Δεντροστοιχία των Alyscamps στην Αρλ, Vincent van Gogh, λάδι σε καμβά

Υπάρχει ένα μουσουλμανικό νεκροταφείο στη Ρόδο. Ένας κουρσάρος, ο Μουράτ Ρείς, τόσο γενναίος που βρέθηκε να υπηρετεί στο στόλο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς θάφτηκε εκεί, εκεί και ο τεκκές του, η φήμη του μάζεψε εκεί τους δερβισάδες. Αργότερα έμαθα για τις μυστηριακές συνάξεις τους, από τα βιβλία, κυρίως τον Ορχάν Παμούκ και τον Παπαδιαμάντη, για χώρους μυστικούς στην κοσμική τους χώρα, μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας, όπου μέσα στην ομίχλη του καπνού, ακουγόταν ο κτύπος της καρδιάς του επισκέπτη που κατέβαινε τα σκαλιά, ένα βλέμμα ενός τυφλού, μια χειραψία ίσως και οι στροβιλιζόμενες προσευχές για τη γαλήνη της ψυχής και άλλα οράματα. 

Οι τάφοι στριμωγμένοι, χορταριασμένοι, γερτοί – σαν το εβραϊκό νεκροταφείο της Πράγας σχεδόν – βλάσταιναν με βρύα από την υγρασία. Τουρμπάνια, ακατανόητες επιγραφές στα αραβικά, υπέθετα αποσπάσματα από το Κοράνι, και οι γάτες των νεκροταφείων που έβρισκαν την ζεστή γωνιά να λιάζονται, αυτό το θυμάμαι. Είχα κάποτε αποβιβάσει εδώ έναν ήρωά μου, έναν Πορτογάλλο ναυτικό, που υποδυόταν τον Άλβαρο ντε Κάμπος, τον ετερώνυμο του Πεσσόα, με υστερόβουλη πρόθεση να απαθανατίσει αυτές τις γάτες που δεν κατάφερα τότε που τις έβλεπα να τις φωτογραφίσω. Ούτε μία. Η πρώτη μου Κοντάκ ήρθε μερικά χρόνια αργότερα και τότε είχα ξεχάσει το νεκροταφείο κοίταζα αλλού, στη θάλασσα πάλι, που θα έφευγα και θα άφηνα το νησί που μεγάλωσα. 

Αργότερα στον Κεραμεικό είδα δυο χελώνες, έναν Απρίλιο. Ήταν η εποχή που δεν άφηνα τίποτα να μου ξεφύγει, μέχρι να μάθω πως αυτό πια ήταν κοινό μυστικό. Οι χελώνες του Κεραμεικού που όλοι κάποτε τις είχαν δει. Αρχαίες χελώνες ίσως, ή οι απόγονοί τους, ερωτεύονταν στο δρόμο του νεκροταφείου, εκεί που οι περαστικοί, τουρίστες κυρίως, έκαναν τον περίπατό τους, ανάμεσα στα αντίγραφα των ταφικών επιγραφών. Γυναίκες που πέθαναν στη γέννα. Τα πρωτότυπα πάντα στο Μουσείο. Ηδίστη, Αμφαρέτη, ένας θάνατος σε μάχη - ένας άλλος τρόπος.

Ένα ζευγάρι ερωτευμένων, που με τόση λεπτομέρεια περιγράφετε στον αδελφό – πού το ξέρετε πως είναι ερωτευμένοι; – τα φύλλα από τις λεύκες που στρώνουν τον δρόμο, αυτά αποσπούν την προσοχή σας, ή θέλετε να αποσπάσουν την προσοχή του συνομιλητή σας όταν γράφετε για τον περίπατο στο Ρωμαϊκό νεκροταφείο της Αρλ, στα Ηλίσια Πεδία, Αλεσάν, Αλισάν, στη γλώσσα την παλιά της Οξιτανίας, που ήταν οι γυναίκες Ποιητές και τροβαδούροι και ίσως εκεί να είναι θαμμένοι οι πολεμιστές του Καρλομάγνου και ο Δάντης στο Ινφέρνο του εκεί περπάτησε, δίπλα στους πέτρινους τάφους των Ρωμαίων λεγεωνάριων, πλάι στο δρόμο, μακριά από τα σπίτια τους, σε ένα δρόμο αιώνιο στρατόπεδο όπως κοιμούνται.
Ένας γαλήνιος φθινοπωρινός περίπατος χωρίς φαντάσματα.

Πόλυ Χατζημανωλάκη
Σεπτέμβριος 2014

Από το αδημοσίευτο αφήγημα, Πίσω από τον καθρέφτη ο Βενσάν (Η γυναίκα που γράφει)