Σαγήνη οι Μέλισσες της Carol Ann Duffy που έφτασαν χτες με την Αμαζόνα. Τις ταχυδρόμησαν – ολοκαίνουργιο αντίτυπο που υποτίθεται αγόρασα για μεταχειρισμένο με σελιδοδείκτη και σκληρό εξωφυλλο – από ένα βιβλιοπωλείο του Νότινγχαμ και πλήρωσα μόνο τα ταχυδρομικά 4 λίρες. Το ίδιο το βιβλίο το πήρα σχεδόν δωρεάν: 0. 01 λίρες. (φαίνεται σαν διαφήμιση για την Αμαζόνα, αλλά είναι απολύτως έτσι. ) Πανηγυρίζω από χτες. Αργά και απολαυστικά, ποίηση στιλπνή, λακωνική, αστραφτερή, εμπνευσμένη, εμπνευστική! Ήδη έγραψα μια μικρή δοκιμή για το πρώτο ομότιτλο ποίημα, τις Μέλισσες. Βρήκα και ένα ακόμα , το Last Post, το οποίο αναφέρεται στους επιζώντες του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Αν το γνώριζα νωρίτερα θα το είχα προτείνει για το αφιέρωμα του περιοδικού του Δέντρο. Είναι συγκλονιστικό παρά το ότι είναι γραμμένο από γυναίκαι χρόνια μετά τον πόλεμο. Θυμίζει την ποίηση του Κώστα Μαυρουδή στις «Τέσσερις εποχές», την αντιστροφή του χρόνου, εκεί που ο ποιητής επικαλείται την ταινία του Βερτώφ. Και εδώ για κάποια ταινία τρόπον τινά μιλά, φαίνεται ο αισθηριακός τρόπος της αντιστρεψιμότητας στη φαντασία μας είναι με την ταινία που παίζεται ανάποδα.
[see lines and lines of British boys rewind/back to their trenches…]
[see lines and lines of British boys rewind/back to their trenches…]
Ωστόσο στέκομαι σε ένα άλλο ποίημα – μην περιμένετε να το μεταφράσω θα με πάρει δυο μήνες – που αναφέρεται στον ισπανικό εμφύλιο και έχει τίτλο «Τhe Falling soldier» όπου ο Ποιητής δηλώνει κάτω από τον τίτλο ότι το έγραψε after the photograph by Robert Capa, κατά τη φωτογραφία δηλαδή του Robert Capa, ενός από τους ιδρυτές του Magnum Photography, περίφημος για τις πολεμικές φωτογραφίες του, σχεδόν σε όλους τους πολέμους, ξεκινώντας απο τον Ισπανικό εμφύλιο του 1936.
Μια και γράφει σύμφωνα με τ η φωτογραφία του Robert Capa, και όχι σύμφωνα με μ ι α φωτογραφία του R.C. o αναγνώστης καταλαβαίνει ότι πρόκειται για μια περίφημη φωτογραφία, όπου ο στρατιώτης δεν εικονίζεται ως μαχόμενος ή ως πεσών, αλλά τη στιγμή ακριβώς που πέφτει, τη στιγμή που αφήνει την τελευταία του πνοή και τη συλλαμβάνει ο φακός. Φοβερή επιτυχία του φωτογράφου ίσως, η φωτογραφία υπάρχει στο διαδίκτυο και μάλιστα κατά σύμπτωσιν τραβήχτηκε σαν χτες, 5 Σεπτεμβρίου το 1936. Σύμφωνα με το φωτογράφο είναι ένας φαντάρος από τα κυβερνητικά στρατεύματα, που ονομάζεται Φεντερίκο Μπορέλ Γκαρσία και είναι από το πεδίο της μάχης στο Cerro Muriano.
Το ποίημα της Carol Ann Duffy είναι συγκλονιστικό, μια και συγκρίνει τις κινησεις του στρατιώτη που πέφτει, διαδοχικά με κάποιον που σκοντάφτει, με κάποιον που χορεύει – με breakdance της εποχής μας, με κάποιον που παίζει μουσική σαν τον Ελβις Πρίσλευ, για να φτάσει να πει ότι πρόκειται για μια τελικη πτώση, οπου η κάμερα συλλαμβανει την τελευταία σου πνοή – αυτά τα λέει όλα απευθυνόμενη στον στρατιώτη.
Μια και γράφει σύμφωνα με τ η φωτογραφία του Robert Capa, και όχι σύμφωνα με μ ι α φωτογραφία του R.C. o αναγνώστης καταλαβαίνει ότι πρόκειται για μια περίφημη φωτογραφία, όπου ο στρατιώτης δεν εικονίζεται ως μαχόμενος ή ως πεσών, αλλά τη στιγμή ακριβώς που πέφτει, τη στιγμή που αφήνει την τελευταία του πνοή και τη συλλαμβάνει ο φακός. Φοβερή επιτυχία του φωτογράφου ίσως, η φωτογραφία υπάρχει στο διαδίκτυο και μάλιστα κατά σύμπτωσιν τραβήχτηκε σαν χτες, 5 Σεπτεμβρίου το 1936. Σύμφωνα με το φωτογράφο είναι ένας φαντάρος από τα κυβερνητικά στρατεύματα, που ονομάζεται Φεντερίκο Μπορέλ Γκαρσία και είναι από το πεδίο της μάχης στο Cerro Muriano.
Το ποίημα της Carol Ann Duffy είναι συγκλονιστικό, μια και συγκρίνει τις κινησεις του στρατιώτη που πέφτει, διαδοχικά με κάποιον που σκοντάφτει, με κάποιον που χορεύει – με breakdance της εποχής μας, με κάποιον που παίζει μουσική σαν τον Ελβις Πρίσλευ, για να φτάσει να πει ότι πρόκειται για μια τελικη πτώση, οπου η κάμερα συλλαμβανει την τελευταία σου πνοή – αυτά τα λέει όλα απευθυνόμενη στον στρατιώτη.
Δεν θα αναφερόμουν έτσι λεπτομερώς σε αυτό το ποίημα και σε αυτήν την φωτογραφία που έχω βρει βεβαίως στο διαδίκτυο και αναρτήσει, αν υπήρχαν κάποια στοιχεία που κάνουν τόσο οικουμενική την ανάγνωσή του και που θέλω να πιστεύω ότι ο Ποιητης τα εγνώριζε πριν γράψει ένα ποίημα που ομολογουμένως είναι συγκλονιστικό, από την αντίθεση χαράς, ζωής και θανάτου που διαρκώς είναι σε αντίστιξη. Τι δεν κάνει ο στρατιώτης δηλαδή και τι κανει.
Αυτό λοιπόν το στοιχείο είναι ότι πράγματι είναι ο Φεντερίκο Μπορέλ Γκαρσία που εικονίζεται, αλλά δεν ανήκει στα κυβερνητικά στρατεύματα αλλά στους αναρχικούς. Είναι δηλαδή ο ίδιος και εχθρός του ταυτοχρόνως. Και όχι μόνο αυτό. Από το σχήμα των λόφων που φαίνονται ο στον ορίζοντα, αναγνωρίστηκε ότι η περιοχή δεν είναι το Cerro Murianο, όπου έγινε η μάχη στις 5 Σεπτεμβριου, αλλά ένα άλλο χωριο πενήντα χιλιόμετρα μακριά, το Espejo. Και ο στρατιώτης της φωτογραφίας δεν πεθαίνει, αλλά είναι όλα είναι μια σκηνοθεσία του ικανού φωτογράφου για να στείλει ανταπόκριση από το πεδίο της μάχης. Ο Φεντερίκο Μπορελ Γκαρσία ποζάρει δηλαδή, για το φακό του Κάπα, η δαφνοστεφής ποιήτρια ακόμα και αν το ξέρει δεν κάνει κανέναν υπαινιγμό στην απάτη. Φίλοι φωτογράφοι που ρώτησα εκτός από την έρευνα στο διαδίκτυο μου είπαν ότι στους φωτογραφικούς κύκλους είναι γνωστή αυτή η περίπτωση. Γιατί όμως δεν την αναφέρει η ποιήτρια; Αφού ο υποψιασμένος αναγνώστης θα αναρωτηθεί ούτως ή άλλως. Ένα ποίημα λοιπόν που το εκ των υστέρων νόημα βασίζεται στην τεκμηρίωση, στην πληροφορία, στον συγκλονισμό για την καθολικότητα του θέματος. Σαν θέμα του Μπόρχες. Ο νεκρός ανήκει και στις δυο πλευρές.
Ο θάνατος στην τέχνη είναι μια σκηνοθεσία.
Αναρτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 στο φέησμπουκ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου