. Το μπλογκ μου αθέσμιτος ολοκληρωτισμός;

Ευτυχώς που δεν περιμένω καμιά ακαδημαϊκή κρίση για να προσέχω τι λέω. Είχα την ευκαιρία να μαθητεύσω κοντά σε νομπελίστα και γελώ με θλίψη για τον επαρχιωτισμό και τον συντεχνιασμό της μπανανίας. Ποιοι τα λένε αυτά; Ευαίσθητοι πανεπιστημιακοί; Εγγράμματοι και συγκροτημένοι συγγραφείς; Κριτικοί;

Μπορεί οι θεσμικές ιερές αγελάδες (επιτυχημένοι συγγραφείς όπως τους ονομάζει ο Πατριάρχης Φώτιος στο Βιβλιοκαφέ) να εκδίδουν με ευκολία και το λιγότερο καλό κείμενό τους, αλλά δεν αρκούνται σε αυτό. Είναι και κριτικοί στις εφημερίδες, είναι και λεκτέρ στους εκδοτικούς οίκους – οι θεσμοί που λέγαμε - και αφού απορρίπτουν το δικό μου βιβλίο με κριτήρια της αγοράς – οι θεσμοί πάλι - έχουν την απαίτηση να σιγήσουν τα μπλογκς; Δε σφάξανε!

Τι τους πειράζει η δυνατότητα των εξωθεσμικών να «δημοσιεύουν» με ένα κλικ. Αν είμαστε τόσο ασήμαντοι θα σβήσουμε. Αλλιώς ας μας αφήσουν στην κουβεντούλα που έχουμε στήσει με τους φίλους μας.

Αθέμιτος ολοκληρωτισμός το μπλόγκιν; Δεν είμαστε με τα καλά μας. Ακόμα και αν μου βρεις εμένα προσωπικά πού να δημοσιεύσω το κείμενο για την ανάγνωση της καρδιάς του σκότους του Κόνραντ ως απόπειρα χαρτογράφησης της Αφρικής, θα γίνει λόγω λόμπυιν και όχι επειδή αξίζει.

Δεν θέλω να ξεκατινιαστώ κι άλλο λοιπόν, φίλε Βαγγέλη. Παρασύρθηκα. Ποιος όμως μιλάει για μη ανταγωνιστικότητα; Οι κατάλογοι των ευπωλήτων ή οι υπογραφές υπεράσπισης μόλις θιγεί κάποιος του συναφιού; (ισναφιού)

Οι Πινακίδες παραμένουν ανοιχτές.

Pellegrina είπε...

Η αφήγηση είναι νοηματοδότηση της ζωής. Το σχήμα αρχή - μέση - τέλος είναι παντοδύναμο, τόσο που δίνει αξία και στα πιο ασήμαντα και επαναλαμβανόμενα περιστατικά. Δεν είναι τυχαίο που το παραμύθι είναι αφήγηση: διαμορφώνει χαρακτήρα, προσωπικότητα. Η διαρκής αποσπασματικότητα δημιουργεί σύγχυση και δεν βοηθάει στη δημιουργία προτύπων. Παρόλα αυτά, έχει κι αυτή μεγάλη αξία, ειδικά στην αποσπασματική εποχή μας. Φωτίζει στιγμές, πράξεις, δίνει μονιμότερη υπαρξιακή χροιά στα συναισθήματά μας, τις ψυχολογικές διακυμάνσεις μας. Εξ άλλου τόσο η αφήγηση όσο και αποδόμησή της είναι εξ ίσου επιρρεπείς στην κοινοτοπία!

(Προσπάθησα να προσαρμόσω το ύφος μου στο πολύ φροντισμένο μπλογκ σου, που μου προκαλεί λίγο ..δέος! Σε ευχαριστώ που με τυπώνεις -η εκτύπωση εξ άλλου είναι απολύτως νόμιμη για ιδιωτικη΄χρήση, βάσει και του νόμου. Λυπάμει μόνο που δεν σας τα εχω σε PDF. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι ακόμα τους ...βάζω πού και πού χέρι, πράγμα πολύ ευκολότερο σε ένα μπλογκ από ό,τι σε ένα αρχείο PDF.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Πελεγκρίνα,

Ωχ! Δεν είχα σκεφτεί τα περί νόμου και καρφώθηκα που είπα ότι σε τυπώνω.
Ευτυχώς δεν απαγορεύεται να τυπώνω και εσύ - ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ- να αναρτάς.

Ευχαριστώ πάντως για τη "σημαίνουσα" επίσκεψη. Παρά το ότι προσέχεις μην πατήσεις τα χαλιά, μην το παρεξηγείς το μπλογκ μου. Είναι φιλόξενο και ταπεινό.

Νάσαι πάντα καλά.

βαγγελης ιντζιδης είπε...

αγαπητή Πόλυ, αγαπητή Πελεγκρίνα εκείνο που επιχείρησα να πω- αλλά δεν διατύπωσα με σαφήνεια(ίσως σοκαρισμένος από την κοινωνιολογική ανάλυση που άκουσα και μάλιστα ΟΧΙ απο ανθρώπους-εξουσία σε έντυπα και εκδοτικούς οίκους)- ήταν πως η δημοκρατία και κυρίως η δημιουργία χρειάζεται τόπο,χώρο για κοινωνική συνεύρεση ΚΑΙ δια ζώσης διαβούλευση. Εγώ μέχρι εκείνη τη στιγμή πίστευα στους νέους τρόπους,νέες δυνατότητες έκφρασης και λοιπά.
Αλλά μήπως το μπλογκ είναι από την άλλη - πέρα από τη θετική όψη - και μια απώλεια της σχέσης ατομικότητας - συλλογικότητας με την έννοια της συνύπαρξης στον χώρο; Ας είναι συγχωρέστε με για την εμπλοκή αυτή.
Κρατώ αυτό ως πολύτιμη ισορροπία: η γραφή δεν έχει καμία σχέση με την ατομικότητα γιατί δεν είναι τίποτε άλλο παρά η καταγραφή μιας προηγηθείσης και προαναγγελθείσης αφήγησης από άλλους με τους άλλους μαζί.
Τουτέστιν κρατώ το μπλογκ μου ξέροντας ότι η άλλη του όψη είναι η παγίδευση. Και συνεχίζω να διαβάζω και να γράφω (ετεροχρονισμένα)γνωρίζοντας πως το άτομο για να οριστεί χρειάζεται εκείνους που το αγάπησαν, το μίσησαν, το δικαίωσαν και το ματαίωσαν. Ποιος χωρίς αυτούς είδε τον εαυτό του. Τουτέστιν αυτό εννοώ ως αποσπασματικότητα της αφήγησης και για το λόγο αυτό τιμώ τις αγελάδες ιερές ή μη γιατί έτσι κι αλλιώς εγώ όπως κι αυτές αλληλοκαθοριζόμαστε και δίχως τον ένα από δω παν κι οι άλλοι ΑΛΛΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ.

βαγγέλης ιντζίδης
υγ το περί ανταγωνιστικότητας πήγαινε στο κοινωνικό πεδίο...

Αόρατη Μελάνη είπε...

Καθένας στέκεται, όπως είναι επόμενο, σε αυτό που τον αγγίζει.

Πιστεύω βαθιά στη δύναμη της αφήγησης. Κάθε βράδυ αφηγούμαι στην κόρη μου παραμύθια που φτιάχνω η ίδια, και μέσα από αυτά προσπαθώ να της δώσω ιδέες και πρότυπα ζωής.

Το πιο αγαπημένο μου βιβλίο είναι ένα αμετάφραστο στα ελληνικά μυθιστόρημα του Mario Vargas Llosa. Μιλά για μια φυλή ιθαγενών η οποία ζει διάσπαρτη στο δάσος του Αμαζονίου. Κάθε οικογένεια μπορεί να κατοικεί μέρες ταξίδι μακριά από την επόμενη. Ο μόνος συνδετικός κρίκος αναμεταξύ τους είναι ένας "αφηγητής". Αποστολή του είναι να ταξιδεύει από τον έναν στον άλλον και να αφηγείται: τους αρχαίους μύθους, τις παραδόσεις, τα καθημερινά νέα, τα ανέκδοτα...κάθε τι τέλος πάντων που συγκροτεί το συνεκτικό πλέγμα της κοινωνικής συνείδησης.

Λατρεύω το βιβλίο αυτό και όνειρό μου είναι να το μεταφράσω εγώ - έχω ξεκινήσει μάλιστα ήδη, αλλά δυστυχώς οι υποχρεώσεις δεν μου επιτρέπουν να ασχολούμαι τόσο όσο θα ήθελα.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Αόρατη καλή σου μέρα,

Οι διάσπαρτες φυλές και ο αφηγητής που τις συνδέει! Ακριβώς αυτό δεν είναι η συνοχή που δίνει η αφήγηση στα σκόρπια άσχετα γεγονότα μιας ζωής μας;

Τι κρίμα που δεν ασχολείσαι περισσότερο με το βιβλίο αυτό του Β.Λ.

Η κορούλα σου είναι τυχερή που έχει τέτοια μαμά και να της αφηγείται ιστορίες.

ναυτίλος είπε...

Προς αόρατη μελάνη , πόλυ...
πράγματι κρίμα που δεν έχει μεταφραστεί αυτό το βιβλίο στα ελληνικά . Θα περιμένω λίγο ακόμη , αλλιώς θα το πάρω στα αγγλικά . Αν δεν απατώμαι πρέπει βέβαια να είναι "ο αφηγητής"(El hablador). Πάντως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι κι εκεί ο αφηγητής είναι εβραίος , ο Saul Zurata. Και μάλιστα η υπόθεση θυμίζει πολύ την "καρδιά του σκότους" καθώς ο αφηγητής του βιβλίου ψάχνει τον Σαούλ που χάθηκε στα βάθη του Αμαζονίου , γοητευμένος από τις εκεί φυλές...

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Ναυτίλε,

Απ’ ότι φαίνεται, αν η Αόρατη, που είναι μεταφράστρια, δεν καταπιαστεί να το μεταφράσει, μας βλέπω να το παραγγέλλουμε μπλογκοσυντροφικώς από το Amazon. The story teller, λοιπόν.
Έκανα μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο και βρήκα μια εξαιρετική παρουσίαση του βιβλίου στο http://www.english.emory.edu/Bahri/Llosa.html. Τα θέματα που θίγει δεν είναι μόνο η αφήγηση και ο αφηγητής ως μια παραδοσιακή φιγούρα στο κέντρο της κοινωνίας που την εκφράζει και μεταφέρει τη συλλογική της μνήμη (όπως οι ραψωδοί στην αρχαία Ελλάδα, οι τροβαδούροι στο Μεσαίωνα και οι παραμυθάδες στις παραδοσιακές κοινωνίες) αλλά η σχέση του αφηγητή με τον μοναχικό συγγραφέα που δρα περιφερειακά μια και η έκφραση – θεσμικά - της συλλογικής εμπειρίας στις σύγχρονες κοινωνίες φθίνει και εξαφανίζεται. Ο Llosa λέγεται ότι στο βιβλίο αυτό προσπαθεί να βρει το χώρο ανάμεσα στις δυο αυτές δραστηριότητες, της αφήγησης και της γραφής και να δει πώς γίνεται να είναι συμβατές και συμπληρωματικές.
Και φυσικά – εδώ θα σκάσει μύτη ο Βαγγέλης αν το πάρει είδηση – έρχονται τα υβρίδια, ο νέος τρόπος ύπαρξης των αρχαϊκών/παραδοσιακών κοινωνιών στο σήμερα. Η εξαφάνιση ή η ενσωμάτωση δεν είναι δηλαδή μονόδρομος. Ούτε όμως και η μουσειακή διατήρηση του παραδοσιακού είναι εφικτή.

Θεωρώ ότι πρόκειται για εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο και ευχαριστώ και σένα Ναυτίλε που το επεσήμανες και την Αόρατη φυσικά που το έφερε στην κουβέντα.

Νάστε πάντα καλά.

Unknown είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
just me είπε...

Παρακολουθώ με την ηδονή του απαγορευμένου τη συζήτησή σας, που δεν τολμώ να τη μεταφράσω σε χρόνο (καθόλα κερδισμένο, αλλά πάντα χρόνο, έστω και μεταμφιεσμένο σε _επίσης εν ανεπαρκεία_ καιρό)... Και επανέρχομαι εμμονικά (και με ελαφριά ημικρανία από την πολύωρη έκθεση στην οθόνη) στη χρεωστούμενη απολογία απέναντι στο σώμα μου πρωτίστως για ό,τι του στερώ.

(Γι' αυτό πήγα χθες για καφέ στη λιακάδα, αγαπητέ Βαγγέλη, και όχι γιατί σνόμπαρα την αποστροφή του σχολίου σου, "τι λέτε"). Τώρα, αν με αυτό συμβάλλω στον προβληματισμό περί διατήρησης και διαχείρισης των μπλογκ, τι να πω, εμένα ποιος θα με βοηθήσει;
:) :) :)

Kαλό βράδυ, καλή μου μπλογκοδέσποινα και λοιποί συνοδοιπόροι.

βαγγελης ιντζιδης είπε...

Kαι κάθε φορά που ακούγεται ο Ομιλητής αυτός που απηχεί φωνές από παντού ακούμε στα εκφωνήματά του τις φωνές όλων των υποστρωμάτων από παρελθόν και μέλλον
Γιατί ο Ομιλητής δεν είναι ο αφηγητής
Ο αφηγητής είναι εκείνος που απηχεί την πολυφωνικότητα και την καταγωγή της και στην εκδοχή της καταγραφής
Ο αφηγητής συνήθως τείνει προς τη θεϊκή ακοή αλλά δεν είναι η νοηματοδοτημένη βουή του Ομιλητή μας - δεν ακούει το όλον
Και επιμερίζεται και σπαράσσεται η ψυχή(Soul) στην ολοένα σαύλεια (Saoul)διαρκή μεταστροφή της και συγγράφεται και συγγράφει τα όρια της ταυτότητάς της (Call me Ismael- ο καλλιτέχνης εξόριστος με το προσόν να ακούει το θεό - ισμαηλίτης του Μόμπυ Ντικ)
Όμως εμείς δεν μπορεί να βρεθούμε από το συγγραφέα μήτε από τον αφηγητή
Μονάχα ο Ομιλητής μας βρίσκει και έχουμε εκείνον που μας μεταφέρει ψυχή-ψυχή, φωνή-φωνή, τους ορισμούς των μεταστροφών μας
και γνωστοί στη Φωνή με τις χίλιες φωνές γεννούμε τα παιδιά μας και φροντίζουμε την τροφή μας
Ταξιδεύοντας νεκροί πια στα όνειρα ενός συγγραφέα που ονειρεύεται έναν αφηγητή για τις φωνές μας ενώ εμείς ακούγοντας τον Ομιλητή
ταπεινά ανάβουμε τα αστέρια

Βαγγέλης ιντζίδης
Υγ. ΄Η αλλιώς (1) το συνεχές ανάμεσα στον προφορικό-γραπτό λόγο (2) η χειραφέτηση της ταυτότητας δια της συγκρότησης της προφορικής απεικόνισης στη γραπτή αφήγηση (3) η διάκριση στην πραγματολογική σημασιολογία (Οσβάλντ Ντυκρό) εκφωνητής – ομιλητής σε συνδυασμό και με την πολυφων(η)(ι)κότητα του Μπαχτίν(4) καμιά εκδοχή του προσωρινά οριστικού – φυσικού – αντικειμενικού δεν είναι παρά μια προσωρινή ισχύς μιας εκδοχής φωνών και καθήκον της ιστορίας είναι να επικαιροποιήσει τους δια-λόγους και τις συγκρούσεις τους, τις ακανόνιστες διαμάχες που κατέληξαν στις προσωρινές «φυσικοποιημένες» κανονικότητες για τα ανατρεπτικά υβρίδια του παρόντος και τα συντηρητικά κειμενικά προτάγματα του μέλλοντος
Από υβριδικές κειμενικότητες σε σπαράγματα ιερών κειμένων μέχρι πάλι το ανίερο του υβριδικού και πάλι τη μεταστροφή του σε επόμενο ιερό κείμενο.
Β.Ι.
υγ Ηabla - Habla - Mπλα - Ομιλώ όπως στην πρότερη σημασία του συνουσιάζομαι και συνουσία όπως στην επόμενή του αλλά για μας προγενέστερη σημασία της συνουσίας ως διαλόγου

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

just me

«δεν τολμώ να τη μεταφράσω σε χρόνο». Μα εσύ τολμάς και μεταφράζεις – στον καιρό - δυσπρόσιτα φθέγματα των εικονιστών…

Καλό βράδυ λοιπόν και ευχαριστώ από καρδιάς που πέρασες.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Βαγγέλη,

Το κείμενό σου με ξεπερνά και δεν μπορώ να το σχολιάσω.

Παράγγειλα το βιβλίο του Llosa (στόρυ τέλλερ – πού να καταλάβω η φτωχή τη διαφορά ομιλητή - αφηγητή) και προσδοκώ να διαβάσω τα λόγια του συγγραφέα.

Με ενδιαφέρουν όμως και ο ομιλητής και ο αφηγητής παρά το ότι είμαι κυριολεκτικά αναλφάβητη στο να παρακολουθήσω τις λεπτότατες διαφορές που περιγράφεις.

Προχωρώ στην επόμενη ανάρτηση – καλή αντάμωση.

Αόρατη Μελάνη είπε...

Σωστές οι παρατηρήσεις του Βαγγέλη για τον Ομιλητή (hablador) που δεν είναι το ίδιο με τον Αφηγητή (narrador) αν το δει κανείς στενά κυριολεκτικά.

Απέφυγα τη λέξη "ομιλητής" επειδή στα ελληνικά έχει άλλη έννοια, και επειδή τελικά νομίζω ότι δεν παίζει τόσο ρόλο η κυριολεξία στην απόδοση της λέξης αυτής (που είναι τίτλος τόσο του βιβλίου όσο και του κεντρικού ήρωα) όσο η κατανόηση του ρόλου του προσώπου αυτού και της εσωτερικής του μεταμόρφωσης.

Όταν διαβάσετε το βιβλίο, μου λέτε εντυπώσεις.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Αόρατη,

Το παράγγειλα ήδη και από το Αμαζον μου είπαν ότι ταξιδεύει και έρχεται. Θα τα ξαναπούμε επ' αυτού σίγουρα.

Καλό Σαββατοκύριακο

Αόρατη Μελάνη είπε...

Κάλλιο αργά παρά ποτέ:

Ολοκλήρωσα τη μετάφραση και το βιβλίο πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Καστανιώτη, κατά πάσα πιθανότητα με τίτλο "Ο άνθρωπος που έλεγε ιστορίες".

Τελικά τη λέξη hablador μέσα στο κείμενο την απέδωσα "ιστορητής".

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Εύγε από καρδιάς Αόρατη για τη μετάφρασή σου! το ελπίζουμε να κυκλοφορήσει σύντομα για να το διαβάσουμε στα ελληνικά!!!

Ευχαριστώ για την ενημέρωση!

Αόρατη Μελάνη είπε...

Στις 15 Δεκεμβρίου.

http://www.kastaniotis.com/book/978-960-03-5227-6

Αόρατη Μελάνη είπε...

Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια, ελπίζω να το χαρούν οι αναγνώστες όσο το χάρηκα κι εγώ στη μετάφραση.