Στο Παβλόβσκ και στη βιβλιοθήκη του Μάντελσταμ, συναντώ ξανά τον Rimbaud

Αποφάσισα να μεταφράσω τα Φωνήεντα του Αρθούρου Ρεμπώ.  Μια όψιμη γνωριμία με τον ποιητή μέσα από ιδιότροπα λογοτεχνικά ταξίδια. Το «Ακρωτήρι» το συνάντησα βλέποντας τις Ακτές του Flamborough κατά την ανάγνωση της  βιογραφίας του Μπρους Τσάτγουιν.
[το ακρωτήρι του Flamborough Head ο Rimbaud και μια μετάφραση] Ο βιογράφος γράφει  πως αυτές τις ακτές θα είχε αντικρύσει ο Rimbaud παραπλέοντας με το πλοίο του στα ανοιχτά. Και βρέθηκα σε μια φαντασμαγορία γιαπωνέζικων κήπων, επαύλεων, παλιών ξενοδοχείων στις Ανατολικές ακτές της Μεγ.  Βρετανίας, που τώρα δεν υπάρχουν πια – και γι΄ αυτές βλέπουμε μόνο ασπρόμαυρες καρτ ποστάλ του περασμένου αιώνα.

 Με έκπληξη διάβασα πως το περίφημο «Στην Παταγωνία» του Τσάτγουιν είναι μια πνευματική οφειλή στο «Ταξίδι στην Αρμενία» του Μάντελσταμ. Ο Τσάτγουιν είχε ενθουσιαστεί – όπως όλοι όσοι το έχουν πιάσει στα χέρια τους – με το βιβλίο του Μάντελσταμ και προσπάθησε να τον μιμηθεί. Δεν ξέρω αν το πέτυχε. Αλλά με συγκινεί μέχρι δακρύων το ότι το δοκίμασε και το ομολογεί

      Τώρα, βρέθηκα με μια διαδικτυακή έκδοση της «Βουής του χρόνου» - σε Αγγλική μετάφραση -  του Όσιπ Μάντελσταμ. Πεζά και δοκίμια του ποιητή, μεταξύ των οποίων το γνωστό μας ταξίδι στην Αρμενία που είναι ευτυχώς μεταφρασμένο στα Ελληνικά και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίνδικτος.

    To πρώτο μέρος όμως, η κατ ΄εξοχήν σκόνη του χρόνου,       αναφέρεται στην παιδική ηλικία του συγγραφέως, τέλη του 19^ου αιώνα στο Παβλόφσκ – Θυμίζει αρκετά τα παιδικά χρόνια στο Βερολίνο του Walter Benjamin και θα ευχόμουν κάποιος καλός εκδοτικός οίκος να αναλάμβανε να το εκδώσει στη γλώσσα μας. 

    

 Εκεί λοιπόν, σε ένα κεφάλαιο για την παιδική βιβλιοθήκη, όπου ξεχωρίζει τα βιβλία επιρροές του   πατέρα, τα βιβλία επιρροές της μητέρας – Ρωσική ποίηση – τα Εβραϊκά βεβαίως, τα παιδικά και τα αλφαβητάρια , κάπου αναφέρεται στο αλφαβητάρι των χρωμάτων του Ρεμπώ εννοώντας τα φωνήεντα, ένα ποίημα που είχε στην παιδική του βιβλιοθήκη, Θεέ μου τι διάβαζε ο άνθρωπος…

·   Έτσι λοιπόν πάλι ένα μικρό κουρελάκι μεταφραστικού μόχθου – ένα ποίημα μυστήριο, που η Εβραϊκή ταυτότητα του νεαρού αναγνώστη  που το είχε στη βιβλιοθήκη του- κάνει να υποψιάζεσαι άλλου είδους δημιουργίες του Κόσμου, κάπου που τα φωνήεντα δεν προφέρονται  και όπου ο κόσμος και το αλφάβητο είναι συνδεδεμένα.

Φωνήεντα

Α μαύρο, Ε λευκό, Ι κόκκινο, U πράσινο, Ο κυανό: φωνήντα

Θα μιλήσω μια μέρα για την μυστική σας προέλευση

Α, μαύρος βελουδένιος κορσές μυγών που  απαστράπτουσες

βομβίζουν γύρω από σκληρές  οσμές

Κόλποι σκιάς·  Ε, λευκότητα ατμών  και των σκηνών

Λόγχες  περήφανων παγόβουνων, λευκοί βασιλείς, ανατριχίλα από μυρώνια

Ι, πορφυρό , φτυσμένο αίμα, χαμόγελο όμορφων χειλιών

Σε θυμό ή στη μετανιωμένη μέθη

U, κύκλοι, θεϊκές δονήσεις γαλαζοπράσινων θαλασσών

Γαλήνη του βοσκότοπου με ζώα  σπαρμένου, ειρηνικές ρυτίδες

Που η αλχημεία σφραγίζει σε μελετηρά μέτωπα

Ο, υπέρτατη σάλπιγγα, γεμάτη με παράξενες στριγκλιές

Σιωπές που διασχίστηκαν από  Κόσμους και Αγγέλους

Ο, Ωμέγα, βιολετιά ακτίνα των ματιών Του.

Φωτό: το τραγούδι των φωνηέντων, γλυπτό  του Jacques Lipchitz, μπρούντζος 1931 – 1949